şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Heç bir kəsi evlənməyə məcbur etmək olmaz. Lakin onlara öyüd-nəsihət verib, tövsiyə edib yol göstərməyin maneəsi yoxdur. Habelə qazının əfv edə biləcəyi və onların cəzalanmasından güzəştə gedə biləcəyi məqamlarda onların bağışlanması müqabilində evlənmələrini şərt etməyə haqqı var.

Onlarla əlaqəni kəsmək münkərdən çəkinmələri ilə nəticələnəcəksə, bu iş lazımdır.

Caiz deyil.

Ayaq sümüyünün sınması müqabilində alınan diyə kamil insan diyəsinin onda biridir (bir ayağın diyəsinin beşdə biri). Bu, o haldadır ki, ayaq əvvəlki (sağlam) vəziyyətinə qayıtmasın. Əvvəlki sağlam vəziyyətinə qayıdarsa, diyə bu miqdarın beşdə dördünə bərabər olacaq. Habelə, ayaq bir neçə yerdən sınarsa, onun diyəsi hər sınıq üçün eyni miqdardadır – istər bir zərbə nəticəsində çox sayda sınıqlar olsun, istərsə də müxtəlif zərbələr nəticəsində.

“Muatat evlənmə” adında bir şey mövcud deyil. Belə bir nikah batildir.

Qeyd etdiyiniz halda daha astadan və ya nəğmədən istifadə etmədən oxumalıdır.

Ahənglə (musiqi) ilə oxusa, işkalı var.

Əgər ləhv (kef) və fəsad məclislərinə uyğun olan musiqilər qəbilindən olsa, haramdır.

Şəbihgərdanlıq yalanla və ləhv alətlərlə yanaşı olmasa və Hüseyn ibn Əlinin(ə) və digər şəhidlərin yüksək məqamlarına hörmətsizlik olmasa, eybi yoxdur. Ehtiyat budur ki, kişilər qadın libası geyinməsinlər.

Cəza şəri hakim tərəfindən həyata keçirilməlidir. Günaha batan bir şəxsin özünü şəri hakimə təqdim etməsi vacib deyil: dərhal tövbə edib saleh və xeyirxah əməllərlə öz keçmişini bərpa edə və özünü şəri cəzadan azad edə bilər.

Belə bir nəzir səhih deyil. Çünki, nəzirdə əməlin rüchanı (üstün, bəyənilən və xeyirxah olması) şərtdir. Bu əməlin isə Allaha yaxınlaşmaq üçün ən yaxşı və fəzilətli işlərdən olan Ali-əbanın beşincisinin (əleyhis-səlam) matəm mərasimini sual altına almaq üçün İslam düşmənlərinin əlinə bəhanə verəcəyini nəzərə alsaq, işkalsız deyil. Əgər bu əməlin rüchanını fərz etsək belə, başqası barəsində nəzir etmək səhih deyil.

Əgər şahmat ümumi camaat içində qumar alətlərindən sayılarsa, onun oynamaq haramdır. Əgər qumar halından xaric olmuş və fikri idmanlardan birinə çevrilmişsə, eybi yoxdur.

Məsləhət və fəsadların olmamağına riayət etmək qıza aiddir. Yəni qızın məsləhətləri nəzərdə tutulmalıdır, ata-anaya aidiyyəti yoxdur. Qohumluq əlaqələrini nəzərə almaq və xəsarətlərin əvəzini çıxmaq azyaşlı (səğir) uşağın “müsalihə malı” olmasına əsas vermir. Amma şəriət baxımından böyük (həddi-buluğa çatmış, yetkin) şəxs barəsində aydındır ki, onun razılığı olmadan nikah əqdi səhih deyil.

Əgər sözü gedən nikah əqdi əvvəlcədən qızın məsləhətinə olmamışdısa, əqd bünövrədən batildir. Əgər onun məsləhət olduğunu fərz etsək, qızın bundan artıq gözləməsi onun həddən artıq məşəqqətinə səbəb olursa, oğlanın vəlisi (qəyyumu) bu qızın talaq siğəsini icra edə bilər. Sonra kiminlə istəsə, evlənə bilər.

Əzadarlığın ən yaxşı üsulu, böyük, əzəmətli mərasim qurmaq və İmam Hüseynin (ə) müqəddəs hədəflərindən, Kərbəla tarixindən söz açıb onun müxtəlif hissələrini təhlil etmək, matəm mərasimləri qurmaq, habelə əzəmətli əzadar dəstələri təşkil edib xalqı oyadan şüarlardan istifadə etmək, dəqiq və zəngin məlumatlarla dolu kitabçalar yaymaq və Seyyidüş-şühədanın (ə) əzadarlığının hədəflərinə aydınlıq gətirən, cəlb edici şüar və plakatlardan istifadə etmək və s. dən ibarətdir.