جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

خریدوفروش آلات قمار باطل است.

جنسى را كه با ديدن معامله مى‏كنند، مانند خانه و اتومبيل و بسيارى از انواع فرش‌ها، معامله آن بدون مشاهده صحيح نيست.

درصورتی‌که خریدار، پول معامله را پرداخته و بیع انجام‌شده، فروشنده موظف است جنس را تحویل دهد.

اصل آن است که بعد از اتمام معامله، مبیع منتقل به ملک مشترى می‌‌شود، و اگر بایع در حفظ آن کوتاهى نکرده باشد، به‌عنوان امانت‌دار، مسئول تلف آن نیست، و تلف از ملک مالک (یعنى مشترى) واقع خواهد شد. ولى شارع مقدّس در اینجا اصل را شکسته، و بایع را ضامن شمرده است.

هرگاه این سخن درست باشد خریدوفروش آدم به هر صورت جایز نیست.

هرگاه جنسى را در شهرى با وزن يا پيمانه معامله مى‏كنند و در شهر ديگر با شماره يا مشاهده، بايد در هرکدام طبق عرف آن محل رفتار نمايند.

درصورتی‌که معامله کامل شده و ثمن آن پرداخت‌شده، فروشنده باید به وظیفه خود عمل کند و الا خسارت‌ها را باید بپردازد.

هرگاه جنس تقلّبى مانند روغنى را كه با چیزی غیر از روغن مخلوط كرده بفروشد، چنانچه آن را معيّن كرده، مثلاً بگويد اين روغن را مى‏فروشم مشترى هر زمان متوجّه شد مى‏تواند معامله را فسخ كند، ولى اگر آن را معيّن نكند، بلكه بگويد فلان مقدار روغن را مى‏فروشم امّا هنگام تحويل دادن جنس تقلّبى تحويل دهد، مشترى مى‏تواند آن را پس بدهد و جنس سالم بگيرد.

استفاده از مواد محترقه و منفجره در مراسم شادی و مانند آن درصورتی‌که خطری داشته و یا خلاف قانون و مقررات و یا موجب اذیت و آزار دیگران باشد جایز نیست و خریدوفروش آن‌ها نیز همین حکم را دارد.

خریدوفروش محصولاتی مانند خرمايى كه زرد يا سرخ‌شده، يا میوه‌ای كه گل آن‏ ريخته و دانه آن بسته، به‌طوری‌که معمولاً از آفت گذشته باشد صحيح است و همچنين فروختن غوره بر درخت اشكال ندارد، البتّه مقدار آن‌ها بايد به‌وسیله تخمين كارشناس معلوم شود.

درصورتی‌که در گرفتن وجه خود کوتاهی کرده باشد باید همان مبلغ را بگیرد و اگر آن‌ها کوتاهی کرده‌اند باید نرخ متوسط تورم را بپردازد.

خریدوفروش خوشه گندم و جو بعدازآن‏كه دانه آن بسته‌شده است اشكال ندارد، امّا فروختن آن به گندم و جو مشكل است، همچنين خود زراعت را مى‏توان قبل از ظاهر شدن خوشه‏ها خريدارى كرد، خواه شرط كند باقى بماند تا برسد، يا فقط از علف آن استفاده كند.