Təxirdən dəyən zərəri almaq üçün əqdin daxilində şərt qoymaq
Əgər borcun təxirlə ödənilməsindən dəyən zərər, “lazım” müqaviləyə əlavə olunmuş şərt şəklində olarsa, onu almaq caizdirmi?
Əgər digər “lazım” əqdin daxilində şərt olunarsa, caizdir.
Camaat namazının başqa məsciddə təkrarı
İmam camaat, camaat namazının digər məsciddə digər camaatla yenidən qılınmasını caiz bilən bir müctəhidə təqlid edir. Lakin ikinci məscidin məmumları bu işi caiz bilməyən digər bir müctəhidin müqəllidləridir. İkinci məscidin məmumları o imama iqtida edə bilərlərmi?
Ona iqtida edə bilməzlər. Lakin onların xəbəri yoxdursa, imama bu barədə onlara izahat vermək lazım (vacib) deyil.
Vasvası olan imam camaat
Vasvası olan, məsələn, bir sözü bir neçə dəfə təkrar edən imam camaata iqtida etmək caizdirmi?
İşkalsız deyil. Lakin diqqət yetirmək lazımdır ki, ehtiyata riayət etmək məqsədi ilə bir-iki dəfə təkrar etmək vasvasılığa dəlil ola bilməz.
İmam camaatın ayağının eyibli olması
İmam camaatın bir ayağı bir qəza hadisəsində sınmışdır, nəticədə ayağı düz yığılmır ki, təşəhhüddə, səcdələrdə və salamlarda diz üstə otursun. Həmin sınmış ayağını səcdələrdə və təşəhhüddə bir qədər uzatmalı olur. Lakin digər şərtləri yerindədir. Onun bu halla imamət etməsi caizdirmi?
Caizdir.
Müamiləni şifahi şəkildə pozmaq
Müamiləni pozmaq üçün dildə deməkdən əlavə, nə isə bir iş görmək lazımdırmı ki, müamilənin pozulmasına dəlil olsun?
Dillə müamiləni pozmaq təklikdə kifayətdir olduğu kimi, əməldə də pozmaq öz-özlüyündə kifayətdir.
Müsəlman qadının qeyri-müsəlman qadınlarının qarşısında geyimi
Qeyri-müsəlman qadınların qarşısında müsəlman qadının geyimi hansı miqdarda olmalıdır?
Qeyri-müsəlman qadınların barəsində yaxşı olar ki, öz bədəni onların qarşısında çılpaq etməsin, baxmayaraq ki, övrəti örtməklə bədənin qalan hissələrini üzə çıxarmaq, aşkar etmək haram deyil.
Qəsb olunmuş Quranın üzündən tilavət etmək
Əgər bir şəxs sahibinin icazəsi olmadan bir Quranı götürüb istifadə etsə, tilavət etdiyi surətdə onun qiraətinə savab düşürmü?
Çətin məsələdir (savab qazanmasını demək olmaz).
Borc əvəzində Quranın təlimini şərt etmək
Əgər bir şəxs digərinə borc pul verib “bu şərtlə sənə borc verirəm ki, sən də müqabilində mənim övladlarıma Quran təlim edəsən” – bu iş caizdirmi?
Ehtiyat budur ki, belə bir şərt tərk edilsin.
Vələdüzzinanı uşaq evinə tapşırmaq
Zinadan doğulmüş uşaq zinakar qadına (anasına) verilərsə, fəsadla nəticələnə və o kənddə bir sıra mömin insanın adına ləkə gətirə bilər. Amma müqəddəs şəriət və ya dövlət qanunu bu uşağı, uşaq evinə təhvil versə, həm fəsad azalmış olar, həm də bir neçə möminin abrı qorunar. Bu məqamda vəzifə nədir?
Belə hallarda şəriət hakimi qərar çıxarmalı və fəsad yaranarsa, onun qarşısını almalıdır.
Mütəcəzzi müctəhidə təqlid
Mərcəyi-təqlid mütləq (fiqhin bütün sahələrində) müctəhid olmalıdır, yoxsa mütəcəzzi (bütün sahələrdə deyil, bəzi hissələrində) olsa da olar?
Mütəcəzzi müctəhidə təqlid işkalsız deyildir.
Tanış olmayan imam camaata iqtida etmək
Bir nəfər elm əhli hansısa şəhərə və ya kəndə gəlib ki, oranın əhalisi onu tanımır. Bu halda ona iqtida edə bilərlərmi?
Onun ədalətinə xatircəmlikləri varsa, kifayətdir.
Naməhrəmlə ehtiraslı zarafatlar
Oğlan evlənmək məqsədilə qızı qaçırır və onlar bir müddət bu vəziyyətdə yaşayırlar. Cinsi əlaqədən başqa bəzi işlər də görürlər. Sonra qızın ailə başçılarının razılıqlarını alıb evlənirlər. Oğlan qaçdıqları zaman gördüyü bir yerdə yatmaq, toxunmaq və s. işlərinə görə təzir olunmalıdırmı?
Bu işlərin hamısı şəriət baxımından qadağan olunmuş işlərdir və ona təzir düşür.
Haqqı almaq üçün xərclənən vəsaitin alınması
İnsan öz haqqını almaq üçün xərclədiyi vəsaiti qasibdən ala bilərmi?
Böyük məbləğdə vəsait xərcləməyibsə, ehtiyat budur ki, almasın.
