شرط عدم ضمانت امانتدار در صورت تلف شدن مورد امانت با تفریط او
آيا امين میتواند شرط نمايد كه هرگاه مال مورد امانت با تعدّى و تفريط او تلف شود، مسئولیتی نداشته باشد؟
درصورتیکه از قبيل اجاره و مانند آن باشد اشكالى ندارد.
درصورتیکه از قبيل اجاره و مانند آن باشد اشكالى ندارد.
اگر بهعنوان امانت به او سپرده، حقّ تصرّف ندارند.
اگر فرد بدسابقه یا متّهمی نباشد باید بپذیریم و چون سرمایه در دست عامل امانت است، سرمایهگذار تنها میتواند او را قسم دهد. «لیس علی الأمین إلاّ الیمین»
درصورتیکه خیانتدرامانت سبب اتلاف عین، یا منفعت شده حقالناس است و باید خسارت را به صاحب آن بدهد.
هرگاه با صيغه لفظى، يا بدون اينكه صیغهای بخواند به شخص امانتدار بفهماند كه مال را براى نگهدارى به او میدهد و او هم به همين قصد بگيرد، بايد به احكام وديعه و امانت عمل نمايد.
در این مدّت بهمنزله امانت است و بعد از پایان مدّت باید به مالک اصلى یا وکیل او بازگردانده شود.
كسى كه توانايى نگهدارى امانت را ندارد نبايد آن را قبول كند، ولى اگر صاحبمال در نگهدارى آن عاجزتر باشد و كسى هم كه بهتر حفظ كند وجود نداشته باشد، قبول كردن آن مانعى ندارد.
هرگاه از بچه يا ديوانه چيزى را بهطور امانت قبول كند اگر آن چيز مال خود آن بچه يا ديوانه است بايد به ولی او برساند و نمىتواند به خود او بازگرداند و اگر مال شخص ديگرى است بايد به صاحبش بدهد.
هرگاه كسى امانتى را قبول كند اگر جاى مناسبى براى حفظ آن ندارد بايد تهيّه نمايد و طورى آن را نگهدارى كند كه مردم بگويند در حفظ امانت كوتاهى نكرده است در غير اين صورت اگر تلف شود ضامن است.
درصورتیکه احتمال خطر و یا ضرری بوده باشد، مانعی ندارد.
اگر در حفظ و تعمیر کوتاهی و کار خلافی نکرده باشد، ید امانی است.
امانتدار و كسى كه مال را امانت میگذارد هر دو بايد «بالغ» و «عاقل» باشند، بنابراين اگر بچه نابالغ يا ديوانه مالى را نزد كسى امانت بگذارد صحيح نيست، همچنين نمیتوان مالى را نزد بچه نابالغ يا ديوانه امانتگذار، ولى اگر مميّز باشد و ولی او اجازه دهد میتواند امانت را قبول كند.