şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Şəriət baxımından, müəssisə sahibinin haqqını ödəməlidirlər və bu işlə onun haqqını tapdalamağa haqları yoxdur.

Qasib qəsb müddəti ərzində onun icarə pulunu da mütəxəssislərin müəyyən etdiklərinə uyğun olaraq ödəməlidir.

Kiminsə şəri mülkiyyətini razılığı olmadan ondan almağa heç bir kəsin haqqı yoxdur. Müamilə edilməsi fərzində də məbləğ iki tərəfin razılığı ilə təyin olunmalıdır. Əgər zorla alsalar o torpaqlar qəsbidir. Orada namaz qılmağın işkalı var. Hər vaxt zərurət, müsəlmanların məsləhəti üçün bir mülkü sahibindən almağı tələb edərsə, onunla razılaşmaq lazımdır və ya heç olmazsa, günün ədalətli qiymətini ödəməlidirlər. Əgər bir mülkün sahibinin kim olmasında ixtilaf varsa, şəriət baxımından səlahiyyətli məhkəmələrə müraciət etmək lazımdır.

Əgər fəsx etmə haqlarından biri ona şamil olursa, məsələn, ğəbn ixtiyarı, eyb ixtiyarı və sair, bu halda poza bilər, qeyri-halda pozmağa haqqı yoxdur.

Əgər bu şeylərdən suyun dəriyə çatmasına mane olan maddə əlin üzərində qalmasa, hərçənd rəngi və ya yağı qalsa belə dəstəmaz üçün maneçilik yaratmır. Lakin suyun dəriyə çatmasına maneçilik törədərsə və onu hələlik aradan aparmaq mümkün olmasa, cəbirə dəstəmazının hökmlərinə uyğun əməl etməlidir.

a) Belə məsələlərdə axtarış aparmaq qazının vəzifəsi deyil və müayinə etmək caiz deyil. Yalnız zəruri halları bundan müstəsnadır. b) Yuxarıda fərz olunan halda ekspertin qərarı təklikdə kifayət etmir.

Kətbi (yazılı) imza şifahi inşa hökmündədir. Buna görə də hazırkı mötəbər sənədlər hüccətdir (dəlildir). Biz, “Ürvətül-vusqa” kitabının təliqəsinin ikinci cildində bu məsələ üçün kifayət qədər dəlil və sübut yazmışıq.

Camaat sizin ədalətinizə inanırsa, qiraətiniz də səhihdirsə, habelə camaat namazını qılmaq üçün ruhani yoxdursa, imam camaat ola bilərsiniz.

İcazə almaq lazım (vacib) deyil, lakin bu iş (icazə almaq) mömin əxlaqına daha yaxındır. Amma ruhani şəxslər olan yerdə qeyri-ruhaninin imaməti işkalsız deyil.

Müamilə mövcud olan miqdar barəsində səhihdir, lakin tərəflərin xəbəri yox idisə, hər ikisinin müamiləni pozmaq ixtiyarı var.

Əgər satıcı mülkü notariat kontorunda təhvil verməyi öhdəliyinə götürmüşdürsə, öz öhdəliyinə əməl etməli və ona dəyən zərəri qəbul etməlidir. Sonra qiymət arasındakı fərqi müştəriyə qaytarmalıdır. Müştəri də qiymət fərqini qəbul etməklə müamiləni pozmaq arasında ixtiyar sahibidir.

Halqa və üzük taxmasının maneəsi yoxdur, lakin bəzənməsi işkallıdır.

İstər daimi evlilik olsun, istərsə müvəqqəti, ərə getdiyi zaman qadının uşağa baxmaq hüququ qüvvədən düşür. Amma müvəqqəti evliliyin müddəti qısa olsa, yalnız bu halda qüvvədən düşmür. İkinci ərindən talaq aldığı təqdirdə isə, uşağı saxlamaq hüququ ona qayıtmır. Baxmayaraq ki, ərlə arvadın bu barədə razılığa gəlməsi ehtiyat müstəhəbdir.

İstifadə edə bilməz. Onun sahibini tanıyırsa ona qaytarmalıdır. Tanımadığı təqdirdə isə bu əmlak məchulul-malik (sahibi naməlum olan) hökmündədir.

Məsələdə fərz olunduğu kimi, şərt pozulan halda satıcı özü üçün müamiləni pozmaq hüququ nəzərə almışdır və pozmağa haqqı var. Lakin əgər “nəticə şərti” şəklində demişdirsə, bu müamilə, nəticə şərtini səhih bilən şəxslərin nəzəriyyəsinə görə öz-özünə pozulur. Biz nəticə şərtində ehtiyat etdiyimizə görə, əhvət budur ki, belə yerdə müsalihə etsinlər (razılaşsınlar).