şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Sahiblərini tanıyırsa onları sahiblərinə qaytarmalıdır. Tanımırsa məchulul-malik hökmündədir və onun özünün buna kiçik ehtiyacı varsa, şəriət hakimi onun tövbə etdiyini nəzərə alaraq bu əmlakı “rəddi-məzalim” ünvanı ilə ona verə bilər .

Şəriət hakimi ərin əmlakından nəfəqəni ödəməlidir. Əgər bu iş mümkün olmasa, talaq verməyi onun qarşısında vəzifə qoymalıdır. Talaq vermədiyi təqdirdə özü şəxsən ona talaq verəcəkdir.

Başqalarına əziyyət vermək caiz deyil və başqalarına zərər dəyməsinə səbəb olan hallarda da siqaret çəkmək caiz deyil. Siqaret çəkməyi qadağan edən dövlət idarələrində və ya xüsusi idarələrdə, hətta heç kəsin əzab-əziyyətinə və narahatçılığına səbəb olmasa belə, bu iş haramdır.

Həkim günaha yol vermişdir və təzir olunmalıdır.

Kişinin iqrarına əsasən o, rəcm (daşqalaq) cəzasına məhkum edilməlidir. Qadına isə razı olmadığını iddia etdiyinə görə bəraət verilməlidir. Zahiri hökmlərdə fərqli ölçü götürməyin maneəsi yoxdur. Baxmayaraq ki, bu iş bəzi hallarda icmali (qeyri-dəqiq) elmlə ziddir. Məsələn, “kürr, yoxsa qəlil su (az su) olması şəkli olan su ilə yuyulan nəcis paltar” məsələsində istishab qaydasına görə paltar nəcis sayılır, su isə pak sayılır.

Əgər varislərdən bəzilərinin səhmləri verilməsə və digərlərinin əmlakında muşa halında (müştərək, bölünməyən) qalıbsa, ondan istifadə etmək haramdır. Habelə əgər həmin vəsaitlə həccə getsələr, ehram paltarını və qurbanlığı ondan tədarük görsələr, onların həccinin də işkalı var və nə qədər ki, başqalarının irs payını verməyiblər, o mal qəsbi malın hökmündədir. Bu şəxslərlə sileyi-rəhim etmək, onların haram işə qarşı cürət və cəsarətlərinin çoxalmasına səbəb olarsa, caiz deyil. Əgər sileyi-rəhim etməmək (onların) pis işlərdən çəkinməsinə səbəb olacaqsa, vacibdir. Amma əgər sileyi-rəhim etmək və ya etməməyin onların pis işlərdən çəkinməsinə heç bir təsiri olmayacaqsa, sileyi-rəhimi tərk etmək olmaz.

Əgər vəsiyyət doğrudan da məcbur edilməklə olubsa, etibarlı deyil. Lakin digərlərinin israrından sonra o, vəsiyyətə razı olmuşdursa və bu vəsait Miqat həcci üçün çatmırsa, bu vəsaiti xeyirxah işlərdə sərf etmək lazımdır.

Hər bir şəraitdə o şəraitin sübut və dəlilinə tabe olmaq lazımdır. Məsələn, hufeyrədən (daşqalaq çalasından) qaçmaq məsələsində dəlil və sübutlar qazının elminə (məlumatına) şamil olmur və cəza qanunu qüvvədən düşmür.

Sair müsəlmanlarla həmahəng olmalısınız və sizin həcciniz səhihdir.

Onların ehram və qurbanlıqlarının pulu ondan olmasa, səhihdir. Əks halda işkalı var və hər bir halda günah etmişdir.

Məsələdə fərz olunanlara əsasən, maneəsi yoxdur, lakin xas bir fəsadın meydana çıxacağı hallar istisnadır.

Bunun təsir edəcəyinə ümid olsa və hörmətsizliyə səbəb olmasa, caizdir.

Əgər iqrar və etiraf təzyiq altında baş vermişsə, habelə iqrar həyatda varlığı olmayan şəxslər barəsində olmuşsa, bu iqrar və etirafın etibarı yoxdur.

Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.

Ehtiyata görə ictinab etmək (çəkinmək) lazımdır. Lakin xarici səfərlərdə və ya öz mühitində onlara ehtiyacı olan şəxslər bu hökmdən istisnadır.