جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر از كسى ارثى به انسان رسد كه خويشاوندى دورى با او دارد و اطّلاعى از چنين خويشاوندى و انتظارى درباره چنين ارثى نداشته، احتياط واجب آن است كه خمس آن را بپردازد.

اين كار مجاز نبوده است؛ ولى چنانچه نمى‏دانستند فرزند مزبور حلال‏زاده است و احكام محرميت را دارد و از مادرش ارث می‌برد، ولى از پدر ارث نمى‏برد.

هرگاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آنِ زوج است و اگر زوج از دنیا برود، یک‌چهارم مال از آنِ زوجه و بقیّه به امام (علیه‌السلام) تعلّق مى‌گیرد؛ و در زمان ما باید به دست حاکم شرع برسانند؛ و اگر واقعاً آن زن نیازمند باشد، حاکم شرع مى‌تواند همه یا قسمتى از آن را به او بازگرداند.

این مطلب صحیح نیست و زیورآلات متوفی همچون بقیه اموال وی مطابق قانون ارث باید میان ورثه تقسیم شود مگر اینکه وصیت خاصی نسبت به آن کرده باشد که به انضمام سایر وصایا به مقدار ثلث اموال میت مؤثر است.

درصورتی‌که این وصیت به‌ضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلت اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته می‌شود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.

آری؛ تفاوتی نمی‌کند ولی اصل گرفتن حق کسب و پیشه جز به رضایت طرفین مشکل است

هرگاه كسى يكى از خويشاوندان خود را عمداً و به‌ناحق بكشد از او ارث نمی‌برد، ولى اگر از روى خطا باشد ارث می‌برد (مثل اين‏كه سنگى به هوا پرتاب كند و اتفاقاً به يكى از خويشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در اين صورت از ديه قتل نیز ارث می‌برد.

درصورتی‌که معاونت به شکلى باشد که قتل به هر دو نسبت داده شود، هم قاتل و هم معاون، هر دو از ارث محروم‌اند; امّا اگر به این صورت نباشد، مثل‌اینکه سلاحى در اختیار قاتل قرار داده، یا جاى مقتول را به او نشان داده، این‌گونه معاونت، مانع از ارث نیست.

مسلمان از كافر ارث می‌برد، ولى كافر اگرچه پدر يا پسر ميّت باشد از مسلمان ارث نمی‌برد.

مسلمان از كافر ارث می‌برد، ولى كافر اگرچه پدر يا پسر ميّت باشد از مسلمان ارث نمی‌برد.

قتل تسبیبی یا مباشری درهرصورت مانع ارث است.

اگر نطفه از مرد اجنبى بوده باشد نه از پدر ارث می‌برد و نه از مادر؛ ولى نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولاً به این صورت است) بوده ارث می‌برد.