İsticari orucu pozmaq
İsticari orucu zöhrdən sonra açmaq caizdirmi?
Maneəsi yoxdur.
Evlənməyə qadir olmadıqda cinsi qabiliyyəti aradan aparmaq
Əgər bir kişi heç bir vəchlə evlənməyə qadir deyilsə, yəni həyatının bütün sahələrində həmişə məğlubiyyətlə üzləşirsə və hətta ən yüngül və sadə şəkildə belə, evlənməyə qadir deyilsə, evlənməmək isə onun orqanizmində müxtəlif fəsadların və problemlərin yaranmasına səbəb olursa, dərman atmaq və ya cərrahiyyə əməliyyatı vasitəsilə öz cinsi qüdrətini aradan apara bilərmi?
Caiz deyil. Allah taala onun üçün bir çıxış yolu yaradana qədər səbirli olmalıdır.
Çek və siftə ilə rəhn
Ticarət sənədlərində (çek, siftə, bərat) lazım olan məsələlərdən biri də onların arxasını imzalamaqdır ki, onların arxasını imzalamaqla bu sənədlərin digərinə köçürülməsi başa çatır. Lakin bunların tacirlər arasında ticarət dəyərinə malik olduğunu, hətta nağd pulun əvəzinə müamilə olunduğunu və dəyişdirildiyini nəzərə alsaq, bu sənədləri müstəqil şəkildə (bankda hansısa müqavilə ilə birlikdə vəsiqə sayılsın) rəhn olunmuş mal (vəsiqənin girovunda mal) adı altında vəsiqə və ya girov qoymaq olarmı?
Əgər çek və ya siftə mötəbər bir şəxs tərəfindən olsa, onu vəsiqə olaraq qəbul etmək olar.
Orucun kəffarəsini nəfəqəsi özünə vacib olan şəxsə vermək
Kəffarəni vacibun-nəfəqəyə (xərcləri insanın özünə vacib olan şəxslərə) vermək caizdirmi?
Ehtiyat budur ki, kəffarə vacibun-nəfəqəyə heç bir vəchlə verilməsin.
Gecənin ikinci yarısında Minada gecələmək
Gecənin birinci yarısını Minadan xaricdə gecələyən şəxsə, Məscidul-hərama gedib, gecənin ikinci yarısını Minaya qayıtmadan orada gecələmək caizdirmi?
Ehtiyat vacib budur ki, gecənin ikinci yarısında gecələmək üçün Minaya qayıtsın.
Ehram əsnasında heyz olan qadınların vəzifəsi
Ümrədə ehram halında, ya ehramdan öncə, ya da ehramdan sonra heyz olan qadının vəzifəsi nədir?
Bu qadının ehramı hər bir halda səhihdir. Lakin pak olana qədər gözləməli, sonra təvafı və onun namazını yerinə yetirməli, sonra isə ümrənin digər əməllərini yerinə yetirməlidir.
Səy əməlinin dövrələrində şəkk
Səyin dövrələrinin sayında şəkk etməyin hökmü nədir? Niyyətini aza qoymalıdır, yoxsa çoxa?
Əgər yeddinci dövrə, yoxsa daha artıq olmasında şəkk etsə, öz şəkkinə etina etməməlidir. Bəli, Mərvəyə çatmazdan öncə yeddinci dövrə, yoxsa ondan az arasında şəkk etsə, zahirən onun səy əməli batildir. Habelə, onun şəkki yeddi dövrdən daha aid olsa, məsələn, bir dövrə ilə üç dövrə arasında və ya iki və dörd arasında və s. şəkk etsə səy əməli batildir.
Namazın qəza olacağını bilən halda yatmaq
Mən sübh azanına yarım saat qalmış hələ də mütaliə edirdim. Yatsam, sübh namazımın mütləq qəzaya gedəcəyini bildiyim halda şəxsən mənim yatmağımın hökmü nədir? Bu məsələni ramazan ayında sübh azanından öncə cünub (cənabətli) olan şəxsin məsələsinə bənzətmək olarmı?
Namazın qəza olacağını bilə-bilə yatmağın eybi yoxdur. Lakin mümkün olan qədər, bunu etməməlidir.
Zina baş verdiyini düşünərək zina edəni qətlə yetirmək
Bir şəxs kürəkəninin (qızının ərinin) onun arvadı ilə zina etməsini güman edib, qəsdən onu qətlə yetirir. Zina baş verdiyini bilmək qətlə əsas verirmi? Qatilin bu barədə qənaətinin qətlin növündə təsiri varmı? Bu mövzu qətlə yetirilənin qanının hədər olması etiqadına daxildirmi?
Zinadan baxəbər olmaq öz-özlüyündə qətlə əsas vermir. Yalnız onu öz arvadı ilə zina edən halda görərsə, bu halda onun qətli caizdir. Lakin məhkəmədə sübuta yetməyincə, “qəsdən adam öldürmə” sayılır. Bir şəxsin başqa birinin qanının hədər olmasını düşünərək onu öldürdüyü sübuta yetən hallarda, qəsdən adam öldürməyə bənzər cinayət sayılır.
Bəzi hacıların çadırları Minadan xaricdə qurması
Hacıların sayı çox olduğuna görə bəzi hacıların çadırlarını Minadan xaricdə qururlar. (Onların) vəzifələri nədir?
Zərurət halında eybi yoxdur, zəruri olmayan halda caiz deyil.
Kürəkəndən alınan məbləğin xümsü
Əfqanıstan xalqının və şiələrinin arasında belə bir adət var ki, ailə qurularkən qızın atası kürəkəndən mehriyədən əlavə, müəyyən məbləğdə pul da alır. Bu pul halaldırmı? Əgər üstündən bir il keçsə, ona xüms düşürmü?
Əgər sözü gedən pulu nikah əqdinin daxilində şərt olaraq ata üçün nəzərdə tutsalar, halaldır və bir il keçməklə xüms ona vacib olur.
Xütbələrin azandan qabaq oxunması
Bəzi məntəqələrdə cümə namazının xütbələrini azandan öncə oxuyurlar. Bu halda cümə namazında iştirak etmək yenə də təxyiri vacibdir? (Belə) cümə namazında iştirak edən şəxs, zöhr namazını da qılmalıdır?
Məsələnin fərz olunduğu halda ehtiyat budur ki, zöhr namazını da qılsın.
Möhürün qabarıq üzünə səcdə etmək
Möhürlərin yazılı tərəflərinə (məsələn, “Kərbəlanın əla türbəti” yazısına) səcdə etmək caizdir, yoxsa ehtiyat buyurursunuz? Ehtiyata səbəb nədir?
Düşmənlərin əlinə bəhanə verən hallardan başqa eybi yoxdur.
Ayaqlara məsh çəkərkən əldə olan çox su
Əgər insan dəstəmaz qəsdi ilə çoxlu suyu sağ əlinə töksə, bu su ilə ayaqları məsh etmək caizdir?
Caizdir. Lakin bəzi vaxtlarda bu iş israfçılığa səbəb olur və haramdır. Bu nöqteyi-nəzərdən işkala səbəb olur.

