دیه قتل به سبب دادن اسلحه به کودک نابالغ
در مناطق ما رسم است که اهالى هر محلّه در ایّام فراغت و مناسبتهای مختلف بهعنوان تفریح و تفنّن، اقدام به مسابقه تیراندازى میکنند که متأسفانه در جریان یکی از مسابقهها شخصى اسلحه کلاشینکف شخص دیگرى را در اختیار پسربچه نابالغى (12 ـ 13 ساله) قرار داده و بااینکه اطرافیان تذکّر میدهند که مواظب اسلحه و پسربچه باشد میگوید کاملاً مواظب هستم و مشغول راهنمایى او شده و میگوید چنان کن و چنین بگیر، پسربچه طبق دستور عمل کرده، ولى چون اسلحه روى رگبار بوده از اختیار بچهی خارجشده و راهنما را مورد اصابت قرار داده و به قتل میرساند، حال:الف) آیا راهنماى مقتول بدون اجازه والدین پسربچه به هر عنوان، حق داشته اسلحه در اختیار وى قرار دهد؟ب) آیا مقتول در قتلش معاون یا مباشر است یا هر دو محسوب میشود و یا هیچکدام؟ خلاصه، دیه مقتول به عهده چه کسى است؟ج) درصورتیکه دیه بر عاقله تعلّق گیرد، آیا باوجود پدر شامل باقى نزدیکان نیز میشود؟ در ضمن مشخص بفرمایید تقسیم دیه بر عاقلهبر چه اساس است؟
الف: حقّ چنین کارى را نداشته است.ب: هرگاه قراردادن اسلحه در اختیار چنین کودکى عرفا کار خطرناکى محسوب شود، راهنما در برابر آن مسئول است و اگر خودش کشتهشده باشد دیه ندارد در غیر این صورت دیه بر عاقله است.ج: احتیاط این است که پدر هم شرکت کند و امّا شرکت دیگران قطعى است و طرز تقسیم دیه بین آنها برحسب توانایى و چگونگى امکانات آنهاست که خودشان یا در صورت اختلاف به کمک حاکم شرع، دیه را در میان خود سرشکن میکنند.