Nəcisliyin sikkə və pul vasitəsilə keçməsinin hökmü
Nəcisliyin sikkə və pul vasitəsilə keçməsinin hökmü
Nə qədər ki, nəcasətə yəqin əldə olunmayıb, paklığına hökm olunur.
Xəstəliyinə görə əməlləri yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxs
Xəstəlik və s. səbəblər üzündən Mina əməllərini, təvafı, səy əməlini və Məkkə əməllərini yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxsin vəzifəsi nədir?
Bu şəxs məhsur hökmündədir. Lakin naib tuta bilərsə, bu iş (naib tutmaq) həcci təkrar yerinə yetirmək əvəzindən kifayət edər və sonrakı il həcci təkrar yerinə yetirməsi lazım (vacib) deyil.
Həcc sona çatandan sonra məssi-meyyit qüslünün vacib olmasını başa düşmək
Bir şəxs təməttö həccinin əməllərini yerinə yetirəndən sonra bir məss-meyyit qüslünun ona vacib olduğunu, habelə digər vacib bir qüslü yerinə yetirmədiyini başa düşsə, həcci səhihdirmi?
Onun həcci səhihdir. Lakin ehtiyat vacib budur ki, təvafları (və səyi, təqsiri) yenidən yerinə yetirsin, qadir olmasa naib tutsun.
Sürmə çəkmək, gözəl saat və eynək taxmaq
Sürmə sürtmək, qaş aldırmaq, əqiq üzük, saat, gözəl tibbi eynək qadınlar üçün örtülməsi vacib olan zinət hesablanırmı?
Zahirən qadağan olunmuş zinətlərdən deyil.
Qəzf halları
Bir şəxs digərini irtidad (mürtəd olma) və küfrdə ittiham edir, amma bu ittihamı şəri hakimə sübut edə bilmirsə, hökmü nədir? 1) Belə halları qəzfin nümunələrindən saymaq olarmı?2) Cavabın mənfi olduğu təqdirdə onunla necə rəftar etmək lazımdır?3) İttihama məruz qalmış şəxs öz haqqından keçərsə (hakimə şikayət etməzsə) belə bir şəxsin cəzası ləğv olunurmu?
1) və 2) Qəzf yalnız iki halda: zina və ya livat etməkdə təqsirləndirmədə olur. Qalan iftira növlərinin cəzası isə təzirdir. 3) Zahirən haqq sahibinin güzəştə getməsi ilə təzir hökmü götürülür. Lakin şəri hakim belə hallarda təzirin ləğv olunmasının ictimai fəsadlarla nəticələnəcəyini mülahizə etsə, ikinci dərəcəli ünvana müvafiq olaraq təzir edə bilər.
Libas üzərindən əl verib görüşmək
Paltarın üzərindən naməhrəmlə əl verib görüşməyin hökmü nədir?
Ləzzət və reybə qəsdi olmasa, libas üzərindən toxunmağın eybi yoxdur.
Kişilərə məxsus bəzək əşyalarını alğı-satqısı
Kişilər üçün qızıl bəzək əşyalarının – üzük, boyunbağı və bilərzik kimi – alğı-satqısının hökmü nədir?
Əgər bu kimi qızıl əşyaları adətən kişilərdən qeyri halda istifadə olunmursa, caiz deyil.
Zəruri hallarda üstü örtülü maşına minmək
Həcc karvanlarının məsul işçilərindən biri həcc mövsümündə bələdçi kimi qadınlarla birgə üstü örtülü maşınla Məkkəyə getsə kəffarə lazım (vacib) olurmu?
Zəruri hallarda kölgə altına getmək caizdir. Lakin kəffarəsi var. Bunun kəffarəsi hər ehram üçün bir qoyundur. Yəni ümrə ehramının məcmusuna görə bir qoyun və həcc ehramının məcmusuna görə də bir qoyun kifayətdir.
Livat edənin həddi-buluğa çatmasında olan şəkk
Bir şəxs bir oğlan uşağı ilə livat etmişdir. Lakin şəkki var ki, bu əməli edəndə həddi-buluğa çatmışdı, ya yox. O oğlan uşağının bacısı, qızı və ya anası ilə evlənməsi caizdirmi?
Əgər livat işini edənin həddi-buluğa çatmasında şübhə varsa, həmin oğlan uşağının bacısı, anası və ya qızı ona haram olmur.
Azyaşlı qızın qəyyum tərəfindən ərə verilməsi
Ata özünün həddi-buluğa çatmamış qızını bir oğlan uşağının əqdinə keçirmişdir. Hal-hazırda bu qızın 17 yaşı var. Oğlan isə 13 yaşındadır və fiziki baxımdan çox cılız görünür. Qız atasını itirmiş, yetim olmuşdur və o oğlanla evlənmək istəmir. Çünki onun böyüməsini gözləyə bilməz. Yuxarıda qeyd olunanları nəzərə alaraq cənab ustaddan xahiş edirik ki, müqəddəs İslam şəriəti icazə verdiyi təqdirdə hökm edin ki, sözü gedən qız bu oğlan uşağının böyük qardaşı ilə evlənsin. Qızın özü də buna razıdır.
Əgər sözü gedən nikah əqdi əvvəlcədən qızın məsləhətinə olmamışdısa, əqd bünövrədən batildir. Əgər onun məsləhət olduğunu fərz etsək, qızın bundan artıq gözləməsi onun həddən artıq məşəqqətinə səbəb olursa, oğlanın vəlisi (qəyyumu) bu qızın talaq siğəsini icra edə bilər. Sonra kiminlə istəsə, evlənə bilər.
Üzrlü olan üçün gecə rəmyi-cəmərat etmək
Mənim kimilər üçün gündüz rəmyi-cəmərat etmək mümkün deyil. Biz gecələr rəmy edə bilərikmi? Cavabın müsbət olmasını fərz etsək, mənimlə birgə olanlar da gecə rəmyi-cəmərat edə bilərlərmi?
Gecə rəmyi-cəmərat edə bilərsiniz. Lakin sizinlə birlikdə olanlar üçün (gündüz rəmy etmək) mümkündürsə, gündüz rəmy etsinlər.
Heyzli qadınla qüsl almadan öncə yaxınlıq etmək
Heyzlə qan kəsiləndən sonra və qüsl almamışdan qabaq yaxınlıq etmək caizdirmi?
Caizdir. Lakin ehtiyat müstəhəb, bu işi tərk etməkdir.
Qızın vəlisi ilə əlaqə yaratmağın qeyri-mümkün olması və ya onun qeyri-məntiqi şəkildə razılıq verməməyi
Əgər qız və oğlan müvəqqəti əqd oxumaqla bir-biri ilə (cinsi rabitə və duxul olmamaq şərti ilə) iş və təhsildə adi rabitədə olmaq istəyirlərsə, xahiş edirik ki, aşağıda fərz olunan iki halda qızın atasının icazəsinin hökmünü bəyan edin: 1) Qızın vəlisi (başçısı, qəyyumu) ilə əlaqə yaratmaq mümkün deyil və şəri baxımdan münasibətin tənzimlənməsi zəruri və təcilidir.2) Əlaqə yaratmaq mümkün olsa da qızın vəlisi qeyri-məntiqi formada bu işin əleyhinə çıxır və əsla razılıq vermir.
Hər bir halda ehtiyat vacib qızın vəlisindən icazə almaqdır. Əlavə olaraq, təcrübə göstərir ki, bu münasibətlər - xüsusilə cavanlarda, adətən məhdud və müəyyən bir həddə sabit qalmır və tədricən genişlənərək çoxlu problemlərin yaranmasına səbəb olur.
