اگر خمس و ساير وجوهات كفايت مخارج سادات را نكند و ناچار به گرفتن زكات باشند، مىتوانند از غير سيّد زكات بگيرند، امّا احتياط واجب آن است كه فقط به مقدار مخارج روزانه بگيرند.
كسى كه خمس يا زكات بدهكار است، در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مالى كه بتواند بدهى فوق را بپردازد، مخارج حج را نيز داشته باشد.
طلاب و مانند آن‌ها، كه از محل وجوهات شرعيّه امرارمعاش مى‌كنند، درصورتی‌که ساير شرايط را داشته باشند واجب‌الحج مى‌شوند.
چيزى را كه افراد مستحق از باب خمس يا زكات مىگيرند خمس ندارد، هرچند از مخارج سالشان به عللى زياد بيايد، ولى اگر از مالى كه از اين طريق به او رسيده منفعتى ببرد، مثلاً از درختى كه از باب خمس به او داده‌شده ميوهاى به دست آورد بايد خمس آن مقدارى كه از مخارج سالش زياد آمده بپردازد.
اگر به‌عنوان حق‌الزحمه باشد خمس دارد؛ ولی اگر به‌عنوان مصرف وجوهات شرعیّه پرداخت شود، خمس ندارد (و معمولاً این‌چنین است).
فلسفه اجازه از حاکم شرع این است که مصرف وجوه شرعیه هماهنگ و توام با برنامه‌ریزی باشد که در این صورت آثار مهمی دارد به خلاف اینکه هر کس به‌صورت پراکنده به میل خود انجام دهد این کار آثارش بسیار کمتر است.
درصورتی‌که صاحب پول، آن‌ها را به‌عنوان صدقه یا خمس جدا کرده، می‌تواند در آن‌ها تصرّف کند؛ ولى اگر کسى به‌عنوان امانت به آن‌ها سپرده، حقّ تصرّف ندارند.
کار خلافی مرتکب شده است و باید توبه کند و درصورتی‌که تورّم در این مدت شدید بوده، باید تورّم را هم به آن بیفزاید.
البتّه بیت‌المال مرجعى براى این کار است.
