شكستن نماز واجب عمداً بنا بر احتياط جايز نيست، ولى براى جلوگيرى كردن از ضرر قابل توجّه مالى يا بدنى مانعى ندارد، مثلاً اگر جان نمازگزار يا كسى كه حفظ جان او واجب است به خطر بيفتد و بدون شكستن نماز رفع خطر ممكن نباشد بايد نماز را شكست، همچنين براى حفظ مالى كه نگهدارى آن لازم است، امّا براى مالى كه اهمیت چندانى ندارد، مكروه است.
هرگاه مشغول نماز باشد و طلبكارى طلب خود را مطالبه كند، چنانچه بتواند در بين نماز طلب او را بدهد و صورت نماز به هم نخورد بهتر است در همان حال بپردازد، ولى اگر بدون شكستن نماز ممكن نيست صبر كند تا نماز تمام شود و اين مقدار تأخير منافات با فوريت اداى دين ندارد مگر اينكه ضرورت خاصى داشته باشد، مثل اينكه همراهان وهمسفران طلبكار مىروند واو به زحمت مىافتد؛ بنابراین شکستن نماز براى پرداخت بدهى مردم، درصورتیکه بعد از نماز دسترسى به او پیدا نمیکند، واجب است.
شکستن نماز در صورت ضرورت مانعی ندارد.
در مفاتیحالجنان در اعمال شب عيد غدير، نماز دوازده رکعتي به يک سلام آمده که در مفاتيح نوين آن را حذف کردهایم؛ زيرا تمام نمازهاي مستحبي دورکعتی است، جز نماز اعرابي که چهار رکعت است؛ و در مورد نماز شب عید غدیر، هرگاه انجام شود، بايد هر دو رکعت به يک سلام خوانده شود.
كسى كه از وطنش صرف نظر كرده و مى خواهد وطن ديگرى براى خود انتخاب كند بايد در مسافرت نماز را شكسته بخواند، مگر آنكه سفرش طولانى شود و جزء افراد خانه بدوش حساب شود.
اعراض آن است كه مثلاً زندگى اش را از «يزد» به «قم» آورده و گاهى در حدود 5 روز يا 10 روز و امثال آن، رفت و آمد دارد يا مثلاً سالى يك ماه در شهرش مى ماند ولى زمانى كه از او مى پرسند قصد دارى در اين مكان زندگى مستمر داشته باشى مى گويد: «نه قصد زندگى ندارم» ولى قطع رابطه هم نمى كند، اين اعراض است، اعراض از زندگى مستمر.
هرگاه قصد بازگشت به وطن سابق را جهت سكونت مستمر داشته باشد نماز کامل و روزه صحیح است، ولى اگر عملا مدّت طولانى گذشته (مثلا پنج سال) و هنوز بازنگشته، اعراض عملى حاصل شده، و نماز و روزه اش در آنجا شكسته است. البته چنانچه سالی سه الی چهار ماه، هر چند به صورت پراکنده در آنجا سکونت داشته باشد، نماز کامل و روزه نیز صحیح می باشد.
هرگاه انسان در محلّى زندگى مى كرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض كند، يعنى ديگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى كند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و ديدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شكسته است، خواه در آنجا ملكى داشته باشد يا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى كنند يا نكنند، مگر اينكه قصد كند در آنجا ده روز بماند یا در سال، سه چهار ماه در آنجا اقامت داشته باشد. همچنين اگر انسان غير از وطن اصلى خود جاى ديگرى را براى زندگى انتخاب كند و شش ماه يا كمتر و بيشتر در آنجا بماند بعد، از آنجا اعراض نمايد نمازش در آنجا شكسته است، خواه ملكى در آنجا داشته باشد يا نه.
در صورتي که زن قصد تبعيت از شوهر را در محل سکونت داشته باشد و زوج قصد رفتن به وطن زوجه را جهت سکونت مستمر نداشته باشد، نماز زوجه در وطن سابقش شکسته است مگر اينکه پس از ازدواج به طور متوسط سالانه 3 يا 4 ماه در آنجا سکونت داشته باشد.
این مورد از مصادیق اعراض قهرى است؛ و همچنین نسبت به اولادشان تا زمانى که با آن ها زندگى مى کنند.
در احکام وطن تفاوتی نیست ولی وطن اصلی با توجه به اینکه قوّت و قدرت بیشتری دارد اعراض از آنجا مشکل تر است.
