Müsəlmanların təcavüzkarlar tərəfindən öldürülməsi
İngilis müstəmləkəçiləri Hind yarımadasından çıxandan və əhalisi müsəlman olan iki əyalətə: Camu və Keşmirə bölünəndən sonra müsəlmanların bölgü qanunlarına və istəklərinə zidd olaraq bu məntəqə Hind qoşunlarının təcavüzünə məruz qalıb Hind hökmranlığına tabe oldu. Müsəlmanlar öz dinlərini, mədəniyyətlərini, namuslarını və azadlıqlarını qorumaq üçün təcavüzkarların əleyhinə qiyama qalxdılar və bu mübarizədə ən ağır zülmlərə, o cümlədən kütləvi soyqırıma, işgəncəyə, əsirliyə, qarətə və hətta ... məruz qaldılar. Sualımız budur: bu mübarizədə müsəlmanlardan həlak olanlar şəhiddirlərmi və bu hərəkat cihad sayılırmı?
Onlar öz canları, malları, müsəlmanların namusu, İslamın əsası və Əhli-beyt (əleyhimussalam) məzhəbini qorumaq üçün çalışırlarsa, onların bu əməlləri cihaddır və bu yolda həlak olanlar şəhiddirlər. Amma səy göstərmək lazımdır ki, müctəhiddən və yaxud müctəhidin nümayəndəsindən göstəriş alsınlar.
Ayağın sınması və ya nəqliyyat vasitəsinin xarab olması
Məhsur və məsdud olmaqdan başqa bir maneə yaransa, məsələn, ayağı sınsa, nəqliyyat vasitəsi xarab olsa və ya yolu azsa, məhsur və məsdud şəxsin hökmündədirmi?
Ayağı sınanın haqqında məhsur şəxsin, digər maneələr, məsələn, nəqliyyat vasitəsinin xarab olması və ya digər maneə haqqında isə məsdud şəxsin hökmləri icra olunur.
Əqd siğəsinin nikahdakı tərəflərin dilində oxunması
Bildiyiniz kimi, alğı-satqı, icarə, nikah və s. qəbildən olan əqdlərin hökmlərində əqdin tərəfləri (və ya onların vəkilləri) icab və qəbul üçün – xüsusilə nikah əqdində – siğə oxumalıdırlar. Siğə dedikdə hər hansı ifadə və dillə olan sözlər və cümlələr nəzərdə tutulur. Əlbəttə, zatən məqsəd, ilk növbədə sözlərin və cümlələrin mənaları və məfhumlarıdır. Buna görə də ağıl və məntiq hökm edir ki, siğə izdivac tərəflərinin, hadisənin şahidlərinin və məclisdə hazır olanların tanış olduqları dildə oxunmalıdır. Sual budur ki, ərəb olmayan şəxs üçün bu siğənin ərəb dilində oxunmasının nə vacibliyi (lüzumu) var? Halbuki, hər bir kəs öz ana və rəsmi dilində hər hansı mətləbi daha yaxşı bəyan edə, başa sala və anlaya bilər.
Siğənin icra olunması tərəflər üçün anlaşılan hər hansı dillə oxunsa, caizdir. Yalnız nikah və talaq siğələrində ehtiyat budur ki, siğə ərəb dilində oxunsun, bu şərtlə ki, onun mənasını bilsinlər. Buna görə də siğəni icra edən şəxs ərəb dili ilə tanış olmasa, onu öz dilində də icra edə bilər.
Kağız salfetinə və yazılı kağıza səcdə etmək
Kağız salfetinə və ya üzərində xətt çəkilmiş kağıza səcdə etmək olarmı?
Kağız salfetinə, habelə xətləri olan kağız vərəqə səcdə etmək caizdir. Bu şərtlə ki, xətlər alnın kağıza çatmasına maneçilik törətməsin və ya xətlər arasında səcdə səhih olan miqdarda məsafə olsun.
Qız və oğlanın müvəqqəti evlənmək yolu ilə rabitəsi
Əgər qız və oğlan müvəqqəti əqd oxumaqla bir-biri ilə şəriət baxımından qanuni rabitədə olmaq istəyirlərsə, aşağıdakı formalarda hansı şərtlər lazımdır:1) Əgər onların arasında olan münasibət yalnız iş və təhsillə bağlı - adi münasibət olsa. 2) Onların arasındakı münasibət duxul olmamaq şərti ilə cinsi ləzzətlərlə bağlı olsa. 3) Onlar arasındakı münasibət cinsi əlaqə (duxul) ilə bağlıdır.
Müvəqqəti əqd bir qisimdən artıq deyil və bu əsərlərin hamısı onda cəm olub. Amma əgər əqdin daxilində cinsi yaxınlığın olmayacağını şərt etsələr, bu əsər xaric olur. Hər bir halda ehtiyat vacibə əsasən atanın icazəsi şərtdir.
Müctəhid qazının qərar çıxartmaqda irəli olması
Bir işə baxan bir neçə qazıdan biri müctəhiddirsə, onun qəti qərar çıxarmaqda o biri qazılarla fərqi varmı?
Müctəhid olan qazının hökmü irəlidir.
Əqdin bir nəfər tərəfindən oxunması
Bir nəfər kəbini əsalət və vəkalət hallarında fars və ərəb dillərində icra edə bilərmi?
Kişi qadının tərəfindən vəkil olub kəbini oxuya və öz tərəfindən qəbul edə bilər. Məsələn, desin ki, “öz qadın müvəkkilim olan filankəsi filan zaman və filan məbləğ mehriyyə əsasında öz müvəqqəti əqdimə keçirtdim”. Sonra desin, “qəbul etdim”. Əgər ərəb dilində oxuya bilirsə, ərəb dilində oxusun, əgər oxuya bilməsə fars dilində oxusun. Qadın da kişinin tərəfindən vəkil ola bilər.
Evlənmək üçün istixarə açmaq
Qızın elçilərinə cavab vermək üçün istixarə etməyin bir eybi varmı?
Əgər lazımi araşdırma və məşvərətdən sonra problem həll olmasa, istixarədən istifadə etmək olar.
Həyat yoldaşının gəlini ilə məhrəmlik
İnsanın həyat yoldaşının gəlini (yəni onun digər ərindən olan övladının həyat yoldaşı) ona məhrəmdirmi?
İnsanın yalnız öz gəlini, yəni oğlunun həyat yoldaşı ona məhrəmdir, həyat yoldaşının gəlini yox.
Kişinin naməhrəm qadına salam verməsi
Kişinin naməhrəm qadına salam verməsi məkruhdurmu?
Məkruh deyil, lakin bəzi hədislərdən belə başa düşmək olur ki, cavan qadına salam vermək məkruhdur.
Əhli-sünnətlə evlənmək
Sünni kişilərin şiə qızlarla evlənməyi caizdirmi? Şiə kişinin sünni qızla evlənməsi necə?
İnhiraf (əqidədən, məzhəbdən dönmək) qorxusu olmasa, maneəsi yoxdur. Lakin əqidə cəhətdən inhiraf (azma) ehtimalı olsa, caiz deyil.
Qızın atası və ya (ata tərəfdən olan) babasının qaib olması
Alimlərin fətvalarına əsasən ata və ya (ata tərəfdən olan) babasının olmadığı surətdə bakirə qızın ərə getməyə ehtiyacı olarsa, icazə qüvvədən düşür. Burada “ərə ehtiyacı olmaq”, nə deməkdir?
Mənası budur ki, elə bir yaş həddinə çatmışdır ki, ərə getməzsə, zəhmətlə və ya xətərlə üzləşəcəkdir.
Sidik kisəsini yanında daşıyan şəxsin təvafı
Yanımda bövl üçün məxsus kisə olduğunu və bədənin hərəkəti ilə bövlün çıxdığını nəzərə alsaq, təvaf və onun namazı üçün nə etməliyəm?
Təvaf və namazın hər biri üçün bir dəstəmaz kifayətdir.
