جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه تیراندازى عمدى بوده، ضارب دیه داده‌شده را پس می‌گیرد و آماده قصاص می‌شود و اگر خطا یا شبه عمد است دیه جدیدى تعلّق نمی‌گیرد و یک دیه کافى است و اگر ضربه واحده سبب مرگ شده، دیه جائفه نیز ندارد.

تعیین نوع دیه به اختیار کسانى است که می‌خواهند دیه را به صغیر بپردازند.

استفاده از این دیه حرام است.

باید به ورثه آن بچه داده شود و سقط کننده اگر از ورثه باشد سهمی از آن نمی‌برد.

در اینجا دیه باید بالمناصفه تقسیم شود.

دیه جنبه جبران خسارت مادّى دارد و جانى زائد بر دیه مقرّره را شرعاً ضامن نیست ولی اگر هزینه لازم و ضروری برای درمان بیشتر شود (چه مرد و چه زن) بنابر احتیاط واجب زائد بر آن بر عهده جانی است، البتّه حداقل لازم براى جبران خسارت را می‌پردازد نه بیشتر از آن.

در مواردى که حکم مبنى بر قصاص است انتخاب نوع دیه مشروط به توافق طرفین است.

الف: اگر هر دو مشترک سبب وقوع قتل شده‌اند، دیه تقسیم می‌شود.ب: در فرض دوّم احتیاط این است که به نسبت حساب کنند.

در فرض سؤال اگر مقدار دیه زیاد نباشد باید بنابر احتیاط واجب فوراً پرداخت شود، اما اگر زیاد باشد (حدود یک‌سوم دیه‌یا بیشتر) دو سال مهلت داده می‌شود مگر اینکه طرفین بر بیشتر از این مقدار توافق نمایند.

الف: احتیاط واجب این است که در حال حاضر که قیمت نقره بسیار سقوط کرده است، نقره را انتخاب نکنند و اگر طلا را انتخاب کنند یک هزار مثقال شرعى، مساوى هفتصد و پنجاه مثقال معمولى کافى است و لزومى ندارد طلاى عیار 18 حساب کنند بلکه می‌توانند عیارهاى پایین‌تر که در عرف بازار وجود دارد حساب نمایند.ب: اگر ارزش نقره کاملاً سقوط کند بدون شک در دیه کافى نیست.

اگر راننده پیکان بار به‌طوری مقصّر بوده که تلف شدنش مستند به خود او باشد، خون او هدر است و باید دیه شخص دیگرى را که با او کشته‌شده از مال او بدهند و اگر تخلّف از امور رانندگى تا آن حد نبوده که قتل مستند به خودش باشد بلکه مستند به هر دو بوده، نصف دیه هر دو بر عهده راننده اتوبوس و نصف دیه مقتول دوّم بر مال راننده پیکان بار است. در این‌گونه موارد قول اهل اطّلاع درصورتی‌که موثّق باشند حجّت است.

الف: هرگاه مسلّم باشد که جانیان‌یکی از چند نفر معلوم و مشخص هستند و هیچ‌یک از آن‌ها اقرار نکند، دیه بالسویّه بین آن‌ها تقسیم می‌شود.ب: در فرض مسئله دیه هر یک از مجروحین بین چهار نفر دیگر به‌طور مساوى تقسیم می‌شود مشروط بر اینکه مسلّم باشد خودش جراحتى بر خود وارد نکرده است.