وقف قسمتی از ملک
آیا وقف کردن قسمتی از خانه یا باغ جایز است ؟
وقف مشاع جايز است، يعنى مىتوان مثلًا، دو دانگ از خانه يا مزرعهاى را وقف كرد
شرایط حق الماره
اگر باغی در مسیر راه باشد ما می توانیم از میوه های آن به قدر نیاز برای خوردن استفاده کنیم؟
1-اگر باغ محصور باشد (حفاظ داشته باشد) وارد شدن و خوردن میوه آن بدون اجازه صاحبش حرام است. 2- اگر باغ محصور نباشد یا شاخه هایش بیرون آمده باشد جایز است هنگام عبور از کنار باغها از میوه آن به مقدار حاجت (نه بردن) بخورد، به شرط آن که به قصد این کار حرکت نکرده باشد و موجب افساد نگردد و احتیاط آن است که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خوددارى کند.
باغ وقفی که درختان آن خشک شده
شخصى باغى را وقف کرده، و اکنون درختان آن به عللى خشکیده است. آیا زمین آن باغ جزء وقف حساب مى شود؟ آیا واجب است به جاى درختان خشکیده، درخت جدید کاشته شود؟
در صورتى که باغ را وقف کرده زمین آن هم وقف است، و باید از آن زمین به صورت باغ، یا مسکن استفاده شود، و در آمد سالانه آن در مورد وقف مصرف گردد.
نشستن در باغ و زمین کشاورزی دیگران که دیوار ندارد
نشستن در باغ و زمین کشاورزی دیگران که دیوار ندارد و محصور نیست در روزهای سیزده بدر و غیر آن جایز است؟
در صورتی که ضرری به زمین و زراعت و محصولات نزنند مانعی ندارد.
کاشت درخت به صورت شراکتی در باغ موقوفه خشک شده
آیا می توان در باغ وقف سید الشهدا که لم یزرع شده به صورت غارس و مالک شراکتی نخل خرما کاشت؟
مانعی ندارد ولی ملکیت تنها نسبت به درختان حاصل می شود نه نسبت به زمین و مال الاجاره زمین را باید بپردازند.
ارث زن از زمینی که جایگزین باغ شده است
شخصى در زمان حیات خود، صاحب قطعه باغى بوده است. ده سال پس از فوت نامبرده قطعه باغ مزبور در طرح ساخت‌وساز شهرى و در مسیر خیابان قرارگرفته است و شهردارى معادل آن، زمینى داده است، حال زمین مزبور به فروش رفته است، با توجّه به برگ حصر وراثت که یک‌هشتم اموال منقول و بهاى اعیانى غیرمنقول سهم زن قید گردیده و سند مالکیت زوجه نیز بر این اساس تنظیم‌شده، آیا زوجه آن مرحوم در یک‌هشتم آن مقدار زمین که به‌جای درخت باغ داده‌اند ذی‌حق است، یا یک‌هشتم بهاى اعیانى زمان بعد از فوت شوهرش ملاک است و او ذی‌حق نیست؟
آن زن مالک ثُمن بهاى اعیانى در زمان فوت است و اگر باگذشت زمان قیمت اعیانى بالا رفته و زمین مزبور به‌عنوان قیمت آن پرداخت شده است، زن در آن زمین سهیم است.
وقف خاص در صورت نبودن موقوف علیه
باغی در روستا داريم مي گویند اين باغ وقف اولاد ذكور خانواده است اگر اولاد ذکور نباشد تکلیف نسبت به موقوفه چیست؟
اگر آنچه را که می گویند برای شما ثابت شود باید احکام وقف بر آن جاری کرد و هرگاه اولاد ذکور وجود نداشته باشد و در وقف نامه پیش بینی نشده باشد آن باغ به ورثه باز می گردد.
حکم تغییر مسیر نهر قنات
روستایی داراى یک‌رشته قنات است که از داخل بعضى از خانه‌های مسکونى و باغها می‌گذرد و براى کشاورزى در خارج از باغها مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این سال‌های خشک‌سالی که مقدارى از آب قنات کم شده، بعضى از کشاورزان مدّعى هستند که مقدارى از آب قنات در منازل براثر خرابى نهر قدیمى و مقدارى هم در باغها به خاطر ریشه‌ی درختان از بین می‌رود. لذا بنا دارند نهر این قنات را که از داخل خانه‌ها عبور می‌کرده، به خارج از محل انتقال دهند و نهر داخل باغها را باسیمان اصلاح کنند که این کار با مخالفت صاحبان منازل و مالکین باغها روبرو شده است. چراکه آب داخل خانه‌ها قطع می‌شود و درختان باغها، خشک خواهد شد؛ سؤال این است که:1. آیا انتقال راه‌آب از منازلى که محل عبور آب بوده، به خارج از محل جایز است؟2. درصورتی‌که اصلاح نهر داخل منازل ممکن باشد، ولى مدّعیان اصرار داشته باشند که نهر قدیمى را به خارج محل انتقال دهند، این کار چه حکمى دارد؟3. آیا سیمان کردن نهر داخل باغها بدون رضایت مالکین جایز است؟4. درصورتی‌که ممکن باشد نهر داخل باغ را با رضایت مالک به بیرون باغ منتقل کنند تا ضررى به درخت‌های باغ متوجّه نشود، تغییر مسیر آب چه حکمى دارد؟
درصورتی‌که از قدیم‌الایام آب در آن مسیرها جریان داشته و مالکان آب و باغات و خانه‌های مسیر بر آن عملاً توافق داشته‌اند، تغییر دادن مسیر آب اشکال دارد، همچنین لوله‌گذاری یا سیمان کردن مسیر آب، بدون رضایت مالکین زمین‌ها مشکل است، ولى اگر در مسیر خرابى وجود دارد صاحبان باغ باید آن را اصلاح کنند و الا مالکان آب می‌توانند از هدر رفتن آب خود جلوگیرى نمایند و استفاده باغها از این آب‌ها براى آبیارى باغ جایز نیست; مگر این‌که سهمى در آب داشته باشند.
قطع درختانی که به‌شرط شراکت در زمین باغ در آن کاشته شده
دو نفر زمینى را معامله می‌کنند به این عنوان که مالک، زمین خود را به دیگرى واگذار می‌کند براى درختکارى و دیگرى هم درخت می‌کارد قرارشان بر این بود که بعد از بزرگ شدن درختان، زمین را با درختان نصف کنند اما بعد از رحلت طرفین، ورثه درخت‌ها را قطع نموده‌اند، بعد از مدّتى ورثه مالک زمین، علیه ورثه مالک درخت شکایت می‌کنند و می‌گویند این زمین مال ماست و به‌زور زمین را از آنها گرفته است آیا این کار جایز است؟
اگر درختان قطع شود، مالکیت هرکدام نسبت به سهم خود از زمین باقى است و هرکسی درخت‌ها را قطع کرده ضامن است.
قطع درختانی که به‌شرط شراکت در زمین باغ در آن کاشته شده
دو نفر زمینى را معامله می‌کنند به این عنوان که مالک، زمین خود را به دیگرى واگذار می‌کند براى درختکارى و دیگرى هم درخت می‌کارد قرارشان بر این بود که بعد از بزرگ شدن درختان، زمین را با درختان نصف کنند اما بعد از رحلت طرفین، ورثه درخت‌ها را قطع نموده‌اند، بعد از مدّتى ورثه مالک زمین، برعلیه ورثه مالک درخت شکایت می‌کنند و می‌گویند این زمین مال ماست و به‌زور زمین را از آنها گرفته است آیا این کار جایز است؟
اگر درختان قطع شود، مالکیت هرکدام نسبت به سهم خود از زمین باقى است و هرکسی درخت‌ها را قطع کرده ضامن است.
خمس باغ احداث‌شده
آیا احداث باغ خمس دارد؟
اگر باغى احداث كند براى آنكه بعد از بالا رفتن قيمتش بفروشد چنانچه وقت فروش آن رسيده باشد بايد خمس آن را بدهد، ولى اگر قصدش اين باشد كه از ميوه آن استفاده كند بايد خمس ميوهها را بدهد و خمس خود باغ را هنگام فروش می‌دهد.
