şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Əgər varislərdən bəzilərinin səhmləri verilməsə və digərlərinin əmlakında muşa halında (müştərək, bölünməyən) qalıbsa, ondan istifadə etmək haramdır. Habelə əgər həmin vəsaitlə həccə getsələr, ehram paltarını və qurbanlığı ondan tədarük görsələr, onların həccinin də işkalı var və nə qədər ki, başqalarının irs payını verməyiblər, o mal qəsbi malın hökmündədir. Bu şəxslərlə sileyi-rəhim etmək, onların haram işə qarşı cürət və cəsarətlərinin çoxalmasına səbəb olarsa, caiz deyil. Əgər sileyi-rəhim etməmək (onların) pis işlərdən çəkinməsinə səbəb olacaqsa, vacibdir. Amma əgər sileyi-rəhim etmək və ya etməməyin onların pis işlərdən çəkinməsinə heç bir təsiri olmayacaqsa, sileyi-rəhimi tərk etmək olmaz.

Ehtiyat vacib budur ki, təvafı və onun namazını, habelə səyi də sünnət edəndən sonra yenidən yerinə yetirsin. Belə məsələlərdə utanmağın mənası yoxdur. O, gizli şəkildə həkimə müraciət və sünnət etdirə bilər. Lakin bu halda talaq verməyin eybi yoxdur.

Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.

Onların arasındakı mübahisə həddindən artıq çətin və dözülməz məşəqqətə səbəb olana qədər böyüsə və ər şəxsən talaq verməkdən boyun qaçırsa bu halda talaq vermək qazıya caizdir və qazınin verdiyi talaq ricidir. Lakin (talaq fikrindən) qayıdandan sonra yenə də bir-birləri ilə yola getməsələr, yenidən talaq verəcəkdir. Belə ki, bu talaq üçüncü dəfə veriləndə “bain” talağına çevriləcəkdir.

Yaxşı olar ki, bir müddət ona qarşı səbir və təmkinlə yanaşasınız, ona öyüd-nəsihət verəsiniz və mehr-məhəbbətinizi ona göstərəsiniz. Bəlkə bu yolla onun rəftar və davranışı dəyişdi və iş talaqla nəticələnmədi. Vacib və haram olmayan əməllərlə bağlı çox da tələbkarlıq etməyin. Müsbət nəticə əldə etməsəniz, ondan ayrıla bilərsiniz. Yazdığınız kimi bu qadın naşizə (inadkar, sözə baxmayan) və bakirədirsə, nəfəqə almaq haqqı yoxdur. Əgər talaq almaq istəsə, talağı xül’idir: mehriyyəni və bu kimi bir şey bağışlamaqdan başqa, habelə, ərin razılığından başqa yolla mümkün olan deyil.

Müqəddəs qayda (şüar) və mərasimlərə təzim məqsədilə olsa, üstün əməl sayılır.

Nə qədər ki, talağın oxunması şəklidir, qadın onun arvadı hökmündədir.

Axırıncı yaxınlıqdan sonra üç ay gözləməli, sonra talaq siğəsi icra olunmalı, sonra isə üç ay iddə saxlamalıdır.

Əksəriyyətin rəyi kifayət deyil. Əgər ələm sübuta yetibsə, ixtilaflı məsələlərdə ona təqlid etmək lazımdır. Sübuta yetməyibsə camaat (hansı bir müctəhidə təqlid etməkdə) ixtiyar sahibidir.

Vəliyyi-əmrin icazəsi lazım deyil. Qazının çıxardığı hökm kifayətdir. Qazı olmasa, möminlər içində adil olan şəxslər şəri hakimin əvəzinə izn verə bilər. Şəri hakim icazə versə, amma qan sahibi razı olmasa, ona son xəbərdarlıq ediləcəkdir ki, ya qisas alsın ya da qatilin razı olduğu təqdirdə diyə alsın. Əgər bunların heç birinə razı olmasa, vəzifə aydın olana kimi vəsiqə (təzminat) təqdim etməklə qatili azad etmək olar.

Əgər əriniz nə sizinlə yaşamaq istəyir, nə də sizə şəri talaq verirsə, o məntəqənin möhtərəm ruhanisinə vəkalət veririk ki, sözü gedən mövzu sübuta yetəndən sonra sizin və sizin şəraitinizə oxşar vəziyyətdə yaşayan digər müsəlmanların talağını oxusun.

Eybi yoxdur

Şəriət hakimi uşağın atasının yanında qalacağı təqdirdə fəsad və pozğunluqla üzləşəcəyini müəyyən etsə, onun uşağı saxlamaq hüququ öz qüvvəsindən düşəcəkdir.

Zərurəti olmayan halda caiz deyil.

Caizdir. Bu şərtlə ki, onun verdiyi fitvalar islam cəmiyyətində məfsədəyə və hərc-mərcliyə səbəb olmasın.