Kişinin öz arvadının hicabına laqeydliyi
Əgər bir kişi öz arvadını şəri hicab geyinməyə vadar etməsə, fasiq sayılırmı?
Əgər nəhy əz münkəri tərk etsə, fasiqdir.
Hədiyyənin gəlirinin hədiyyə edənə verilməsi
Bir şəxs öz mülk və torpaq sahəsini başqa birisinə hədiyyə verib deyir: “Nə qədər ki, mən sağam onun ixtiyarı öz əlimdə olmalıdır”. Bu hədiyyə mötəbərdirmi, bu şərt “lazım”dırmı (yəni, onun pozmaq olmazmı)?
Əgər mülkü və torpaq sahəsini onun ixtiyarına versə, eybi yoxdur, bu halda qüvvədədir və “lazım” hədiyyə sayılır. Nə qədər ki, torpaq sahibi sağdır, torpağın xeyir-mənfəəti onunkudur.
Heyvanın qeyri-qaitlə qidalanması
Heyvanın (qaitdən başqa) nəcasətlə qidalanmasının, məsələn, quşların qidalanması üçün qandan istifadə olunmasının hökmü nədir?
Heyvanın qaitdən başqa digər nəcasətlərlə qidalanması onun ətinin və südünün haramlığına səbəb olmur. Lakin ondan pəhriz etmək daha yaxşıdır.
Qadınlarda məninin ayırd edilməsi
Qadınların məni xaric olmaqla cünub (cənabətli) olmasında kişilər üçün deyilən şərtlər lazımdırmı?
Qadında sıçrayışla xaric olması lazım deyil. Hətta əgər rütubət cinsi şəhvətin ən yüksək həddinə çatan zaman gəlsə məni hökmündədir.
Oğlan övladı olmayan valideyni saxlamaq
Oğlu olmayan ata-anaya baxmaq və onların qayğılarına qalmaq onların qızlarının öhdəsindədirmi?
Bəli, gücləri, imkanları çatan qədər qızların öhdəsindədir.
Heyvanın başını kəsən adamın Bismillah deməsi
Heyvanın başını kəsərkən, kəsən adamın yerinə başqasının “bismillah” deməsi caizdirmi? Heyvanın başını kəsəndə yalnız “bismillah” kəlməsi kifayətdirmi?
“Bismillah” demək kifayətdir və heyvanın başını kəsən şəxsin özü onu deməlidir.
Bacının xərclərini ödəmək və onu ərindən tələb etmək
Mənim Xədicə adlı bacım, Zöhrab adında bir kişinin həyat yoldaşı olmuşdur. Bacım sağlığında əri işləmək və qazanc əldə etmək üçün Qətərə getdi. Mən 6 il ərzində bacımın və bacım qızının nəfəqə və xərcliklərini şəxsən özüm vermişəm. Bacım bizim evdə dünyadan gedəndə, onun hətta kəfən və dəfn xərclərini, habelə bacım qızı həddi-buluğa və evlənmək yaşlarına çatana kimi onun da xərclərini mən vermişəm. Bacımın əri sadaladığım bu işlərə görə mənə borcludurmu?
Bacınızın əri bütün bu müddət ərzindəki xərcləri bacınıza borcludur və bu pullar onun irsinin bir hissəsi sayılır. Əgər xərclərini borc ünvanı ilə verməyinizi bacınızla qərara almış olasınız və ya bunu göstərən aşkar dəlillər mövcud olmuş olsa, siz bu halda verdiyiniz pulları onun irsindən götürə bilərsiniz
Meşələrə sahib olmaq
Meşələrdə mülk hökmü qüvvədədirmi? İrs, vəqf, icarə və s. məsələləri ona aid etmək olarmı?
Zahir budur ki, belə meşələrdə mülk hökmü qüvvədədir və irs, vəqf, icarə və ... səhihdir. Lakin İslam hökuməti təşkil olunandan və hökumətin icazəsi olmadan meşələrin mülkiyyətə keçirilməsinə hökumət tərəfindən qadağa qoyulduğuna görə bu yöndə tədbir görmək olmaz.
Dəzgahı işə salan adamın “Bismillah” deməsi
Allahın adını dəzgahı işə salan adamım özü – hətta əgər başı kəsilən heyvanların yanında və ya qarşısında olmasa və yalnız məsələn, “Ya Allah, ya Allah” şəklində deməlidir, yoxsa başqası da desə kifayətdir?
Allahın adını dəzgahı işə salan adamın özü çəkməlidir və “Ya Allah” demək kifayətdir, habelə onun heyvanların başı kəsilən yerdə olması vacib deyil.
Dəmirlə heyvanın başını kəsmək
Heyvanın başını kəsərkən, kəsici alətin mütləq dəmirdən olması lazımdır, yoxsa hər bir kəsici metal (filiz) kifayətdir?
Hər bir kəsici metal (alət) ilə caizdir.
Yol qəzasında təqsirli bilinənlər arasında diyənin bölüşdürülməsi
Yol qəza hadisələrinin birində minik avtomobili yük maşını ilə toqquşaraq yolun ortasında dayanır. Arxadan gələn avtobus da minik avtomobili ilə toqquşur. Birinci hadisədə minik avtomobilinin sürücüsü, ikinci hadisədə isə avtobus sürücüsü təqsirli bilinir. Qeyd etmək lazımdır ki, minik avtomobilinin sərnişinlərinin hamısı bu hadisədə dünyasını dəyişir. Onların ölümlərinin əsas səbəbinin birinci, yoxsa ikinci yol qəzasının olması dəqiq məlum deyil. Belə halda hökm necə olacaqdır?
Minik avtomobilinin sərnişinlərinin diyəsi avtobus sürücüsü ilə minik avtomobilinin sürücüsü arasında bölünməlidir. Yəni, onun əlli faizi minik avtomobilinin qalan əmlakından götürülməlidir, digər əlli faizini də avtobus sürücüsü ödəməlidir.
Evli kişinin zimmi qadınla müvəqqəti evlənməsi
Müsəlman arvadı olan müsəlman bir kişi zimmi (zimmi kafir) qadınla müvəqqəti əqd bağlaya bilərmi?
Öz müsəlman həyat yoldaşının icazəsi olmadan zimmi qadınla müvəqqəti evlənmək məkruhdur.
İşə girmək üçün rüşvət vermək
Rüşvət vermədən işə götürülmə mümkün olmasa, hansısa bir müəssisədə işə götürülmək üçün rüşvət vermək caizdirmi?
Əgər pulu verməklə haqqı batil və batili haqq qələmə verməsə, kiminsə haqqını və ya növbəsini tapdalamasa, eybi yoxdur və rüşvət sayılmır. Lakin bu işi görmək, pulu alan adamın vəzifəsi olsa, (pulu almaq) haramdır.
Dəstəmaz üzvlərinə xal döydürmək
Xal döydürməyin hökmü nədir? Dəstəmaz və qüsl üçün problem yaradırmı?
Bədənə xüsusi bir zərər yetirməsə və əxlaqsız şəkillər olmasa caizdir. Hər bir halda dəstəmaz və qüsl üçün müşkül (problem) yaratmır.
