Gəlin karvanları
Küçələrdə gəlini siqnal vurmaqla və əl çalmaqla müşayiət edən gəlin karvan maşınlarının hökmü nədir?
Bu işlər din əhlinə layiq olan işlərdən deyil.
Evlənməkdə atanın icazəsinin götürülməsi
Əgər qızın şəri baxımdan və camaatın nəzərində özünə layiq bir oğlanla evlənmək fikri varsa, atanın icazəsi götürülürmü?
Məsələdə fərz olunanlara əsasən ata bu işin əleyhinə çıxarsa, onun icazəsi götürülür.
Qazıların çoxluğu
Qazıların birdən artıq olması İslam qanunlarına uyğundurmu?
“Təhkim” (ailə mübahisələrini həll etmək üçün olan) qazıların birdən artıq olması mümkündür, amma təyin olunmuş qazılarda isə son qərar yalnız bir nəfər tərəfindən çıxarılır. Lakin bir qazının başqa qazılarla məsləhətləşməsinin eybi yoxdur, əksinə bu iş müstəhəbdir.
İki şəhər arasında daim səfərdə olan insan
Qum və Kərəc kimi iki şəhər arasında daim səfərdə olan bir kəs, hər gün vətəni olmayan Kərəc şəhərinin iki fərsəxliyinə, tədris və ya başqa işlər üçün gedir və qayıdırsa, belə bir şəxs Qum, Kərəc və onun ətrafında namazlarını tamam qılmalıdırmı?
Tamam qılmalıdır.
Fitva ilə hökmün fərqi
Fitva və hökm arasında olan fərq haradan irəli gəlir? Necə olur ki, fitvaya yalnız müqəllidlərin, hökmə isə hamının əməl etməsi lazımdır? Əgər iki fəqih müxtəlif hökmlər versələr, nə baş verə bilər? Ümumiyyətlə ümumi hakimiyyəti olmayan fəqihin verdiyi hökm ümmət üçün nafizdirmi (qüvvədədirmi)?
Bizim "Ənvarul-fəqahət" kitabına müraciət edin.
Sidik kisəsini yanında daşıyan şəxsin təvafı
Yanımda bövl üçün məxsus kisə olduğunu və bədənin hərəkəti ilə bövlün çıxdığını nəzərə alsaq, təvaf və onun namazı üçün nə etməliyəm?
Təvaf və namazın hər biri üçün bir dəstəmaz kifayətdir.
Sidik kisəsini yanında daşıyan şəxsin təvafı
Yanımda bövl üçün məxsus kisə olduğunu və bədənin hərəkəti ilə bövlün çıxdığını nəzərə alsaq, təvaf və onun namazı üçün nə etməliyəm?
Təvaf və namazın hər biri üçün bir dəstəmaz kifayətdir.
Təvaf namazı üçün naib tutmağın şərtləri
Təvaf namazı üçün naib tutmaq məsələsində, qiraətini tədricən düzəldə bilən şəxslə, qiraətini düzəltməyə qətiyyən qadir olmayan şəxs arasında fərq varmı?
Əgər tədricən düzəltməyə qadirdirsə, ona vacibdir ki, tədrici şəkildə düzəltsin. Əks halda, namazı qadir olduğu miqdarda qılması caizdir və naib tutması, habelə namazını camaatla yerinə yetirməsi vacib deyil.
Həyat yoldaşına qeyri-qanuni əlaqədə olması barədə böhtan atmaq
Əgər bir kişi öz arvadına, (başqa bir kişi ilə) qeyri-qanuni əlaqədə olması barədə böhtan atarsa və öz iddiasını ədalətli və səlahiyyətli məhkəmədə sübuta yetirə bilməzsə:1) Öz arvadı ilə yenidən həyatına davam etmək bu kişiyə caizdirmi?2) Qadının öz əri ilə yaşamağına davam etməsi, şəri baxımdan vacibdirmi?3) Belə bir şəraitdə qadın ona talaq verilməsini tələb edə və mehriyə, cehiz və digər əmlakı daxil olmaqla öz haqq-hüququna çata bilərmi?
1) Əgər bu əlaqəni gördüyünü iddia etməsə, heç bir təntənə olmadan onunla həyatına davam edə bilər. Lakin ona atdığı bu böhtana görə qadın, şəriət hakimindən həddi-qəzf (yersiz iddiaya görə cəza) icra etməsini istəyə bilər (onun həddi, yəni cəzası 80 şallaqdır). Yaxud da onu bağışlaya bilər. 2) Bəli, əri ilə yaşamağına davam etməsi lazımdır. 3) Əgər əri talaq verməyə razı olsa, eybi yoxdur.
Əhdə vəfa etmək
Qadına söz verəndə ona əməl etmək vacibdirmi?
Yaxşı olar ki, müsəlman şəxs mümkün olmayan halları çıxmaq şərti ilə həmişə öz verdiyi sözlərə əməl etsin,
Kişilərin qızıldan bəzək əşyası kimi istifadə etməsi
Ailələrin çoxu yanlış adət əsasında öz kürəkənlərinə qızıldan düzəldilmiş üzük, saat və ya boyunbağı bağışlayırlar, onlar da ondan istifadə edirlər və nəticədə bu işin çirkinliyi aradan gedir (günah olması adiləşir). Xahiş edirik ki, kişilərin üzük və digər bəzək əşyalarından istifadə etməsi barəsində, habelə onu kürəkənə və cavanlara hədiyyə vermək, eləcə də bu pis və haram işin müqəddiməsinin, yəni onun düzəldilməsi və alğı-satqısı barəsində öz mübarək nəzərinizi bildirəsiniz. Aydın şəkildə buyurun ki, cavanlar və cəmiyyətin digər sinifləri öz şəri vəzifələrini bilsinlər.
Kişilər üçün qızıl bəzək əşyası mütləq şəkildə (namaz və qeyri hallarda) haramdır. Müsəlmanlar və Əhli-beyt (ə) məktəbinin davamçıları o böyük insanların buyurduğu göstərişlərə tabe olmaqla bu işdən çəkinməlidirlər, hədiyyə və qeyri-hədiyyə, kürəkən və qeyri-kürəkən arasında heç bir fərq yoxdur. Bunların düzəldilməsi və satışı da yalnız kişilərin istifadəsinə məxsus olsa, işkallıdır. Əgər bu bəzək əşyası xaç şəklində olsa, onu salmağın, düzəltməyin və alğı-satqısının iki qat artıq günahı vardır.
Övladlığa götürülmüş uşağın (qızın) necə məhrəm olması
Bəzən övladı olmayan şəxslər, uşaq evindən bir qız götürürlər. Onun öz atalığı ilə məhrəm olması üçün bir yol varmı?
O kişinin atası varsa, bu qız onun (atasının) müvəqqəti nikahına girsə bu kişiyə və onun övladlarına məhrəm olacaqdır. Əgər başqa qadından oğlanları varsa, qızın müvəqqəti nikahını özü üçün oxusun ki, oğlanlarına məhrəm olsun. Amma bu şəkildə müvəqqəti əqdin müddəti sona çatandan sonra özünə məhrəm olmayacaqdır.
Müvəqqəti nikahın iddəsində olan daimi nikah
Talaq verilmiş bir qadın, iddəsi bitəndən sonra müvəqqəti nikah bağlayır. Bir müddətdən sonra qohumların ağsaqqal və böyüklərinin vasitəçiliyi ilə birinci əri ilə evlənməsi qərara alınır. Qadın bunları ikinci ərinə bildirib çarə tapmasını istəyir. O, qalan müddəti bağışlayaraq təkrarən qadınla siğə bağlayır və duxuldan qabaq fəsx edir (nikahı pozur). Qadın isə ikinci fəsxin yaxınlıqdan öncə olmasını və yaxınlıq etməyənin iddəsi olmadığını dəlil gətirərək fasilə olmadan ikinci əri ilə evlənir. Bu mətləb səhihdirmi?
Qabaqkı nikahın iddəsi bu kimi işlərlə aradan qalxmır. İddə sona çatmamış onun yenidən evlənməsi səhih deyil və iddə saxlamadan heç bir kəslə nikah əqdi bağlaya bilməz.
Qanı kamil şəkildə çıxmayan başı kəsilmiş heyvan
Bütün şəriət qaydalarına riayət etməklə başı kəsilən, lakin başı kəsiləndən dərhal sonra qaynar suya salınan heyvanın – belə ki, damarları bağlanırsa və yarım-bağlı vəziyyətə düşərək nəticədə normal miqdarda gəlməli olan qan çıxmırsa – ət və içində qan olan damarları baxımından hökmü necədir?
Onun əti halaldır, lakin ehtiyat budur ki, daxilində olan qandan istifadə olunmasın.
İmamların şadlıq məclislərində əl çalmaq
Məsum İmamların (ə) şadlıq məclislərində, təvəllüd günlərində məddahlıqla yanaşı əl çalmağın şəri cəhətdən hökmü nədir?
Əl çalmaq digər haram işlərlə yanaşı olmasa, haram deyil. Lakin məscidlərdə və hüseyniyyələrdə bu iş görülməməlidir.
