جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

غسل دادن میّت مسلمان و کفن کردن او واجب است ولى دو گروه از این حکم مستثنا هستند: اوّل: «شهیدان راه خدا» یعنى کسانى که در میدان جهاد در راه اسلام، همراه پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) یا امام معصوم (علیه‌السلام) یا نایب خاص او کشته‌شده‌اند، همچنین کسانى که در حال غیبت امام زمان (ارواحنا فداه) براى دفاع در برابر دشمنان اسلام کشته می‌شوند، خواه مرد باشند، یا زن، بزرگ باشند و یا کودک، در این‌گونه موارد غسل و کفن و حنوط واجب نیست، بلکه باید آن‌ها را باهمان لباس‌هایشان بعد از خواندن نماز دفن کنند. دوّم: کسانى که قتل آن‌ها به‌عنوان قصاص یا حدّ شرعى واجب شده است و حاکم شرع به آن‌ها دستور می‌دهد مراسم غسل میّت را خودشان در حال حیات انجام دهند و سه غسل را طبق رساله علمیّه به جا آورده، سپس دو قسمت از قسمت‌های سه‌گانه کفن را یعنى لنگ و پیراهن را می‌پوشند و مانند میّت حنوط می‌کنند و بعد از کشته شدن، قطعه سوم را بر آن‌ها می‌پوشانند و نماز بر آن‌ها خوانده و به همان حال دفنشان می‌کنند و لازم نیست خون را از بدن و کفن آن‌ها بشویند، حتّى اگر براثر ترس و وحشت خود را نجس کنند، تکرار غسل لازم نیست.

این حکم فقط شامل كسانى است كه در ميدان جنگ کشته‌شده باشند، يعنى پيش از آن‌که مسلمانان به او برسند جان داده است، امّا اگر به او برسند و زنده باشد، يا به‌صورت مجروح او را از ميدان جنگ خارج سازند و در بيمارستان يا غير آن از دنيا برود، گرچه ثواب شهيدان را دارد ولى باید غسل و کفن شوند.

هرگاه به هر علّتى شهيد برهنه شده باشد بايد او را كفن كنند و بدون غسل دفن نمايند.

غسل لازم نیست.

اگر کسى جایى از بدن خود را به بدن انسان مرده‌ای که سرد شده و غسلش نداده‌اند برساند، باید غسل مس میّت کند.

اگر فراموش كند كه روزه است و به نيّت غسل سر را زیرآب كند روزه و غسل او، هر دو صحيح است.

اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از يك يا چند روز يادش بيايد، بايد بنا بر احتیاط واجب روزه هرچند روزى را كه يقين دارد جنب بوده قضا نمايد، مثلاً اگر نمی‌داند سه روز جنب بوده يا چهار روز، بايد سه روز را قضا كند و قضاى روز چهارم احتياط مستحب است.

كسى كه در شب ماه رمضان‌ وقت براى غسل و تيمّم ندارد اگر خود را جنب كند روزه‌اش بنا بر احتیاط واجب باطل است و قضا و كفّاره نیز بنا بر احتیاط واجب به‌جا آورد.

کسی که در شب ماه رمضان‌ وقت برای غسل ندارد اگر خود را جنب کند، چنانچه وقت برای تیمم داشته باشد و تیمم کرده است روزه‌اش صحیح است هرچند بنا بر احتیاط واجب کاری خلاف انجام داده است.

اگر گمان كند به‌اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب كند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تيمّم كند روزه‌اش صحيح است.

كسى كه در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند اگر بخوابد تا صبح بيدار نمی‌شود نبايد بخوابد و چنانچه بخوابد و بيدار نشود روزه‌اش بنا بر احتیاط واجب باطل است و بنا بر احتياط واجب بايد قضا و كفّاره به‌جا آورد، امّا اگر احتمال دهد كه بيدار می‌شود، می‌تواند بخوابد و احتياط واجب اين است كه در دفعه دوم كه بيدار شد نخوابد تا غسل كند.

كسى كه در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند يا احتمال می‌دهد كه اگر بخوابد پيش از اذان صبح بيدار می‌شود، چنانچه تصميم داشته باشد كه بعد از بيدار شدن غسل كند و با اين تصميم بخوابد و تا اذان بيدار نشود روزه‌اش صحيح‏ است، ولى اگر تصميم بر غسل نداشته باشد يا مردّد باشد كه غسل بكند يا نه در اين صورت اگر بيدار نشود روزه‌اش بنا بر احتیاط واجب باطل و کفاره دارد.