جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1474ـ خمس در هفت چيز واجب است:1ـ منافع کسب و کار 2ـ معدن 3ـ گنج 4ـ مال حلال مخلوط به حرام 5ـ جواهراتى که با غوّاصى از دريا به دست مى آيد. 6ـ غنيمت جنگى 7ـ زمينى که کافر ذمّى از مسلمان مى خرد (بنابر احتياط واجب).

مسأله 1287ـ نماز آيات در چهار صورت واجب مى شوداوّل و دوم گرفتن خورشيد و ماه هرچند مقدار کمى از آنها بگيرد، خواه کسى بترسد يا نه. سوم زلزله، خواه کسى بترسد يا نه. چهارم صاعقه و بادهاى سياه و سرخ و هرگونه حوادث خوفناک آسمانى در صورتى که بيشتر مردم بترسند، بلکه براى حوادث خوفناک زمينى نيز اگر موجب وحشت بيشتر مردم شود احتياط واجب آن است که نماز آيات بخوانند.

مسأله 1819ـ در چند صورت اگر خريدار بفهمد مال عيبى دارد نمى تواند معامله را به هم بزند ولى مى تواند تفاوت قيمت را بگيرد: 1ـ در صورتى که بعد از معامله تغييرى در جنس بدهد بطورى که مردم بگويند جنس خريدارى شده به صورت خود باقى نمانده است. 2ـ در صورتى که بعد از معامله بفهمد مال عيب دارد ولى حقّ فسخ را ساقط کرده باشد. 3ـ بعد از تحويل گرفتن مال عيب ديگرى در آن پيدا شود، ولى اگر حيوان معيوبى را بخرد و قبل از گذشتن سه روز عيب ديگرى پيدا کند باز هم مى تواند آن را پس دهد، همچنين اگر فقط براى خريدار تا مدّتى حقّ فسخ قرار داده شده باشد و در آن مدّت مال عيب ديگرى پيدا کند در اين صورت نيز مى تواند معامله را فسخ کند هر چند آن را تحويل گرفته باشد.

مسأله 1818ـ در چند صورت با وجود عيب نمى تواند معامله را فسخ کند يا تفاوت قيمت را بگيرد: 1ـ در صورتى که موقع خريدن عيب مال را بداند. 2ـ درصورتى که بعداً راضى شود. 3ـ فروشنده موقع معامله بگويد اين مال را با هر عيبى که دارد مى فروشم، ولى اگر عيب معيّنى را ذکر کند و بگويد با اين عيب مى فروشم بعد معلوم شود عيب ديگرى دارد خريدار مى تواند معامله را فسخ کند. 4ـ خريدار در موقع معامله بگويد اگر مال عيبى داشته باشد فسخ نمى کنم و تفاوت قيمت هم نمى گيرم.

مسأله 1099ـ براى چند چيز بنابر احتياط واجب بايد بعد از نماز دو سجده سهو به دستورى که گفته مى شود به جا آورد:1ـ کلام بى جا، يعنى سهواً به گمان اين که نماز تمام شده حرف بزند.2ـ سلام بى جا، يعنى مثلاً در رکعت دوم نماز چهار رکعتى سلام بدهد.3ـ سجده فراموش شده.4ـ تشهّد فراموش شده.5ـ به جاى ايستادن سهواً بنشيند، يا به جاى نشستن برخيزد.6ـ در شکّ ميان چهار و پنج بعد از سجده دوم واجب است نماز را تمام کند، بعداً دو سجده سهو بجا آورد و براى کم و زياد کردن غير اينها سجده سهو مستحبّ است.

مسأله 1041ـ شکستن نماز واجب عمداً بنابر احتياط جايز نيست، ولى براى جلوگيرى کردن از ضرر قابل توجّه مالى يا بدنى مانعى ندارد، مثلاً اگر جان نمازگزار يا کسى که حفظ جان او واجب است به خطر بيفتد و بدون شکستن نماز رفع خطر ممکن نباشد بايد نماز را شکست، همچنين براى حفظ مالى که نگهدارى آن لازم است، امّا براى مالى که اهمّيّت چندانى ندارد، مکروه است.

مسأله 1423ـ در چند صورت فقط قضاى روزه لازم است و کفّاره واجب نيست:1ـ در صورتى که در شب ماه رمضان جُنُب باشد و بخوابد و بيدار شود و براى بار دوم يا سوم بخوابد و بيدار نشود، در اين صورت احتياط واجب قضاى روزه است. امّا اگر در خواب اوّل بيدار نشود، قضا ندارد و روزه اش صحيح است.2ـ هرگاه کارى که روزه را باطل مى کند انجام ندهد، ولى نيّت روزه نکرده باشد يا قصد کند که روزه خود را بخورد، يا با ريا روزه را باطل نمايد.3ـ هرگاه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با همان حال يک يا چند روز روزه بگيرد بنابراحتياط واجب.4ـ در ماه رمضان بدون آن که تحقيق کند صبح شده يا نه، کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، همچنين اگر بعد از تحقيق شک يا گمان کند که صبح شده است; ولى اگر بعد از تحقيق يقين کند صبح نشده، و چيزى بخورد، بعد معلوم شود که صبح بوده، قضا واجب نيست.5ـ هرگاه کسى بگويد صبح نشده و هنوز وقت باقى است و انسان به گفته او کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، در اينجا نيز قضا لازم است، ولى اگر بعد از تحقيق يقين کند صبح نشده و چيزى بخورد بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نيست.6ـ کسى بگويد صبح شده و انسان به گفته او يقين نکند يا خيال کند شوخى مى کند و کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده.7ـ هرگاه شخص عادلى خبر دهد مغرب شده و او افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است.8ـ هرگاه در هواى صاف به واسطه تاريکى يقين کند مغرب شده و افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده.9ـ هرگاه براى خنک شدن، يا بدون هدف، آب در دهان بگرداند و بى اختيار فرو رود بايد قضا کند، امّا اگر فراموش کرده که روزه است و آب را فرو برد قضا ندارد، همچنين اگر براى وضو آب در دهان کند و بى اختيار فرو رود قضا بر او واجب نيست.10ـ کسى که با همسر خود بازى کند بدون اين که قصد استمناء داشته باشد و منى از او خارج شود، ولى اگر اطمينان داشت که با اين کار منى خارج نمى شود و تصادفا خارج شد روزه اش صحيح است و قضا ندارد.

مسأله 1424ـ در چند صورت قضاى روزه لازم نيست:الف: هرگاه چيز ديگرى غيراز مايعات را در دهان ببرد و بى اختيار فرو رود يا آب داخل بينى کند و بى اختيار فرو رود.ب: در ماه رمضان اگر بعد از تحقيق يقين کند صبح نشده و چيزى بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده است.ج: اگر فراموش کرده که روزه است و آب را فرو برد.د: اگر براى وضو آب در دهان کند و بى اختيار فرو رود.هـ : کسى با همسر خود بازى کند و اطمينان داشته باشد که با اين کار منى خارج نمى شود و تصادفاً خارج شود.و: در صورتى که در شب ماه رمضان جنب باشد و بخوابد ولى در خواب اوّل بيدار نشود.

مسأله 2019ـ هرگاه ظرف نجسى را براى استعمال خوردن و آشاميدن عاريه دهد، احتياط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسى که عاريه مى دهد بگويد، همچنين اگر لباسى را براى نماز عاريه دهد.

مسأله 2397ـ زن از تمام اموال منقول شوهر ارث مى برد، ولى از زمين و قيمت آن ارث نمى برد، خواه زمين خانه باشد يا باغ، يا زمين زراعتى و مانند آن و نيز از خود هوايى ساختمان ارث نمى برد، مثل بنا و درخت، امّا بايد هوايى را قيمت کنند و از قيمت آن سهم ارث او را بدهند.

مسأله 1283ـ در تمام مواردى که مأموم بايد برگردد اگر عمداً برنگردد نمازش اشکال دارد.

مسأله 2279ـ نذر فرزند احتياجى به اجازه پدر ندارد، مگر اين که کار او مايه آزار پدر باشد که دراين صورت نذر او صحيح نيست.