جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درجایی كه به‌واسطه احتمال باد و باران يا فشار جمعیت و مانند آن اطمينان ندارد كه بتواند نماز را تمام کند اگر به اميد تمام كردن شروع كند و به مانعى برخورد ننمايد نمازش صحيح است.

بايد درجایی نماز خواند كه بتوان واجبات را انجام داد، پس درجایی كه سقف آن كوتاه است و نمی‌توان ايستاد يا جاى ركوع ‏و سجود ندارد نماز باطل است، البته اگر مجبور باشد و ناچار باشد نماز اشکالی ندارد.

بايد در نماز، زن عقب‌تر از مرد بايستد و جاى سجده او از جاى سجده‌ی مرد كمى عقب‌تر باشد و الا نماز باطل است و اگر زن در كنار مرد يا جلوتر بايستد و باهم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است، امّا اگر يكى قبلاً وارد نماز شده، نماز او صحيح و نماز دومى باطل است و در اين حكم محرم و غير محرم تفاوتى ندارند، البته اگر میان مرد و زن ديوار يا پرده و مانند آن باشد، يا به‌اندازه‌ی ده‏ ذراع (تقريباً 5 متر) فاصله باشد اشكال ندارد و در مکان‌های شلوغ که اجرای این حکم مشقّت دارد رعایت آن لازم نیست.

اگر مكان نمازگزار متحرّك باشد به‌طوری‌که نتواند كارهاى نماز را به‌طور عادى انجام دهد، نماز او باطل است بنابراين، نمازخواندن در كشتى و قطار و مانند آن اگر بتواند كارهاى نماز را صحيح انجام دهد اشكال ندارد و اگر از جهت تنگى وقت يا ضرورت ديگرى ناچار باشد نماز را در كشتى و اتومبيل و مانند آن بخواند و قبله دائماً در حال تغيير باشد بايد تا آنجا كه می‌تواند به‌طرف قبله برگردد و در حال برگشتن به‌سوی قبله چيزى نخواند.

هرگاه بداند مكانى غصبى است، امّا اين مسئله را كه نبايد در جاى غصبى نماز بخواند نمى‏دانست، هرگاه در آنجا نماز بخواند بنا بر احتياط واجب نمازش را اعاده كند.

نماز را در اتوبوس بخوانید ولی اگر بتوانید با مسئول اداره هماهنگ کنید که وقتی برای نماز به شما بدهند.

در مورد موعظه: بودن پرده بهتر است ولى واجب نیست مشروط بر اینکه موازین شرعى رعایت شود و در مورد نماز: اگر صفوف زنان پشت سر مردان باشد پرده لازم نیست ولى اگر در کنار هم باشد احتیاط واجب نصب پرده است.

نمازخواندن در ملكى كه مورد تعلّق حقّ ديگرى است، مثل اين‏كه میت وصیت كرده كه ثلث مال او را به مصرفى برسانند تا وقتی‌که ثلث را جدا نكنند نمى‏توان در آن ملك نماز خواند.

كسى كه ناچار است نماز واجب را سواره بخواند چنانچه مركب يا صندلى و زين آن غصبى باشد و مجبور نباشد بر آن مركب نماز بخواند نماز او اشكال دارد، همچنين است اگر بخواهد در حال اختيار نماز مستحبى را سواره بخواند، بنابراین بین نماز مستحب و واجب فرقی وجود ندارد.

نماز در ملكى كه منفعت آن متعلّق به ديگرى است (مثل اين‏كه در اجاره اوست) بدون اجازه صاحب منفعت (مستأجر) اشكال دارد.

نمازخواندن روى خرمن گندم و جو و مانند این‌ها (تشک یا تخت) كه مقدارى حركت دارد جايز است به‌شرط اين‏كه بتواند واجبات نماز را انجام دهد و هنگام سجده بدن آرام باشد.

هرگاه درجایی نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد غصبى است نمازش صحيح است، همچنين اگر غصبى بودن جايى را می‌دانست امّا فراموش كرد و بعداً به خاطرش آمد، ولى اگر خود غاصب فراموش كند و نماز بخواند نمازش اشكال دارد.