جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه براى حج ثبت‌نام كند و پيش از آن‌که نوبتش فرارسد از دنيا برود، مستطيع نبوده و فيش حج او در صورت فوت متعلّق به ورثه است؛ مشروط بر این‌که جز از طريق نام‌نویسی قادر بر حج نبوده باشد. البته اگر ورثه بخواهند احتياط كنند، مى‌توانند حج ميقاتى به مبلغ كمترى براى او بگيرند، مشروط بر این‌که آن مرحوم صغيرى نداشته باشد، يا اگر صغير دارد از سهم كبير بردارند.

زنى كه مهريّه‌اش به‌اندازه هزينه حج است، اگر شوهرقدرت پرداخت آن را نداشته باشد، زن حقّ مطالبه ندارد و مستطيع محسوب نمى‌شود؛ و اگر زوج قادر بر پرداخت باشد و مطالبه آن براى زن مفسده‌اى ندارد، درصورتی‌که شوهر نفقه و مخارج زن را بپردازد، لازم است مهريّه‌اش را مطالبه نموده و به حج برود؛ امّا اگر مطالبه مهريّه مشكلى در زندگى زن ايجاد مى‌كند و ممكن است به اختلاف يا مانند آن منتهى شود، مستطيع نمى‌باشد.

احتیاط آن است که او را به عمره نبرند.‌

مى‌تواند قصد ما فى الذمّه كند (قصد مى‌كند كه آنچه را بر ذمّه اوست انجام دهد) و مى‌تواند قصد حج واجب احتياطى نمايد.

اگر حج خود را به‌طور صحيح انجام داده، وجهى براى اعاده آن نيست، ولى اگر شکی در آن دارد، تكرار آن به‌قصد ما فى الذمّه مانعى ندارد.

اگر با پول تریاک مستطیع شده، مستطیع نیست ولی اگر با پول حلال مستطیع شده و با این پول به حج رفته، حجش صحیح است.

البتّه انجام كارهاى خير بسيار خوب است، ولى مستطيع بايد به حج برود و صرف پول حج در موارد مذكور كفايت از حج واجب نمى‌كند و اگر چنين كند و از استطاعت خارج شود، بايد به هر شكل ممكن، هرچند با قرض كردن، به حج برود.

در فرض استطاعت بخشش او از نظر تکلیفی جایز نبوده ولی اگر بخشیده باشد هر چند کار حرامی کرده ولی بخشش صحیح است.‌

حق‌الناس در اینجا مقدّم است، ولى حج بر ذمّه‌اش باقى مى‌ماند.

اگر تنها وعده بوده، اداى آن واجب نيست؛ امّا بدون شك عمل به آن مستحب مؤكّد است، ولى چنانچه آن را جزئى از مهريّه قرار داده‌اید، يا شرط ضمن العقد بوده، بايد به آن عمل كنيد.

1- این کار نیز اشکال دارد و خالی ازخطر و ضرر نیست.‌ 2- برای کسانی که خارج از ایران زندگی می کنند اشکالی ندارد.‌

در صورت خوف ضرر نباید برود ولی اگر سالم برگشته اند کفایت از حج واجبش می کند.‌