Kişilərin evdə qadına məxsus əşyalardan istifadə etməsi
Kişilərin evdə qadın çəkələklərini və əksinə qadınların kişi çəkələklərini geyməsinin eybi var?
Eybi yoxdur. Belə ki, evdə hər birinin məxsus paltarlarını digəri geyərsə və fəsadla nəticələnməzsə eybi yoxdur. Lakin fəsad yaradan hallarda haramdır.
Donuz sümüyündən hazırlanmış jelatin
. Donuz və ya inək sümüyündən hazırlanan jelatinin hökmü nədir? Tərkibində vitamini olan maddələrin çoxu, habelə ABŞ-da istehsal olmuş dərman preparatlarının çoxu və hətta bəzi şirniyyatlar da bu maddədən hazırlanır.
Bu maddədən zərurət halında istifadə etməyin eybi yoxdur.
Bank faizi
Bankların öncədən şərt qoymaqla kredit müqabilində aldıqları 13%-lik qazanc (mənfəət) və ya banka yatırılan uzun müddətli pulların müqabilində verdikləri 10%-lik qazanc, sələm sayılırmı?
Əgər bankın şəri əqdlər və sələmdən xilas olmaq yolları haqqında olan nizamnamələri həyata keçirilsə, işkalı yoxdur.
Qətldə şübhəli bilinən şəxsdən qisas almaq
Bir şəxs iki "kalaşnikov" gülləsi ilə qətlə yetirilmişdir. Qətldə şübhəli bilinən şəxslər dörd nəfərdir. Onlardan üçünün əlində "kalaşnikov" tipli avtomat silah olsa da hal-hazırda aradan çıxıb gizlənmişlər. Lakin yaxalanan birinin əlində "brunov" tipli silah tutulmuşdur. Belə olduqda qan sahibləri dördüncü şəxsdən qisas alınmasını tələb edə bilərlərmi? Ümumiyyətlə, burada hansı növ hökm verilməlidir?
Şəriət qanunlarına əsasən onun qətl törətdiyi sübut olunmasa, ondan qisas almağa haqları yoxdur.
İtin paltara toxunması
Əgər it bir kəsin paltarına toxunsa və o, həmin paltarla məscidə daxil olsa, məscidi paklamaq lazımdır?
Paltar və ya itin bədəni nəm olmasa nə paltar nəcis olur, nə də məscid?
Naib olaraq yerinə yetirilən həccin xərcləri
Özü istitaətli olmayan şəxsin atası həcc növbəsinə ad yazdırmış və hal-hazırda dünyadan getmişdir. O, bank blankını öz adına keçirib onun yerinə həcc yerinə yetirirsə sonrakı əməllərin vəsaiti, o cümlədən valyuta tədarükünü görmək kimin öhdəsinədir? Onun malının üçdə birindən götürə bilərmi?
Əgər atası istitaətin ilk fürsətində ad yazdırmış və həccə getməmişdən öncə vəfat etmişdirsə, onun əvəzinə naib olmaq vacib deyil. Yalnız varisləri razı olduqları təqdirdə (onun üçün) həcci yerinə yetirə bilər. Amma əvvəllər istitaətli olubsa və növbəyə yazılıb həccə getməkdə səhlənkarlıq etmişdirsə, onun yerinə “Miqat həcci” yerinə yetirməlidirlər. Amma əgər “Bələdi həccin” yerinə yetirilməsinə vəsiyyət etmiş olsa, gərək onu əncam versinlər. Əgər onun bank kağızlarını qanuni yolla satıb pulunun bir hissəsinə əcir tutmaq mümkündürsə, ehtiyat vacib budur ki, belə etsinlər.
Oğurluq ittihamı
Əgər bir şəxs başqasına oğurluqda (və yaxud silahlı oğurluqda) ittiham edərək böhtan atsa, amma məhkəmə iclasında öz iddiasını sübut edə bilməsə və müttəhim qanuni şəkildə bəraət qazansa, şəriət baxımından böhtan atan şəxsin cəzası nədir?
Belə bir şəxs təzir olunmalıdır və onun (cəzanın) miqdarını şəri hakim təyin etməlidir.
Təlim namazı
Fərizə (vacib) namazları təlim niyyəti ilə qılmaq olarmı?
Qürbət qəsdi olsa, eybi yoxdur.
Vətən seçmək qəsdi olmadan bir yerdə uzun müddət olmaq
Təxminən 15 ilə yaxın Qumda sakin olan dini tələbələr, bu yeri özlərinə vətən seçməmişlər və daimi iqamət (qalmaq) niyyətləri də yoxdursa, lakin vətənlərinə də nə vaxt qayıdacaqları barədə tərəddüd edir və nə zaman qayıdacaqlarını bilmirlərsə, belə şəxslərin namaz və oruclarının hökmü necədir? Bu məsələdə iranlı və xarici dini tələbələr arasında fərq varmı?
Sualın fərz olunduğu halda, Qum onların hamısı üçün vətən hökmündədir.
Gizlində haram işlər qörənlər
Ayrı-ayrı şəxslər öz mənzillərində, xəlvətdə və başqalarına maneçilik yaratmadan aşağıda sadalanan haram işlər görürlər. İcazəli qazı haram iş törətdiklərinə görə belə fərdləri təzir edə bilərmi? Yoxsa belə bir iş görməyə şəri əsas yoxdur? 1) Əxlaqsız video filmlərə tamaşa etmək; 2) Günah musiqilərin lent yazılarını dinləmək; 3) Əcnəbi qadınların əxlaqsız, intim xarakterli şəkillərini saxlamaq; 4) Qumar alətlərini evdə saxlamaq və onlardan şəxsi istifadə.
Qazı belə hallar üçün də icazəli olarsa və belə hallar barəsində adi yollarla dəlil-sübutlar (elm) əldə edərsə, təzir etmək lazımdır. Amma əgər bu kimi ölçülər fəsadlarla nəticələnəcəksə, onu məxfi saxlamaq lazımdır. Əgər məhkəməyə çağırmaq, xəbərdarlıq etmək, nəsihət vermək və öhdəlik (iltizam) almaqla bu işdən çəkinərsə, həmin miqdarla kifayətlənmək lazımdır.
Talaq iddəsinin fəlsəfəsi
Talaq verilmiş qadınların iddə saxlamalarının fəlsəfəsi nədir? Sonsuz qadınlar və ya uşaqlığı götürülmüş qadınlar bu qanundan müstəsnadırlarmı?
Qadınların iddə saxlamalarının müxtəlif fəlsəfələri vardır və yalnız uşağa qalmaq məsələsinə aid deyil. Ona görə də şəriətin qeyd etdiyi bütün hallarda qadın iddə saxlamalıdır, istər sonsuz olsun, istərsə uşaqlığı götürülmüş olsun, istərsə də fərzən bir neçə ilə öz ərindən ayrı yaşamış olsun. Bütün bu hallarda iddə saxlamalıdır.
İstifadəsiz məsciddən idman məkanı kimi istifadə etmək
İsfahanın Mübarəkə rayonunun Xuli Xan kəndində qədim bir məscidimiz var. İslam inqilabından sonra bir neçə yeni və böyük məscid istifadəyə verildiyinə görə, bu məscid tamamilə istifadəsiz qalmışdır. Yeri gəlmişkən, bu məscid üçün vəqf siğəsi də oxunmamışdır. Bir neçə ildir ki, bu kəndin idmançılarından bir qrupu, idman üçün yerləri olmadığına görə bu məsciddən qədim idman növü üçün salon kimi istifadə edirlər. Qədim idman növünün milli və ənənəvi idman növü olduğunu, bu idmanın əvvəlindən axırına qədər “ya Əli” (əleyhis-səlam) zikri, Həzrət Məhəmmədə (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) salavat və bu kimi zikrlərin yad edildiyini nəzərə alsaq, məsciddə idman etmək və ondan istifadə etmək səhihdirmi?
Məscidi heç bir vəchlə məscid olmaqdan çıxarmaq və ya idman salonuna çevirmək olmaz. Lakin orada idmanla məşğul olmaq məscidin rövnəqdən düşməsinə, vəhninə (süstləşməsinə) səbəb olmasa və namaz qılanlara maneçilik törədilməsə, caizdir.
Kişilərin qadınlara məxsus paltar tikmələri
Kişi dərzinin qadın paltarı tikməsinin hökmü nədir?
Fiziki toxunmaq və digər haram əməlləri tələb etməzsə, eybi yoxdur.
