İddədə olan qadınla evlənmək
Bir kişi şəri məsələni bilməməzlik üzündən iddədə olan qadınla daimi və ya müvəqqəti şəkildə evlənmişdirsə, bu qadın ona əbədi haram olurmu? Bilərəkdən olan halda hökmün necə olacağını da bəyan edin.
İki halda əbədi haram olur. Biri budur ki, bilməməzlik üzündən olsa belə evlənib duxul etsin, ikincisi də budur ki, bilərəkdən evlənsin, hətta duxul etməsə də belə.
Ülgüclü zəncirlərlə zəncir vurmaq
Ülgüclə sinə vurmaq, ucunda ülgüc və ya bıçaq olan zəncirlərlə zəncir vurmaq, bədənin yaralanmasına və qan axmasına səbəb olarsa, hökmü nədir?
Öncə qeyd etdiyimiz kimi, Həzrət Seyyidüş-şühədanın (ə) əzadarlıq məsələləri hər bir məkanda və zamanda Allaha yaxınlaşmaq üçün ən yaxşı əməllərdən olub müsəlmanlarda iman ruhunu, İslami şücaəti, şəhamət, fədakarlıq və bəxşiş ruhiyyəsini gücləndirmək üçün təsirli amillərdən biridir. Lakin əzadarlıq mərasimləri elə şəkildə icra olunmalıdır ki, İslam düşmələri üçün bəhanə yaratmasın, bundan sui-istifadə olunmasına imkan verilməsin və bu böyük və əzəmətli mərasimi zəiflətməsin. Buna görə də dini və məzhəbi sual altına alan bütün işlərdən çəkinmək lazımdır.
Digər insanların ərazilərinin həndəvərində bina tikmək
Bir şəxs başqalarının kənd və torpaqlarının ətrafında bina tikdirir. İlk öncə kənd əhalisi bu imarətin binasına mane olmurlar. Lakin onu tikib qurtarandan sonra öz narazılıqlarını bildirirlər. Şəriət baxımından bu imarətin sahibi kimdir?
Kəndin və ya evin ətrafı kənd əhalisinə və ya ev sahibinə məxsusdur. Orada bina tikmək və yaxud ayrı şəkildə istifadə etmək onların icazəsi olmadan caiz deyil.
Dövlətin icazəsi olmadan otlaqların mülkiyyətə keçirilməsi
Əvvəllər ümumi otlaq olan torpaqları İslam hökuməti camaat arasında bölüşdürür və lazımi şərtlərə malik olan ayrı-ayrı şəxslərə təhvil verir. Lakin bir qrup şəxs hökumətdən icazəsiz özbaşına oranı şumlayıb öz mülkiyyətlərinə keçirirlər. Onların buna haqqı varmı?
Şəriət baxımından işkalı var.
Livat edənin həddi-buluğa çatmasında olan şəkk
Bir şəxs bir oğlan uşağı ilə livat etmişdir. Lakin şəkki var ki, bu əməli edəndə həddi-buluğa çatmışdı, ya yox. O oğlan uşağının bacısı, qızı və ya anası ilə evlənməsi caizdirmi?
Əgər livat işini edənin həddi-buluğa çatmasında şübhə varsa, həmin oğlan uşağının bacısı, anası və ya qızı ona haram olmur.
Partlayıcı maddələrlə ov etmək
Bəziləri qumbara və sair partladıcı maddələrdən istifadə etməklə balıq ovlayırlar. Belə ki, baş verən partlayış dalğasının nəticəsində balıqlar suyun üzərinə çıxır və balıqçılar onları suyun üzündən yığırlar. Belə balıqlar halaldırmı?
Əgər balıqlar dənizdən diri və ya yarımcan halda tutulsa, halaldırlar.
Ev heyvanlarının xümsü
. İnək və qoyun kimi ev heyvanlarının xümsü varmı?
Əgər onların südündən, yunundan və s. şəxsi ehtiyaclarına xərcləsələr, xümsü yoxdur. Əgər yalnız torpağa verilən gübrə və ya xırman döymək üçün istifadə olunursa, sərmayə və iş vəsaiti hökmündədir. Habelə onlardan gəlir mənbəyi kimi istifadə ediləndə də hökm belədir.
Kafirlərə sələm verib-almaq
Kafirlərdən və İslam banklarından sələm almaq və onlara sələm verməyin hökmü nədir?
Kafirlərdən və qeyri-islami hökumətlərin banklarına pul qoyub sələm almaq caizdir, amma onlara sələm vermək caiz deyil. Yalnız zəruri hallar, məsələn, onlardan kreditə pul götürməmək belə ölkələrdə yaşayan müsəlmanlar üçün məşəqqətə, çətinlik və ya zillətə səbəb olarsa, istisnadır.
Vəfat iddəsində nikah
Bir qadının vəfat iddəsində əqdini oxusalar və iddə sona çatandan təxminən 15 gün sonra toy etsələr və yaxınlıq baş versə, yəni, əqd iddə zamanı, duxul isə iddədən sonra baş versə, bəylə gəlin də bu məsələni və iddə zamanı evlənməyin haram olduğunu bilməsələr, buyurun ki, onlar bir-birlərinə əbədi olaraq haram olurlar, yoxsa yalnız əqd batil olur? Bu qadın birinci ərinin vəfat iddəsini tamamlamalıdır, yoxsa yox? Əqdin batil olduğunu fərz etsək, yenidən əqd oxumaq istəsələr, ikinci ər üçün iddə saxlamalıdırmı?
Nikah əqdi batildir. Lakin onlar bir-birinə əbədi olaraq haram olmurlar. İkinci ər barəsində “şübhəli yaxınlıq”la bağlı iddə sona çatmalıdır, yalnız bundan sonra digər şəxslə evlənməyə haqqı vardır. Amma ikinci ərlə evlənməsi üçün şübhəli yaxınlıqla bağlı iddəyə ehtiyac yoxdur.
Həyat yoldaşının cismi və ruhi cəhətdən sağlam olmaması
Əgər tədlis (saxtakarlıq) edən şəxs qadının özü olsa və ər eyib olduğunu başa düşəndən sonra nikahı fəsx etsə, belə ki, sözü gedən tərəfin, ruhi xəstəliyi, baş gicəllənməsi, qusması, qıcolması, kobud rəftarı və əlacı olmayan ruhi xəstəliklərdən yaranan qeyri-adi halları varsa, mütəxəssis həkimlər və gözlə görənlər bunu təsdiq etsələr, bu fəsx səhihdirmi?
Əgər gəlin və onun adamları elə göstərsələr ki, guya qız sağlamdır və həqiqətdə qızın sağlamlığı əqdin daxilində olan şərt şəklini alsa, sonradan bunun əksi aşkara çıxsa, ərin nikahı fəsx etməyə haqqı var. Əgər duxul etməyibsə, qadın üçün heç bir mehriyyə yoxdur. Amma eyibi başa düşməzdən öncə duxul edibsə, mehriyyənin hamısı ona lazımdır (vacibdir) və onu (mehriyyəni) tədlis edən şəxsdən ala bilər. Əgər tədlis edən qadının özüdürsə, mehriyyəsi yoxdur.
Bir şəxsin talağını verdiyi qadınının başqa ərdən dünyaya gətirdiyi qız
Əgər Zeyd həyat yoldaşına talaq versə, o qadın talaq və iddədən sonra digər adamla ailə həyatı qursa və bu nikahdan bir qız uşağı dünyaya gəlsə, o qız nikah yaşına çatandan sonra Zeyd onunla evlənə bilərmi?
İnsanın həyat yoldaşının digər ərdən olan qızı ona məhrəmdir (o qadına düxul şərti ilə). Burada nikahdan öncə və talaqdan sonra dünyaya gələn qızlar arasında fərq yoxdur.
Dayı və xalanın oğlanları və qızlarının irslərinin bərabərliyi
Mömin insanlardan biri dünyadan getmişdir və ölüm zamanı onun varisləri aşağıdakılardan ibarətdir:1) Daimi həyat yoldaşı. O, həm də vəfat etmiş şəxsin əmisi qızıdır. 2) Başqa bir əmisi qızı. 3) Bir dayıoğlu. 4) Digər dayıdan üç dayıoğlu və üç dayıqızı. 5) İki xalaoğlu və iki xalaqızı. Xahiş edirik deyəsiniz ki, dayı oğlanları, dayı qızları, xala oğlanları və xala qızları bərabər şəkildə irs götürməlidirlər, yoxsa, “lizzəkəru mislu həzzil ünsəyəyn” (kişilər qadınlardan iki qat artıq)?
Onlara çatan irsin bərabər olması uzaq ehtimal deyil. Lakin ehtiyat budur ki, öz aralarında müsalihə etsinlər.
Namaz əsnasında ağızdan qanın gəlməsi
Əgər namaz halında namaz qılanın ağzından qan gələrsə namazı batildirmi?
Əgər qan ağzının içindədirsə namazı batil etmir. Lakin dodağın zahirinə (çöl tərəfdən) dirhəm qədərində və ya ondan artıq dəysə, namazı buraxıb ağzını suya çəkməli, sonra namazını qılmalıdır. Dirhəmdən az olarsa və ağız suyuna qarışıb xaricə çıxarsa namaz üçün işkallıdır.
