Kafirlərə və əhli-kitaba Quran satmaq
Kafirlərə və ya Əhli-kitaba Quran satmaq, xüsusilə də onların təhqir, hörmətsizlik etmək fikirləri olmadığını, Əksinə, mütaliə üçün aldıqlarını biliriksə, caizdirmi?
Bunun təsir edəcəyinə ümid olsa və hörmətsizliyə səbəb olmasa, caizdir.
Naqis təvaf yerinə yetirən şəxsin naibi
Əgər bir kəs təvafın bir neçə dövrəsini (şovtunu) yerinə yetirsə və müəyyən üzürlü səbəbə görə onu sona çatdırmağa qadir olmayıb, naib tutmağa məcbur olsa, naib yerdə qalanını yerinə yetirməlidir, yoxsa təvafın hamısını?
Naib təvafının hamısını kamil şəkildə yerinə yetirməlidir.
Xüms ilinin vaxtının dəyişdirilməsi
İllik xüms hesabının zamanını dəyişmək caizdirmi?
İllik hesabı hər nə qədər olsa, irəli çəkməyin heç bir maneəsi yoxdur. Lakin onu təxirə salmaq şəri hakimin icazəsi olmadan caiz deyil.
Nisa təvafını qəsdən yerinə yetirməmək
Ərlə arvad Məkkəyə getmiş və həcc əməllərini yerinə yetirmişlər. Lakin qadın öz ərini istəmədiyindən nisa təvafını və onun namazını yerinə yetirməmiş və ər də bu təvafı və namazı yerinə yetirməmişdir, beləcə öz vətənlərinə dönmüşlər. Hal-hazırda o qadının məhrəmlik baxımından və ər evində olması baxımından vəzifəsi nədir?
Bu qadın və kişi qayıdıb nisa təvafını və onun namazını yerinə yetirənə kimi bir-birinə naməhrəmdirlər. Əgər bunu edə bilmirlərsə təvaf üçün naib tutsunlar. Yəni Məkkəyə gedən şəxslərdən xahiş etsinlər ki, onların yerinə naib olaraq nisa təvafını və onun namazını yerinə yetirsin.
Ovlanmış heyvanın halal olması yolları
Ov etməklə aradan gedən (ölən) heyvan hansı hallarda halaldır?
Əgər heyvana çatıb başını kəsmək üçün kifayət qədər vaxt olmazsa, güllə onun bədənini yaralamış və ondan qan çıxmışdırsa, halaldır. Bu şərtlə ki, digər şərtlər, o cümlədən şikar edən zaman Allahın adının çəkilməsi, şikar edənin müsəlman olması da bununla yanaşı olsun. Amma heyvanın başını kəsmək üçün kifayət qədər vaxtı olsa və onun başını kəsməkdə laqeydlik göstərsə (nəticədə ölsə), haramdır.
Vəqf olunmuş yerin həndəvərinin icarəçi tərəfindən abadlaşdırılması
Bir şəxs vəqf olunmuş bir torpaq sahəsini mütəvəllidən (nəzarətçidən) icarəyə götürür. İcarə edəndən sonra onun hərimində (ətrafında) olan yararsız torpaqları da abad edir. Sualımız budur ki, mütəvəlli icarə edənin abad etdiyi həmin torpaqları da vəqf torpaqlarından hesab edə bilərmi? Yoxsa icarə edən bu torpağın maliki olur?
Əgər şəriət baxımından bu torpaqlar vəqfin hərimidirsə, icarə edən şəxsin onları abad etməyə haqqı olmamışdır və malikinə də çevrilməyəcəkdir. Torpağın icarə müddəti sona çatana qədər, icarə edən şəxsin ondan istifadə etməyə haqqı var və onun icarə haqqını ödəməlidir. Mütəvəllinin də bunu ondan almağa haqqı yoxdur. Lakin icarə müddəti bitəndən sonra icarə edən şəxs üçün heç bir haqq qalmır.
Vəqf olunmuş yerlərin gəlirlərinin birinin digərində istifadəsi
İki vəqf edən tərəfindən iki vəqf olunmuş əmlak mövcuddur. Onlardan birincisinin xərci az və gəliri çoxdur. Belə ki, fərzən gəlirinin 80 % -i artıq qalır. İkincisinin isə gəliri az və xərcləri çoxdur. Sual budur ki, bu iki vəqf olunmuş əmlakın hər ikisinin idarə olunmasına nəzarət edən mütəvəllinin və ya məntəqənin vəqf idarəsinin birinci vəqfin gəlirindən artıq qalanını sair şəri qaydalara riayət etməklə ikinci vəqfə sərf etməyə haqları var, ya xeyr?
Əgər birinci vəqf olunan əmlakın gəlirlərinin sərf olunma yerləri ümumidirsə, belə ki, ikinci vəqfə də şamil olursa, heç bir maneəsi yoxdur.
Naib vasitəsilə əcir tutulması
Naibin (başqa birini) naib tutmağa haqqı varmı? Bu əməli yerinə yetirəndən sonra mərhumun boynundan götürülürmü?
Naibin başqasını naib tutmaq haqqı yoxdur. Lakin yerinə yetirilən həcc səhihdir və mərhumun boynundan götürülmüşdür. Bundan əlavə, naib aldığı pul müqabilində borcludur.
Təvaf edənlərin dairəsindən kənarda təvaf
Həcc mövsümündə Məscidul-həramın işçiləri qoca və xəstə adamları sərirlə (taxt, xərək) başları üzərində təvaf etdirirlər. Adətən, onlar təvaf edənlərin dairəsindən kənarda hərəkət edirlər. Bunların həcci səhihdirmi?
Onların təvafının eybi yoxdur. Buna görə ki, təvafda məşhur hüdudlara riayət etmək (məsafəni saxlamaq) vacib deyil, ehtiyat müstəhəbdir və sıralara da qoşulmaq (izdihama birləşmək) şərt deyil.
Bədənindən mütəmadi şəkildə qan gələn yaralılar
Yaralıların bəzilərinin bədənindəki yaralar elədir ki, 24 saat ərzində (ondan) qan gəlir. Bu şəxslər namaz üçün nə etməlidirlər?
İmkan daxilində yaralarını bağlamalıdırlar ki, başqa yerlərə keçməsin və həmin halda namazlarını qılmalıdırlar.
Qiraəti səhih olmayan bir kəsi əcir tutmaq
Namazı çox da kamil olmayan bir şəxs, özü üçün və ya başqasının tərəfindən naib olaraq həccə gedərsə, təvaf namazını qıldırmaq üçün başqasını naib tuta bilərmi?
Özü üçün həccə gedərsə, bacardığı qədər yerinə yetirməli və çalışmalıdır ki, mümkün qədər namazının qiraətini islah etsin. Lakin qiraəti səhih olmadığı təqdirdə digərlərinin yerinə naib olması işkallıdır.
