şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Bu torpaqları sizin ata-babalarınız abadlaşdırmışdırsa, ondan qabaq isə sahibsiz idisə, irs qanunu əsasında onların vərəsələrinə çatır. Habelə onlar bu torpaqları pulla (satın) almışlarsa və bu torpaqların keçmişinə dair heç bir sənəd mövcud deyilsə, şahid və sübut da yoxdursa, mülk kimin əlindədirsə, onunkudur. Yəni, sizin əcdadlarınızın mülkü olmuşdur və irs qanununa əməl etməlisiniz.

Arvada verilən hədiyyə “lazım” hədiyyə deyil, lakin onu geri almaq məkruhdur.

Əgər mülkü və torpaq sahəsini onun ixtiyarına versə, eybi yoxdur, bu halda qüvvədədir və “lazım” hədiyyə sayılır. Nə qədər ki, torpaq sahibi sağdır, torpağın xeyir-mənfəəti onunkudur.

Bəli, pozmaq (qüvvədən salmaq) ixtiyarı vardır.

Əgər orada olmayan (qaib) övlad həddi-buluğa çatmışdırsa, sözü gedən vəkalətin faydası (etibarı) yoxdur. Həddi-buluğa çatmamışsa, (atanın hədiyyə etməsi təklikdə) kifayətdir və vəkilə ehtiyac yoxdur.

Əgər qürbət qəsdi ilə (Allaha yaxınlaşmaqdan ötrü) olmuşdursa, (geri almaq) işkallıdır.

Kəhrizə ziyan gətirəcəyi təqdirdə ehtiyat vacib budur ki, o dərin quyu qazılmasın. Əgər qazılmışdırsa və kəhriz sahibləri ziyan görmüşlərsə, müsalihə (razılaşma) etməlidirlər. Əks təqdirdə o su ilə qüsl və dəstəmaz almağın işkalı var.

Səhihdir, inşallah.

Ümumi şəkildə vəqf edilmiş və hamıya aid olan qəbiristanlıqdan bu şəkildə istifadə etmək caiz deyil.

Eybi yoxdur.

2)Vəqf olunmuş hər bir şey vəqf edilən məqsədə uyğun olaraq sərf edilməlidir. Necə ki, bu göstəriş hədislərdə deyilmişdir. Vəqfin sərf olunma məqsədinə qarşı çıxmaq caiz deyil. Yalnız bir halda caizdir ki, o məqsədlə xərcləmək mümkün olmasın. Belə hallarda həmin məqsədə daha yaxın olan yerlərdə sərf edilməlidir.

Vəqfin gəlirini ehtimal verilən iki və üç məqsədin arasında bərabər şəkildə bölməlisiniz.

Bu iş yalnız iki surətdə caizdir: 1) Sözü gedən kirayənişinlərin vəqf olunan əmlakın məqsədlərindən olduqları surətdə. 2) Onlarla uyğun olan digər vəqf əmlaklarından götürülüb sözü gedən vəfqin məqsədləri üçün sərf olunacağı surətdə.

Yuxarıda fərz olunanlara görə onları dəyişmək caiz deyil. Onları müamilə etsələr müamilə batildir. Yalnız o halda mümkündür ki, vəqf olunmuş əmlak tamamilə faydasız və vəqfdə məqsəd tutulanlar üçün istifadəyə yararsız olsun və yaxud onların arasında ciddi ixtilaf və mübahisəyə səbəb olsun ki, bu mübahisəyə son qoymaq üçün onu dəyişməyə və ya bölməyə məcbur olaq.

Sözü gedən vəqf zahirən səhihdir və ona əməl etmək lazımdır. Sözü gedən peşmançılığın da heç bir faydası yoxdur.