Xütbələrin azandan qabaq oxunması
Bəzi məntəqələrdə cümə namazının xütbələrini azandan öncə oxuyurlar. Bu halda cümə namazında iştirak etmək yenə də təxyiri vacibdir? (Belə) cümə namazında iştirak edən şəxs, zöhr namazını da qılmalıdır?
Məsələnin fərz olunduğu halda ehtiyat budur ki, zöhr namazını da qılsın.
Ayaqlara məsh çəkərkən əldə olan çox su
Əgər insan dəstəmaz qəsdi ilə çoxlu suyu sağ əlinə töksə, bu su ilə ayaqları məsh etmək caizdir?
Caizdir. Lakin bəzi vaxtlarda bu iş israfçılığa səbəb olur və haramdır. Bu nöqteyi-nəzərdən işkala səbəb olur.
Kürəkəndən alınan məbləğin xümsü
Əfqanıstan xalqının və şiələrinin arasında belə bir adət var ki, ailə qurularkən qızın atası kürəkəndən mehriyədən əlavə, müəyyən məbləğdə pul da alır. Bu pul halaldırmı? Əgər üstündən bir il keçsə, ona xüms düşürmü?
Əgər sözü gedən pulu nikah əqdinin daxilində şərt olaraq ata üçün nəzərdə tutsalar, halaldır və bir il keçməklə xüms ona vacib olur.
Ər və arvadın təmkin barəsində iddiası
Əgər tərəflər arasında bu səbəbdən fikir ayrılığı olsa və qadın itaətini mehrlə şərt etdiyini iddia etsə, əri isə arvadının hətta mehriyə alacağı təqdirdə belə təslim olmaq fikri olmadığını açıqlasa, eyni zamanda ərin dediklərinin doğruluğunu ehtimal verən dəlillər də mövcud olsa, qadının sırf iddiası ilə ərinə nəfəqə vermək vacib olurmu, yoxsa münaqişəyə möhkəm dəlillər gətirməklə və and içməklə son qoyulmalıdır? Və bu halda kim iddiaçı və kim inkarçı sayılır?
Əgər əri ilə bir yerdə yaşayan qadının davranışından onun təslim olduğunu başa düşmək olursa və əri bunun əksini iddia edirsə, bunu sübut etməlidir. Əgər onun davranışından bunun əksi başa düşülürsə, ərinin iddiası məqbuldur.
Səy əməlinin dövrələrində şəkk
Səyin dövrələrinin sayında şəkk etməyin hökmü nədir? Niyyətini aza qoymalıdır, yoxsa çoxa?
Əgər yeddinci dövrə, yoxsa daha artıq olmasında şəkk etsə, öz şəkkinə etina etməməlidir. Bəli, Mərvəyə çatmazdan öncə yeddinci dövrə, yoxsa ondan az arasında şəkk etsə, zahirən onun səy əməli batildir. Habelə, onun şəkki yeddi dövrdən daha aid olsa, məsələn, bir dövrə ilə üç dövrə arasında və ya iki və dörd arasında və s. şəkk etsə səy əməli batildir.
Səy əməlini Mərvədə başlayan şəxs
Səy əməlini Mərvədən başlayan şəxsin vəzifəsi nədir?
Birinci dövrəni saymasa, yerdə qalanını tamamlasa, və yeddinci dövrəni Mərvədə sona çatdırsa, onun səy əməlinin səhih olması uzaq görüş deyil.
Bəzi hacıların çadırları Minadan xaricdə qurması
Hacıların sayı çox olduğuna görə bəzi hacıların çadırlarını Minadan xaricdə qururlar. (Onların) vəzifələri nədir?
Zərurət halında eybi yoxdur, zəruri olmayan halda caiz deyil.
Zifafdan öncə nəfəqə
Toy (nikah) mərasimi ilə zifaf gecəsi (müştərək həyatın ilk gecəsi) arasında, nə qədər ki, qız ər evinə getməyib, ərdən nəfəqə (xərclik) alması adət deyil. Əgər zövcə bir müddətdən sonra o dövrdəki nəfəqəsini tələb edərsə, onun nəfəqə almağa hüququ vardırmı? Halbuki, hələ tam şəkildə təslim olmayıb.
Nəfəqə almağa haqqı yoxdur.
Mehrus-sünnə
Mehrus-sunnə nədir və onun indiki dəyəri nə qədərdir?
Mehrus-sunnə məşhur fətvaya əsasən, 500 gümüş dirhəmdir və onun dəqiq qiymətini zərgərlərdən soruşa bilərsiniz.
Mehriyyəni ödəmək üçün yaşayış mənzilinin satılması
Bir şəxs öz həyat yoldaşının mehriyyəsi üçün 4 milyon tümən borcludur. Onun Məşhədin ən yaxşı yerində şəxsi mənzili var ki, hal-hazırda 30 milyon tümənə müştərisi var. Bu mənzil borcun müstəsna hallarından biridirmi?
Sözü gedən borc hal-hazırda tələb olunursa, mənzil də öz şənindən – ad-sanından artıqdırsa, mənzili öz ad-sanına layiq bir mənzillə dəyişməli və aralarındakı fərqi borcunu ödəmək üçün sərf etməlidir.
Qeyri-seyid kişinin seyid qadınla evlənməsi
Seyid olmayan şəxsin seyidə qadınla evlənməsi caizdirmi? Çünki bəzi şəxslər bu qənaətdədirlər ki, nikahda həmtay olmaq şərtdir, seyidə və qeyri-seyid bir-birinə tay deyillər. Bundan əlavə dava-dalaş olacağına ehtimal verilsə, məsələnin hökmü nədir?
Caizdir və Məsum imamların (ə) zamanında belə hallar çox baş vermişdir. Lakin dava-dalaş təhlükəsi olsa, bu işdən çəkinin.
Böyük şəhərlər
Tehran və bu kimi şəhərlər böyük şəhərlərdən sayılırmı?
Böyük şəhərlərin və kiçik şəhərlərin hökmləri eynidir. Yalnız hər məhəlləsi camaat içində müstəqil bir şəhər sayılan məkanlar bu haldan istisnadır.
Hərəmdə vəfat edən şəxsin yerinə naib olmaq
Fəqihlərin dediklərinə görə bir kəs istitaətdən neçə il sonra və ya istitaətinin birinci ilində Məkkəyə gedərsə və hərəm hüdudlarına daxil olandan sonra dünyasını dəyişərsə, onun tərəfindən naib tutmaq (əvəzində həcc yerinə yetirmək) lazım deyil. Sualımız budur ki, təməttö ümrəsini tamamlayandan sonra dünyadan gedərsə, yenə də naib tutmaq lazım deyildirmi?
Hərəmə daxil olandan sonra ehramla dünyasını dəyişsə və ya təməttö ümrəsindən sonra vəfat etsə, naib tutmaq lazım deyil.
Evlənməyə qadir olmadıqda cinsi qabiliyyəti aradan aparmaq
Əgər bir kişi heç bir vəchlə evlənməyə qadir deyilsə, yəni həyatının bütün sahələrində həmişə məğlubiyyətlə üzləşirsə və hətta ən yüngül və sadə şəkildə belə, evlənməyə qadir deyilsə, evlənməmək isə onun orqanizmində müxtəlif fəsadların və problemlərin yaranmasına səbəb olursa, dərman atmaq və ya cərrahiyyə əməliyyatı vasitəsilə öz cinsi qüdrətini aradan apara bilərmi?
Caiz deyil. Allah taala onun üçün bir çıxış yolu yaradana qədər səbirli olmalıdır.
