مفهوم ید ضمان
منظور از ید ضمان چیست؟
در اختيار داشتن مال بدون اذن مالك يا حاكم شرع و یا با اذن مالك مشروط به ضامن بودن.
در اختيار داشتن مال بدون اذن مالك يا حاكم شرع و یا با اذن مالك مشروط به ضامن بودن.
باید حتّى الامکان از تنبیه بدنى صرفنظر کرد و در صورت ضرورت باید با اجازه خاص یا عام ولی کودک باشد و کارى که سبب دیه شود انجام ندهند و درصورتیکه موجب دیه گردد ضامن میباشد و بهطورکلی با توجّه به آثار منفى تنبیه بدنى تا ممکن است باید از آن پرهیز کرد.
درصورتیکه دستگاه او معیوب و خطرناک بوده و او خبر نداده، مسئول، صاحب مؤسسه است؛ و اگر این امر براثر ناآگاهى کمکراننده حاصلشده، مسئول خود اوست.
چنانچه قراردادى با صاحب کارخانه نداشته باشد و او نیز مقصّر در تنظیم دستگاه شناخته نشود، دیهای بر او تعلّق نمیگیرد. در ضمن اگر جبران این خسارت در مواد قانونى استخدام آمده باشد و آنها با توجّه به این مواد، کسى را استخدام کرده باشند، آنهم بهمنزله قرارداد محسوب میشود.
درصورتیکه متعلق به دیگران باشد ضمان دارد در غیر این صورت نوعی انحراف و کار حرامی است.
چنانچه ضوابط مربوط به زلزله بهصورت قانون يا مقررات اين كشور اسلامى درآيد، رعايت آن بر همه لازم است و كوتاهى در آن مسئولیت شرعى دارد؛ خواه از سوى صاحب بنا باشد يا مهندس ناظر و پيمانكار؛ و اگر كسى اين اصول را رعايت نكرده و ملك خود را برخلاف آن توصيف كند و بفروشد، غش در معامله و تدليسِ حرام كرده و قابلتعقیب است و مخفى كردن خطرات زلزله نسبت به مناطق زلزلهخيز و عدم راهنمايى مردم به وظايفشان در اين قسمت، برخلاف مصلحت جامعه اسلامى است و مسئولان بايد به اين امور اهمّيّت بدهند و ازنظر ضمان هرگاه طبق معمول عرف ساختمان را ساخته باشد ضامن نيست.
اگر استخدام به اذن ولی و مطابق مصلحت و توان کودک بوده و کوتاهى در حفظ کودک نشده و حادثه اتفاقى بوده، هیچکس ضامن نیست و درصورتیکه بدون اجازه ولی بوده یا در حفظ او کوتاهى شده است، استخدامکننده ضامن دیه است.
چنانچه برکه در معرض رفتن بچهها بوده، کسانى که آب را آلوده کردهاند، در برابر دیه مسئولاند و اگر در معرض نبوده، چیزى بر آنها نیست.
گرچه صاحبمنزل به خاطر تخلّف از مقررات مقصّر است؛ ولى با توجّه به اینکه سيم برق در فرض مسئله بهطور عادى از دسترس اطفال بيرون بوده و طفل بهصورت غیرعادی خود را به آن رسانده، كسى در برابر مرگ او ضامن نيست.
اگر خبر داده، مسئولیتی ندارد ولى اگر خبر نداده و مسئله خطرناكى بوده، قتل شبه عمد محسوب مىشود و بايد از مال خود، ديه بدهد.
درصورتیکه شركت در نگهدارى آن كوتاهى نكرده باشد، ضامن نيست.
هرگاه صاحب مغازه بدون تحقیق کافى لباس را به دیگرى داده، ضامن است.