يكى از شرايط استطاعت «رجوع به‌کفایت» است، يعنى پس از بازگشت از سفر حج، تجارت، يا زراعت، يا صنعت، يا منفعت ملك (مثل باغ و مغازه) يا شغلى كه حقوق ماهيانه به او بدهند، يا قدرت بر كسب لايق به حالش، يا پس‌انداز و مانند آن، داشته باشد؛ به‌طوری‌که براى گذران زندگى به‌سختی و مشقّت نيفتد.
درصورتی‌که دیه از طریق مشروع باشد و بتواند با آن زیارت خانه خدا برود و زندگی او مختل نشود حج واجب است.
کسی که استطاعت دارد باید مخارج مقدماتی، از قبیل تهيّه گذرنامه، ويزا، هزينه آزمایش‌های بهداشتى و مانند آن را بپردازد؛ و چنانچه قدرت پرداخت این‌گونه مخارج را نداشته باشد، مستطيع نيست.
در صورتی که تاکنون حج یا عمره به جا نیاورده اید آن را بگذارید شاید راه باز شود اما اگر قبلا حج یا عمره به جا آورده اید پس گرفتن آن مانعی ندارد.
هرگاه شخص مستطيع پول نقد نداشته باشد، ولى مستغلات یا وسايل و اجناس فراوانى دارد كه به آن نياز ندارد و اگر بفروشد مى‌تواند با پول حاصل از آن به حج برود، بايد چنين كند؛ هرچند به قيمت روز از او نخرند؛ اما اگر كسى زمين يا چيز ديگرى از اموالش را بفروشد كه منزل مسكونى تهيّه كند، در صورت نياز به منزل مسكونى و قصد تهيّه آن، مستطيع نمى‌شود.
جايز است از مال زكات يا سهم امام بگيرند و حج به‌جا آورند و اين حج، حج واجب محسوب می‌شود.
چنانچه شخصى تنها از طريق ثبت‌نام و قرار گرفتن در نوبت قادر بر انجام حج بوده و ثبت‌نام كرده و به هنگام ثبت‌نام بقيّه هزينه‌هاى حج و ديگر شرايط استطاعت را داشته، امّا هنگامی‌که نوبتش رسيده براثر گران شدن هزينه حج، يا تورّم شديد و پايين آمدن ارزش پس‌اندازش، يا هزينه‌هاى پس از سفر كه در محيط او اجتناب‌ناپذير است، نتواند بقيّه هزينه‌ها را تأمين كند واجب نيست به حج برود و مستطيع به شمار نمى‌رود.
چنانچه منزل استيجارى براى شما كافى است و نياز قابل توجّه‌ی به ماشین‌سواری نداريد در فرض مسئله، هر دو نفرتان مستطيع هستيد و حج بر شما و ايشان واجب است.
اگر بعد از مردن شوهر، شغل يا زراعت، يا صنعت، يا پس‌اندازى كه بتواند پس از بازگشت از حج زندگى خود را با آن اداره كند نداشته باشد، مستطيع نمى‌شود؛ هرچند ارثى كه برده جوابگوى هزينه‌هاى حج باشد.
كسى كه نياز به ازدواج دارد و بيش از مخارج آن، پولى براى حج ندارد، مستطيع نيست و حج بر او واجب نمی‌شود. همچنین اگر شخصى خود نياز به ازدواج ندارد، امّا يكى از افراد تحت تكفّلش شدیداً نياز به ازدواج دارد و مقدار پولى دارد كه براى يكى از اين دو امر (حج یا ازدواج) كافى است، مستطيع محسوب نمى‌شود و بايد پس‌انداز مذكور را صرف ازدواج آن فرد كند.
چنانچه كسى منزل گران‌قیمتی دارد كه زائد برشان اوست و چنانچه آن را تبديل به منزل مناسب كند قادر بر حج خواهد بود، بايد اين كار را انجام دهد و به حج برود.
كسى كه خمس يا زكات بدهكار است، در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مالى كه بتواند بدهى فوق را بپردازد، مخارج حج را نيز داشته باشد.
