Bir məktubda üçdən artıq sual yazmayın

Sualınızı qısa, xülasə şəklində bir neçə sətirdə bəyan edin. Uzun-uzadı ifadələr yazmaqdan çəkinin

Yuxu yozma, istixarə və buna bənzər suallar verməyin

captcha
انصراف
انصراف

Həyat yoldaşına qeyri-qanuni əlaqədə olması barədə böhtan atmaq

Əgər bir kişi öz arvadına, (başqa bir kişi ilə) qeyri-qanuni əlaqədə olması barədə böhtan atarsa və öz iddiasını ədalətli və səlahiyyətli məhkəmədə sübuta yetirə bilməzsə:1) Öz arvadı ilə yenidən həyatına davam etmək bu kişiyə caizdirmi?2) Qadının öz əri ilə yaşamağına davam etməsi, şəri baxımdan vacibdirmi?3) Belə bir şəraitdə qadın ona talaq verilməsini tələb edə və mehriyə, cehiz və digər əmlakı daxil olmaqla öz haqq-hüququna çata bilərmi?

1) Əgər bu əlaqəni gördüyünü iddia etməsə, heç bir təntənə olmadan onunla həyatına davam edə bilər. Lakin ona atdığı bu böhtana görə qadın, şəriət hakimindən həddi-qəzf (yersiz iddiaya görə cəza) icra etməsini istəyə bilər (onun həddi, yəni cəzası 80 şallaqdır). Yaxud da onu bağışlaya bilər. 2) Bəli, əri ilə yaşamağına davam etməsi lazımdır. 3) Əgər əri talaq verməyə razı olsa, eybi yoxdur.

Qruplar: Töhmət

Yəhudilərin abad etdikləri torpaqlar

Bir yəhudi keçən hökumət (şah üsul-idarəsi) zamanı o hökumətin köməyi ilə sahibsiz bir torpağı buldozerlə hamarlamış və sənədlərin qeydiyyata alınma idarəsindən onun üçün rəsmi sənəd də almışdır. İnqilabdan sonra o xaricə qaçmış və əmlakı müsadirə olunmuşdur. Həmin torpaqlar da şəhərin torpaq idarəsinin mülkiyyətinə alınmış və ondan bir hissəsini məscid üçün ayırmışdır. Hal-hazırda orada bir məscid inşa olunmuşdur. Bunları nəzərə alıb aşağıdakı suallara cavab vermənizi xahiş edirik:1) Sahibsiz torpağı sadəcə hamarlaşdırmaq və hissələrə bölmək onun mülkiyyətə keçməsinə səbəb olurmu və “təhcir” (sahib olmaq məqsədilə ayırmaq, ətrafına çəpər çəkmək) hökmündədirmi? 2) Bu adamın ölkədən qaçması onun (mülkiyyətdən) imtina etməsi hökmündədir, ya yox?3) Əgər yəhudinin razılığını əldə etmək lazımdırsa və onun tapmaq mümkün deyilsə, o məhəllənin möminləri bu torpağın qiymətini öz öhdələrinə götürə bilərlərmi ki, torpaq sahibi pulunu istədiyi vaxt ödəsinlər?4) Əgər torpaq sahibini heç bir vəchlə tapıb razılığını ala bilməsək, müctəhidin (fəqihin) icazəsi ilə bu məsciddə namaz qılmaq olarmı?

1) Bu iş ev inşası üçün torpağın abadlaşdırılmasına və mülkiyyətə keçməsinə səbəb olur.2) Qaçmaq (mülkiyyətdən) imtina etməyə sübut deyil. 3) Əgər bu yəhudi İslam hökumətinin və ya İslam dininin əleyhinə fəaliyyət göstərən adamlardan olubsa, hərbi kafir hökmündədir və bu halda o torpağı mülkiyyətə keçirmək caizdir. 4) Yuxarıdakı cavabdan məlum oldu.

Kənd ətrafından yığılan odundan istifadə etmək

Məntəqələrin birində belə bir adət var ki, hər kəs dağın bir yerinin otunu mal-heyvan saxlamaq üçün biçirsə, o yerin otlarının sahibi hesab olunur. Otların mülkiyyətinin sübuta yetməsini fərz etsək, o sahənin odunlarının da sahibinə çevrilirmi?

Əgər o torpaqlar kəndin və ya müəyyən yaşayış məntəqəsinin hərimidirsə (ümumi torpaqlarıdırsa), o məntəqə əhalisinin onu (torpaq sahəsini) öz aralarında bölüşdürməyə haqları var. Bölgüdən sonra onların hər birinin oranın otunu biçməyə və odununu yığmağa haqları var. Əgər hərimi deyilsə, o halda buna haqları çatar ki, oranı özləri üçün ayırmış və yaxud əlamət qoyub ətrafına daş düzmüş olsunlar.

Kafirlərdən alınan yeyinti məhsulları

Kafirlərin əlindən alınan yeməklərin hökmü nədir?

Əgər bu yeyinti məhsullarının sexlər, dəzgahlar və ya əlcək vasitəsilə hazırlandığına ehtimal versək, heç bir eybi yoxdur. Amma əgər bu məhsulların rütubətli halda onların əl və bədəni ilə təmasda olduğuna yəqin əldə etsək, ehtiyata görə zəruri olmayan hallarda bu məhsullardan çəkinmək lazımdır. Lakin zəruri hallarda, məsələn, qeyri-müsəlman ölkələrə səfər zamanı bunlardan çəkinmək çətin olan hallarda çəkinməyə bilərsiniz.

Müvəqqəti əqdin iddəsində baş verən zina

Müvəqqəti nikahın iddəsi zamanı zinanın hökmü nədir? Əbədi haramlığa səbəb olurmu? İmamın (r) bu barədə fitvası nədir?

Müt’ənin iddəsi zamanın zina şübhəsiz ki, haramdır. Lakin o qadının əbədi haramlığına səbəb olmur. Buna görə də iddə sona çatandan sonra nikah siğəsinin oxunmasının eybi yoxdur. İmamın “Təhrirul-vəsilə”-də və “Tozihul-məsail”-dəki fitvası da belədir.

Şəhidin varisləri həyat yoldaşı və atadan ibarətdirsə

Mənim qardaşım on iki il bundan öncə müharibədə itkin düşüb. O vaxt onun şəhid olması, yoxsa əsir düşməsi məlum deyildi. İndi on iki ildən sonra onun şəhid olması qəti və tam şəkildə aydın oldu. Bu şəhidin arvadı var idi, amma övladı yoxdur. Xahiş edirik ki, aşağıdakı suallara cavab verəsiniz: 1) Bu şəhidin məvacibi bu on iki il ərzində həyat yoldaşı tərəfindən bütövlükdə alınmış və xərclənmişdir. Bu məvacibin hamısı onun idimi, yainki, onun bir hissəsi irs ünvanı ilə şəhidin atasına, anasına, qardaşına və bacısına çatır?2) Hal-hazırda onun şəhid olmasının qəti şəkildə məlum olduğunu nəzərə alsaq, şəhidin işlədiyi idarədən “qan pulu” və ya “qəramət” adı ilə verilən bir miqdar pul kimə çatmalıdır? 3) Onun 1361-ci ildə şəhid olduğunu və şəhadət xəbərinin 1373-cü ilə çatdığını, digər tərəfdən də şəhidin atasının 1366-cı ildə vəfat etdiyini nəzərə alsaq, şəhidin atasına ondan irs çatırmı? Yoxsa, şəhidə atasından irs çatır?4) Şəhidin həlak olması dəqiqləşəndən iki il öncə onun həyat yoldaşı “Şəhidlər” idarəsinə talaq istəyi ilə müraciət etmiş və sözü gedən idarənin rəisi qanun əsasında onun şəri talağını vermişdir. Bu həyat yoldaşına şəhiddən irs çatırmı? Qan pulundan ona irs çatırmı? Bu iki il ərzində onun şəhidin məvacibini alıb xərcləməyə haqqı var idimi?

1)Onun məvacibi arvadına aid olmuşdur. 2)Varislərin hamısına çatır. Əgər idarə o pulun xüsusi yerdə sərf edilməsini təyin etsə, bu hal müstəsnadır.3)Atasına onun əmlakından irs çatır. Lakin dövlətin verdiyi puldan ona irs çatmır. 4)Əgər dövlət idarəsi onun talaq almasından xəbərdar olduğu halda ona pul və məvacib verirdisə, onları alması ona caizdir. Amma əgər talaq almamaq şərti ilə məvacib verirdisə, sözü gedən pulu almaq ona caiz deyildir. Lakin hər bir halda şəhidin əmlakından və qan pulundan ona irs çatır.

Qruplar: Ər-arvad

Zinadan hamilə olan qadının iddəsi

Zinadan hamilə olan qadın onunla zina edən şəxslə və ya qeyrisi ilə evlənir. Burada iddəyə ehtiyac varmı? Əgər əri, evlənəndən sonra ona talaq versə, iddəsi varmı? İddəsi olan təqdirdə, onun iddəsi əbədul-əcələyndir (iki iddədən ən uzun müddətlisini saxlamaq), yoxsa iqra (üç dəfə pak olma) iddəsi?

Zinadan hamilə olan qadının iddəsi yoxdur və zina edən şəxslə və qeyrisi ilə nikah bağlaya bilər. Əgər onun talağını versə, iddəsi iqra ilədir və yaxud 3 aydır və doğuş meyar deyil. Yaxınlıq baş verməmiş təmizliyə (tohre qeyri-müvaqəə) gəldikdə isə, hamilədə bu şərt lazım olmadığına görə, ona talaq verə bilər. Buna görə də aybaşı olmursa, üç ay gözləyib sonra ərə gedə bilər.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت