جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در اینگونه موارد مالکان آپارتمان در زمین مزبور به‌طور مشاع شریک‌اند و زن از اعیانی یعنی ساختنان آپارتمان ارث می‌برد.

هرگاه مردى از دنيا برود چنانچه در زمان مرگ، فرزندی نداشته باشد، یک‌چهارم مال او را همسر دائمى او می‌برد و بقيّه را ورثه ديگر و هرگاه از آن زن يا از زن ديگر فرزند داشته باشد، یک‌هشتم مال به زن او مى‏رسد و بقيّه به وارثان ديگر.

درصورتی‌که فرزندان مقلد دیگری باشند سهم آنها و نامادری به نسبت تقسیم می‌شود.

هرگاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آنِ زوج است و اگر زوج از دنیا برود، یک‌چهارم مال از آنِ زوجه و بقیّه به امام (علیه‌السلام) تعلّق مى‌گیرد؛ و در زمان ما باید به دست حاکم شرع برسانند؛ و اگر واقعاً آن زن نیازمند باشد، حاکم شرع مى‌تواند همه یا قسمتى از آن را به او بازگرداند.

دلیل این مسئله روایاتى است که از معصومین (علیهم‌السلام) رسیده که آیات را تخصیص می‌زند و تخصیص آیات ارث منحصر به این مورد نیست، بلکه این مطلب در موارد متعدّد در فقه شیعه و اهل سنّت دیده می‌شود. براى آگاهى بیشتر به جواهر الکلام جلد 39 مراجعه کنید

زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می‌برد، ولى از زمين و قيمت آن ارث نمى‏برد، خواه زمين خانه باشد يا باغ، يا زمين زراعتى و مانند آن و نيز از خود هوايى ساختمان ارث نمى‏برد، مثل بنا و درخت، امّا بايد هوايى را قيمت كنند و از قيمت آن سهم ارث او را بدهند.

چون با لعان از هم جدا می‌شوند به‌طور طبیعی ارث نمی‌برند و به دلیل اینکه لعان حکم طلاق قطعی را دارد و قابل بازگشت نیست در صورت فوت یکی از زن یا شوهر در طول مدت عده نیز ارث نمی‌برند.

اين مطلب صحيح نيست و هفده روايت بر عدم جواز ارث وارد شده و تنها يک روايت معارض دارد که نمی‌توان آن هفده روايت را در برابر يک روايت ناديده گرفت. ولي افراد می‌توانند از ثلث اموالشان براي همسران خود وصیت کنند که گاه بيش از ارث آنها نيز می‌شود.

مجراى آب قنات و مانند آن حكم زمين را دارد و آجر و چيزهايى كه در آن بكار رفته در حكم ساختمان است.

زن و شوهر دائم باوجود هرکدام از طبقات سه‌گانه، از هم ارث می‌برند.

براى تصرّف باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد.

هرگاه زن دائمى‏ از دنيا برود چنانچه اولاد نداشته باشد نصف تمام مال او به‏ شوهر مى‏رسد و بقيّه را ورثه ديگر مى‏برند و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگرى اولاد داشته باشد یک‌چهارم تمام مال او به شوهرش مى‏رسد و بقيّه به وارثان ديگر.