چنانچه از پول غیرمخمس تهیه‌شده باشد خمس دارد و اگر فرزندان در حدّ ازدواج نیستند و نیاز به منزل جداگانه ندارند، خمس آن را می‌پردازد. ولی اگر نیاز دارند یا به‌زودی نیاز پیدا می‌کنند و قبل از گذشتن سال بخرد خمس ندارد.
اعطاى خمس به مرجع مقلّد در دو صورت لازم است اول این‌که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم می‌داند مصرف می‌کنند، دوم درصورتی‌که مرجع به‌عنوان حکم حاکم از مقلدین خود خمس را طلب کند، بنابراین اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّة خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمىكند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.
مخارج و هزينه استخراج معدن و تصفيه آن (درصورتی‌که احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره‌ای را كه جهت معدن می‌پردازد از آن كم می‌شود و باقيمانده خمس دارد، ولى مخارج سال از درآمد معدن كسر نمی‌شود.
چيزى را كه افراد مستحق از باب خمس يا زكات مىگيرند خمس ندارد، هرچند از مخارج سالشان به عللى زياد بيايد، ولى اگر از مالى كه از اين طريق به او رسيده منفعتى ببرد، مثلاً از درختى كه از باب خمس به او داده‌شده ميوهاى به دست آورد بايد خمس آن مقدارى كه از مخارج سالش زياد آمده بپردازد.
به آن مقدار از سرمایه ماشین که با آن کار می‌کند، خمس تعلّق می‌گیرد و به مقدارى که جهت نیاز شخصى مورداستفاده قرار می‌گیرد و با موقعیت و شأن او تناسب دارد، خمس تعلق نمی‌گیرد مثلاً اگر شش ماه در طول سال با آن کار می‌کند و شش ماه براى نیازهاى شخصی‌اش اختصاص دارد، باید نصف مبلغ آن را بابت خمس محاسبه کند.
اگر این پول‌ها جزء نیازهای او باشد حتی اگر صرفه‌جویی کرده باشد حکم نفقه را دارد و اگر سر سال خمسی چیزی از آن اضافه بیاید خمس دارد؛ و اگر زائد بر نیاز باشد حکم هدیه را دارد و بنا بر احتیاط واجب خمس دارد.
اشکال ندارد چون با کنار گذاشتن تعیّن پیدا نمی¬کند برخلاف پول زکات فطره.
پول رهن منزل تا زمانى كه در رهن است خمس ندارد، ولى هرگاه از رهن آزاد شود و ديگر براى آن جهت موردنیاز نباشد و تا پايان سال خمسى هزينه نگردد خمس به آن تعلق می‌گیرد.
کتاب‌هایی را كه طلاب علوم دينى يا غير آن‌ها از درآمد کسب‌وکار مىخرند چنانچه موردنیازشان باشد خمس ندارد، ولى اگر فعلاً نيازى به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آينده است خمس به آن تعلّق می‌گیرد (اگر در تمام طول سال نيز از آن استفاده نكند، ولى وجود آن كتاب براى مواقع ضرورى در كتابخانه لازم است، نياز محسوب می‌شود).
كسى كه از سيّد نيازمندى طلبكار است مىتواند طلب خود را از باب خمس حساب كند، ولى در مورد سهم امام بايد به اجازه حاكم شرع باشد.
