جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

منظور از «طهارت از حدث» اين است كه محرم به هنگام طواف، از جنابت و حيض و نفاس پاك بوده و وضو داشته باشد.

«طهارت از حدث» در طوافِ واجب شرط است، چه طواف عمره باشد، يا طواف حج، يا طواف نساء. حتّى در عمره و حج مستحب ـ كه پس از احرام بستن واجب است آن را تمام كند ـ طهارت از حدث شرط است.

در طواف مستحب "طهارت از حدث " شرط نيست؛ هرچند افضل آن است كه طهارت داشته باشد. بنابراين اگر جنب يا حائض، يا نفساء بوده و فراموش كرده و با همان حال طواف نموده، طواف مستحب او صحيح است، امّا در صورت علم و آگاهی، چون بودن جنب در مسجدالحرام حرام است، طواف او صحيح نمى‌باشد، ولى طواف مستحب بدون وضو اشكالى ندارد.

هرگاه از روى سهو، يا غفلت، يا جهل، طواف واجب را بدون وضو انجام دهد باطل است و بايد آن را اعاده نمايد. همچنين اگر با حال جنابت، يا حيض، يا نفاس يا استحاضه بدون انجام وظائف آن، انجام دهد.

طواف و نماز طواف را اعاده كند و لازم نیست سعی و تقصر اعاده شود و عمره او صحيح است و پوشيدن لباس احرام لازم نيست.

اگر مانع بسیار کوچک بوده (به‌اندازه دو میلی‌متر) وضو و غسل و طواف و نماز آن صحیح می‌باشد در غیر این صورت طواف و نماز آن صحیح نیست بنابراین باید این دو عمل را اعاده کند و بقیّه اعمال او صحیح است و اگر نمی‌تواند شخصاً انجام دهد نایب بگیرد.

اگر نمی‌تواند برگردد و طواف و نماز آن را شخصاً انجام دهد، باید نایب بگیرد.

احتیاط آن است که طواف‌ها و نماز طواف‌ها را به ترتیب انجام دهد و انجام سعی لازم نیست.

هرگاه كسى مشغول طواف واجب باشد و وضوى او باطل شود، تجديد وضو مى‌كند و بازمی‌گردد. اگر حداقل نصف طواف (سه شوط و نیم) را تمام كرده بود، بقيّه را بجا مى‌آورد و اگر كمتر از نصف بوده از اوّل شروع مى‌كند و اگر زن در حال طواف عادت ماهانه شود، فوراً از مسجدالحرام خارج مى‌شود و حكم او نيز بعد از پاك شدن همين است.

هرچند قبلاً می‌گفتیم قاعده‌ی اولیه موافق با عدد چهار است ولی بر اساس روایات قائل به سه شوط و نیم می‌شویم که اگر از این مقدار بگذرد، در مواردی مانند از بین رفتن طهارت طواف قبلی صحیح است.

طواف دوّم و اعمال پس‌ازآن صحيح است؛ هرچند مى‌توانست طواف اوّل را پس از وضو تكميل و به آن قناعت نمايد.

هرگاه محرم دسترسى به آب پيدا نكند، يا از استعمال آب معذور باشد و نتواند صبر كند تا عذرش برطرف شود، واجب است به‌جا آن تيمّم كند؛ خواه تيمّم بدل از غسل باشد، يا بدل از وضو؛ سپس طواف را بجا آورد و نايب گرفتن لازم نيست.