Rəqsə tamaşa etmək
Rəqsə tamaşa etmək caizdirmi?
Rəqsə tamaşa etmək onun özünün hökmündədir.
Elmi praktika zamanı naməhrəm tərəfindən müayinə olunması
Müəllim tərəfindən vacib sayılan elmi praktika zamanı qadının nəbzini tutarkən, onu müayinə və müalicə edərkən oğlan tələbənin əlinin qadının əlinə toxunmasının, zəruri və qeyri zəruri halların hər ikisini nəzərə almaqla hökmü nədir?
Yalnız zəruri hallarda caizdir. Əgər köynəyin üzərindən tutmaq mümkün olarsa, bu üsluba üstünlük vermək lazımdır.
Həcc kəffarələrini vətəndə ödəmək
Hacılar ümrə və təməttö həccinin kəffarələrini öz şəhərlərinə qayıdandan sonra ödəyə bilərlərmi?
Maneəsi yoxdur, lakin onların hamısını gərək ehtiyacı olanlara versinlər.
Üstü örtülü maşınla yol getmək
Gecənin əvvəlində Şəcərə və ya Cohfə məscidində ehram bağlayan və gecə ikən Məkkəyə daxil olan hacılar, üstü örtülü maşınla gedə bilərlərmi?
Caizdir və kəffarəsi yoxdur. Lakin soyuq və yağışlı gecələrdə olsa, bir qoyun kəffarə verməlidirlər.
Xəstəliyinə görə əməlləri yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxs
Xəstəlik və s. səbəblər üzündən Mina əməllərini, təvafı, səy əməlini və Məkkə əməllərini yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxsin vəzifəsi nədir?
Bu şəxs məhsur hökmündədir. Lakin naib tuta bilərsə, bu iş (naib tutmaq) həcci təkrar yerinə yetirmək əvəzindən kifayət edər və sonrakı il həcci təkrar yerinə yetirməsi lazım (vacib) deyil.
Naib olaraq yerinə yetirilən həccin xərcləri
Özü istitaətli olmayan şəxsin atası həcc növbəsinə ad yazdırmış və hal-hazırda dünyadan getmişdir. O, bank blankını öz adına keçirib onun yerinə həcc yerinə yetirirsə sonrakı əməllərin vəsaiti, o cümlədən valyuta tədarükünü görmək kimin öhdəsinədir? Onun malının üçdə birindən götürə bilərmi?
Əgər atası istitaətin ilk fürsətində ad yazdırmış və həccə getməmişdən öncə vəfat etmişdirsə, onun əvəzinə naib olmaq vacib deyil. Yalnız varisləri razı olduqları təqdirdə (onun üçün) həcci yerinə yetirə bilər. Amma əvvəllər istitaətli olubsa və növbəyə yazılıb həccə getməkdə səhlənkarlıq etmişdirsə, onun yerinə “Miqat həcci” yerinə yetirməlidirlər. Amma əgər “Bələdi həccin” yerinə yetirilməsinə vəsiyyət etmiş olsa, gərək onu əncam versinlər. Əgər onun bank kağızlarını qanuni yolla satıb pulunun bir hissəsinə əcir tutmaq mümkündürsə, ehtiyat vacib budur ki, belə etsinlər.
Bir kişinin arvadlarının nəvələrinin bir-birinə məhrəmlikləri
Bir kişinin iki arvadı və onların hər birindən övladı var. Bilirik ki, bu qadının oğlan övladları və oğlan övladlarının övladları o biri qadına məhrəmdirlər. Sual budur ki, o qadının qız övladları da (birinci qadının qız nəvəsi) ikinci qadına məhrəmdirlərmi?
Qız və oğlan nəvələrinin hamısı o qadına məhrəmdirlər. Çünki atanın arvadı və babanın arvadı məhrəmlərdən sayılır.
Televizorda xarici və İran filmlərinə tamaşa etmək
Xarici ölkələrdə İran filmlərinə və İran İslam respublikasının televiziyasında xarici filmlərə tamaşa etməyin hökmü nədir?
Qeyri-şəri səhnələri və musiqiləri olmayan İran filmlərinə tamaşa etmək, istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə olan vətəndaşlara caizdir. Əks halda isə caiz deyil. Xarici filmlərə gəldikdə isə, onların qeyri-şəri səhnələri senzuradan keçirsə (filmdən çıxarılırsa), maneəsi yoxdur.
Həyat yoldaşının anasının qayğısına qalmaq şərti
Bir şəxs evlənməzdən öncə qızla söhbət edir və ona deyir ki, sizinlə bir şərtlə evlənirəm ki, mənim qoca anama baxasınız və o da bunu qəbul edir. Lakin evlənəndən sonra qız öz qayınanasına baxmır. Evlənməzdən öncə belə bir şərt qoyularsa, ona əməl etmək vacibdirmi?
Bu şərtə əməl etmək vacib deyil.
İşə girmək üçün eyni cinsdən olmayan şəxs tərəfindən müayinə olunmaq
Sağlamlığa nəzarət, işə götürülmə, hərbi xidmət və s. üçün keçirilən tibbi praktika zamanı sağlam insanları müayinə etmək, onların bədənlərinə toxunmaq, eyni cinsiyyətdən olmadıqları şəraitdə caizdirmi?
Cəmiyyət üçün zərurəti olan şəraitdə caizdir.
Təqlidin vacibliyinin dəlil və sübutu
Xahiş edirik deyəsiniz, təqlid nə səbəbdən vacibdir?
Əqli dəlilə və dünyanın aqil insanlarının “cahil hər bir məsələdə alimə müraciət eməlidir”- deyə buyurduqları əsasa görə, vacibdir. Siz xəstələnəndə həkimdən göstəriş almırsınız? Dini hökmləri də bu sahədə mütəxəssis olanlardan əldə etmək lazımdır.
Zil-həccə ayının qurbanlığının sərf edilməsi
Əgər bir şəxs Zil-həccə ayında ma fiz-zimmə niyyəti ilə öz vətənində qurban kəssə, onun dəri və bağırsaqları bütövlükdə fəqirə verilməlidir, yoxsa üçdə birini fəqirə verib üçdə ikisini özünün və dostlarının səhmi kimi sərf etməsi mümkündür? Əgər bunun xilafına əməl olunarsa, qoyunu kəsən günün qiymətini borcludur, yoxsa borcunu yerinə yetirən günün (qiymətini)?
Onu öz səhmi kimi sərf edə və ya dostlarına ya fəqirlərə verə bilər. Lakin gördüyü işin əvəzi (haqqı) olaraq qəssaba verməyin işkalı var və ehtiyat müstəhəb budur ki, əgər özü ondan istifadə etsə qiymətini sədəqə versin və (burada) meyar, qurban kəsən günün qiymətidir.
Qadının birinci ərindən olan qızının ikinci ərinin atası ilə məhrəmliyi
Bir şəxs bir qız anası olan şəhid arvadı ilə evlənir. Bu qız bu kişinin atasına (baba) məhrəmdirmi? Məhrəm deyilsə, hansı yolla məhrəm olmaq olar?
Naməhrəmdir. Lakin o atanın digər övladı da olsa və bu qızla o oğlan arasında şəri siğə oxusalar, onun gəlini hökmünü alacaq və ona məhrəm olacaqdır.
Şəriət məsələlərinə laqeyd olan qızla ailə həyatı qurmaq
Zahirdə müsəlman olan, lakin namaz qılmayan qızla evlənmək, kafirlə evlənmək kimidirmi?
Bu növ nikah caizdir, lakin tədricən onu vacib əməlləri yerinə yetirməyə dəvət etmək lazımdır.
Qəza olmuş namazların sayında şəkk
Bir kəs, nə qədər qəza namazı olduğunu dəqiq bilmirsə, vəzifəsi nədir?
Evdə və səfərdə nə qədər namazın qəza olduğunu dəqiq bilirsə, qəzasını qılsın. Şəkk etdiyini yerinə yetirmək vacib deyil. Bundan əlavə qəza namazlarında ardıcıllıq (tərtib) lazım (vacib) deyil. Yalnız bir gündə qəzaya gedən zöhrlə əsr, ya məğriblə işa namazlarında ardıcıllığı gözləməlidir.
