Bəzi hacıların çadırları Minadan xaricdə qurması
Hacıların sayı çox olduğuna görə bəzi hacıların çadırlarını Minadan xaricdə qururlar. (Onların) vəzifələri nədir?
Zərurət halında eybi yoxdur, zəruri olmayan halda caiz deyil.
Mehriyyəni ödəmək üçün yaşayış mənzilinin satılması
Bir şəxs öz həyat yoldaşının mehriyyəsi üçün 4 milyon tümən borcludur. Onun Məşhədin ən yaxşı yerində şəxsi mənzili var ki, hal-hazırda 30 milyon tümənə müştərisi var. Bu mənzil borcun müstəsna hallarından biridirmi?
Sözü gedən borc hal-hazırda tələb olunursa, mənzil də öz şənindən – ad-sanından artıqdırsa, mənzili öz ad-sanına layiq bir mənzillə dəyişməli və aralarındakı fərqi borcunu ödəmək üçün sərf etməlidir.
Xümsü verilmiş pulla alınan bağ
Xümsü verilmiş pulla alınmış bağın xümsü varmı?
Sözü gedən bağın xümsü yoxdur. Lakin meyvələrinə xüms düşür. Satış zamanı (alındığı puldan) artıq qiymətin xümsü verilməlidir.
Alıcı tərəfindən məbləğin bir hissəsinin tələb olunması
Əgər müştəri öz pulunun yarısını istəsə, satıcı da öz razılığı ilə istənilən məbləğin hamısını ödəsə, pulun istənilməsi və qaytarılması hər iki tərəfin razılığı ilə olduğu üçün bu, müamilənin pozulması deməkdirmi?
Əgər pulu verən və alan şəxslərin gördükləri iş bu müamilə ilə bağlıdırsa, müamilənin yarısı pozulmuş olur. Əgər borc kimi digər məqsədləri olsa, müamilə öz qüvvəsində qalır.
Naqis şəkildə sünnət olunan şəxsin həcci
Bir kəs naqis şəkildə sünnət olunsa və elə bu halla həcc əməllərini yerinə yetirsə, onun vəzifəsi nədir?
Əgər sünnət naqis şəkildə olunubsa, ehtiyat vacib budur ki, səhih sünnət edəndən sonra təvafları və təvaf namazlarını yenidən yerinə yetirsin. Ehtiyat budur ki, səyi də ümrə təvafından və həcc təvafından sonra yenidən yerinə yetirsin. Əgər Məkkəyə getməyə qadir deyilsə, naib tutsun.
Nəcasətə yəqin
Nəcasət məsələsində yəqin lazımdır, yoxsa zənn və güman da kifayətdir?
Nəcasət məsələsində qəti və yüz faizlik yəqin lazımdır. (Bir şeyin nəcis olmasına dair) belə yəqin hasil olmayınca, heç bir vəzifəniz yoxdur. Əgər yüz faizli yəqin hasil olsa, ictinab (çəkinmək) lazımdır. Yalnız iztirar (məcburiyyət və çıxılmaz) halları bu hökmdən istisnadır.
Məşərdən çıxarkən ərin arvadı ilə yanaşı olması
Bayram axşamı, gecə yarısından sonra qadınları Minaya aparırlar. Qadını ilə o qrupda olan kişi, öz xanımı ilə birgə Minaya gedə bilərmi?
Əgər xanımı ilə bir yerdə olması zəruridirsə, caizdir, əks halda caiz deyil.
Meyitin xüsusi libasla dəfn olunması
Livanda bəzi müsəlmanlar vəsiyyət edirlər ki, onları toy libasında dəfn etsinlər. Belə vəsiyyət etmək caizdirmi? Caizdirsə, bu vəsiyyətə əməl etmək vəsiyə lazımdırmı?
Əgər o libasda kəfənin şərtləri varsa və ya üçlük kəfəndən əlavə olarsa, israf sayılacaq qədər çox bahalı paltar olmasa, caizdir.
İxtilaflı məsələlərdə əksəriyyətin nəzərinə əməl etmək
Risalələrdə yazılmışdır ki, ələm müctəhidə təqlid olunmalıdır. Müctəhidlər arasında ələm şəxsi təyin etmək elm əhli və (fiqh elmində) təcrübəli ekspertlər üçün çətin, avam camaat üçün isə qeyri-mümkün olmasını nəzərə alsaq, ixtilaflı məsələlərdə konkret bir nəfərə təqlid etmək yerinə əksəriyyətin nəzərini əməl üçün meyar götürmək olarmı?
Əksəriyyətin rəyi kifayət deyil. Əgər ələm sübuta yetibsə, ixtilaflı məsələlərdə ona təqlid etmək lazımdır. Sübuta yetməyibsə camaat (hansı bir müctəhidə təqlid etməkdə) ixtiyar sahibidir.
İki cümə namazının arasında olan məsafənin meyarı
İki cümə namazı arasında şərt olan məsafə, camaatın gedib-gələn yolu ilə hesablanır, yoxsa hava yolu ilə hesablanır? Bu məsələnin dəlili nədir?
Burada meyar yerlə olan yoldur. Dəlili də “İtlaqların adi yollara insirafı”-dır (Yəni “yol” sözünü qeydsiz-şərtsiz deyəndə, camaatın getdiyi adi yol mənasına olmasınadır). Xüsusilə, düz xətt üzrə olan hava yolu camaatın gedib-gəldiyi adi yoldan adətən, daha qısadır. Meyar düz yol (hava yolu) olsaydı, hədislərdə aydınlıqla deyilərdi.
Cəddə şəhərindən ehram
Cəddə şəhərindən təməttö ehramı caizdirmi?
Cəddə şəhərinin miqatların heç biri ilə bərabərliyi (paralelliyi) qəti olmadığına görə, ehram üçün ya miqata ya da miqatla bərabər (paralel) olan məkanlara getmək lazımdır. Bunların heç biri mümkün olmasa ehtiyat edərək nəzirlə ehram bağlaya, sonra ehtiyata əsasən Hərəmin başlanğıcında yenidən ehram bağlaya bilər.
Dövlətin çörək yeyəni olan əsgərin fitrəsi
Dövlətin çörək yeyəni sayılan əsgərin fitrə zəkatı kimin öhdəsinədir?
Dövlətə vacib deyil. Fəqirdirsə özünə də vacib deyil. Amma imkanlıdırsa, ehtiyat budur ki, özü zəkatı ödəsin.
