Zövcəyə hədiyyə
Arvada verilən hədiyyə “lazım” (geri qaytarılması caiz olmayan) hədiyyədirmi?
Arvada verilən hədiyyə “lazım” hədiyyə deyil, lakin onu geri almaq məkruhdur.
Arvadın anası və ərin atası
Bir şəxs öz həyat yoldaşının vəfatından sonra yenidən evlənmiş və onun birinci qaynanası da ikinci dəfə ərə getmişdir. O, hələ də öz birinci qaynanası ilə məhrəmdirmi? Talaq halında necə? Əgər bir şəxsin oğlu ölsə və gəlini ikinci dəfə ərə getsə və ya gəlini talaq alıb başqası ilə evlənsə, yenə də birinci qayınatasına məhrəmdirmi?
Qaynana hər bir halda məhrəmdir. Gəlin də hər bir şəkildə qayınatasına məhrəmdir.
Qruplar: Evlənmək haram olan şəxslər
Yaxınlıq baş verən halda uşağı inkar etmək
Bir şəxs cavan bir qadını mütə etmiş və öz dediyinə görə, onunla yaxınlıq da etmişdir. Bundan sonra sözü gedən qadın uşaq dünyaya gətirmiş və uşağın mütə edən kişiyə aid olduğunu bildirir. Lakin kişi uşağın ona aid olduğunu inkar edir. Belə halda kişi, uşağın onun olmadığına dair and içsə, bu and içmə şəri baxımdan qanunidirmi?
Kişi onunla cinsi əlaqədə olduğuna iqrar edirsə, uşaq ona aiddir və and içməklə (uşağın ona aid olması) ondan götürülmür.
Qruplar: Müvəqqəti nikahın hökmləri
Qəbiristanlığın torpağının mübahlığında tərəddüd
Şəhərlərin birində bələdiyyə idarəsi geniş şəhərsalma layihəsində yaşıllaşdırmaq obyekti kimi nəzərdə tutulan bir torpaq sahəsini qanuna əsasən satın almış və öz mülkiyyətinə keçirmişdir. Bu torpaq sahəsi şəhərin şəhidlər xiyabanı ilə qonşu olduğuna görə qanuni icazə alandan sonra onun bir hissəsi şəhidlərin dəfn olunması üçün ayrılmışdır. İndiyə kimi orada Müqəddəs Vətən Müharibəsində həlak olmuş 50-yə yaxın şəhid dəfn olunmuşdur. Bəzi şəxslər bu məkanın mübah olması barədə şübhə yaradırlar. Bu məsələnin şəriət hökmü necədir?
Sözü gedən torpaq sahəsi sahibsiz idisə, bunun eybi yoxdur. Habelə sahibi olan abadlaşdırılmış torpaq idisə və bələdiyyə idarəsi onu şəriət qanunlarına əsasən öz mülkiyyətinə keçirmişdirsə, yenə də eybi yoxdur. Əks halda ölülərin orada dəfn olunması caiz deyil.
Qruplar: Ərazinin hüdudları
Varislərin bəzisinin vəsiyyətnaməni inkar etməsi
Övladlardan bəzisi vəsiyyət və ya müsalihə zamanı hazır olmamışlarsa, vəsiyyətnamə və ya sülh haqda sənədi inkar edə və ya onu qəbul etməyə bilərlərmi?
Sülh (razılaşma) və ya vəsiyyətin kifayət qədər dəlil-sübutu varsa, heç kəsin ona etiraz etməyə haqqı yoxdur. Lakin vəsiyyət əmlakın üçdə birindən artıq hissəsinə aid olarsa, varislərin icazəsi olmadan artıq hissə barəsində nüfuzlu (qüvvədə) sayılmır.
Qruplar: Vəsiyyət
Vəlinin xəbəri olmadan evlənmək təklifi
Müvəqqəti evlənmək niyyətində olan bir şəxs qızın vəlisinin xəbəri olmadan ona evlənmək təklif edə bilərmi? Qızın bakirə və dul qadın olduğu iki şəkildə şəriət hökmünün nə olduğunu bəyan edin.
Evlənmək təklifinin heç bir şəkildə maneəsi yoxdur. Lakin vəlisinin icazəsi olmadan bakirə qızla nikah bağlamağın işkalı var. Amma dul qadında (ərə gedib boşanan, əri ölən) əqd siğəsini oxunmasında iki tərəfin razılığı kifayətdir.
Qruplar: Müvəqqəti nikahın hökmləri
Əsəbi halda müvəqqəti nikahın müddətinin bağışlanması
Ər öz müvəqqəti arvadı ilə mübahisə edərkən, əsəbiləşib özündən çıxaraq əqdin müddət və zamanını bağışlayır, lakin dərhal öz işindən peşman olur. Arvad bu bağışlamaqla başqası ilə evlənə bilərmi? Yoxsa bağışlamaq səhih deyil və nikah öz qüvvəsindədir?
Əgər əsəbiləşərkən öz ağıl və şüurunu itirmişdisə, müddəti bağışlamağı səhih deyil. Lakin bu işi şüur, ağıl üzündən etmişdirsə, əsəbiləşdiyinə baxmayaraq, bağışlamağı səhih olmuşdur.
Qruplar: Müvəqqəti nikahın hökmləri
Spid xəstəliyi
Kişi və qadının hər birində spid xəstəliyinin olmasını, nikah əqdini talaqsız pozmağın mümkün olduğu eyiblərdən biri bilirsinizmi?
Əgər mütəxəssis şəxslərin şahidliyi ilə bu xəstəlik yoluxmaya və təhlükəyə səbəb olacaq bir mərhələdədirsə və ər arvadına talaq verməyə razı deyilsə, qadın öz talağını şəri hakim vasitəsilə ala bilər. Kişi də belə hallarda qadına talaq verə bilər.
Qruplar: Nikahı pozmağa səbəb olan eyiblər
Üzvlərin hədiyyə olunması haqda vəsiyyət
Bir şəxs ölümündən sonra öz bədən üzvlərini bu üzvlərə ehtiyacı olan xəstələrə köçürülməsini vəsiyyət edərsə, varisləri bu işin qarşısını ala bilərlərmi?
Varislərin buna mane olmalarının bu məsələyə heç bir təsiri yoxdur. Bu üzvlər xəstələrin canının xilas olması üçün lazımdırsa, onları götürmək caizdir. Habelə göz kimi böyük əhəmiyyətə malik üzvlərdə də belədir.
Qruplar: Vəsiyyət
Şirin sularda yaşayan xərçəng və şahmeyqu
Zoologiya mütəxəssislərinin dediklərinə görə ölkəmizin cənub sularında “Şahmeyqu” deyilən uzun xərçəng, habelə Ənzəli bataqlıqlarının şirin sularında və ona bağlı çaylarda, eləcə də ölkə daxilində olan bəzi şirin sularsa “Şirin su xərçəngi” deyilən bir növ uzun xərçəng yaşayır ki, bədən quruluşuna görə meyquya (xırda dəniz xərçənglərinə) çox oxşarlıqları var. Zahiri quruluşuna görə “Şahmeyqu” və “Şirin su xərçəngi” ilə dəniz və çayların kənarında yaşayan, girdə və yastı bədən quruluşuna malik olan adi məşhur xərçənglər arasında böyük fərq vardır. Bunlar halaldır, yoxsa haram?
Şəriət hökmü bu kimi hallarda mövzunun xalq arasında təsdiqlənməsinə tabedir. Ona xərçəng deyilirsə, haramdır, amma əgər krevet (rubiyan, meyqu) adı ilə məşhurdursa halaldır. Bu mövzunu aydınlaşdırmaq üçün balıqçılara müraciət edin.
Qruplar: Balıqçılıq
Gözbağlayıcılığı özünə peşə seçmək
Gözbağlayıcılığı özünə gəlir mənbəyi seçməyin hökmü nədir? Gözbağlayıcılıq göstərilən yığıncaqlarda iştirak etməyin işkalı varmı?
Bəzi məclislərdə nümayiş, əyləncə və istirahət adı ilə icra olunan oyunlar müşahidə olunur ki, bir şəxsin surətli əl hərəkətini, zirəkliyini nümayiş etdirir və bundan başqa məqsəd daşımır, (belə oyunların) eybi yoxdur. Lakin camaatı aldatmaq üçün olsa, bir növ sehrdir ki, bu yolla qazanc əldə etmək haram və belə məclislərdə iştirak etmək də haramdır.
Qruplar: Gözbağlayıcılıq
Tağut rejiminin təbəələrinin əmlakı
Tağut (şah) rejimindən olan fərarilərin qalmış əmlaklarının hökmü nədir?
Əgər sözü gedən əmlak qanuni yolla əldə olunmuşdursa, onu sahibindən və ya sahibinin varislərindən almaq olmaz, habelə əgər şübhəli olarsa (da almaq olmaz). Amma əgər şəri dəlillərlə onun qeyri-qanuni olması sübuta yetərsə, bu halda onun əsil sahibi məlumdursa, əsil sahibinə vermək lazımdır, əgər məchulul-malikdirsə (maliki naməlumdursa), şəri hakimin vasitəsilə fəqirlərə çatmalıdır.
Qruplar: Müamilələrin müxtəlif məsələləri
Nikahnaməni saxlamaq
Kəbin kağızı kimin əlində olmalıdır: Gəlinin ailəsinin, yoxsa kürəkənin öz əlində?
Kəbin oxunmazdan öncə kəbin kağızı barəsində xüsusi bir şərt və ya qərar qoymamışlarsa, onu qadının ailəsinə verməlidirlər və ər ehtiyac duyulan təqdirdə nikah dəftərxanasından arayış ala bilər.
İmam Zamanın (ə.c) tərəfindən qiblənin dəyişdirilməsinin mümkünlüyü
Deyirlər ki, Həzrət Höccətibnil-Həzən İmam Zaman (əleyhis-salam) zühur edəndə qibləni İmam Hüseynin məzarına sarı döndərəcək. Bu səhihdir?
Bu hədis Quran və Məsumlar (əleyhis-salam) tərəfindən sübuta yetmiş hədislərlə müxalifdir. Buna görə də onu kənara atmaq lazımdır.
Qruplar: İmam Zaman (ə.c)
