جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسلمانان حق‌دارند اموال كفّارى را كه با آن‌ها در حال جنگ هستند تملّك كنند و بايد خمس آن را بدهند.

درصورتی‌که در حال یا گذشته مورداستفاده بوده است خمس ندارد.

كسى كه درآمد اضافى ندارد نياز به‌قرار دادن سال خمسى ندارد؛ به‌طور مثال کارمندانی که در ماه حقوق مشخصی می‌گیرند و مقدار حقوقشان به‌قدری است که معمولاً تا پایان همان ماه (و حتی زودتر) خرج می‌شود، چنانچه درآمد دیگری نداشته باشند و مخارجشان بیش از درآمدشان یا مساوی آن باشد سال خمسی برای آن‌ها لازم نیست ولی با توجه به اینکه غالباً درآمد اضافی جزئی دارند لازم است به خاطر همان، سال خمسی برای خود قرار دهند.

درصورتی‌که صاحب پول، آن‌ها را به‌عنوان صدقه یا خمس جدا کرده، می‌تواند در آن‌ها تصرّف کند؛ ولى اگر کسى به‌عنوان امانت به آن‌ها سپرده، حقّ تصرّف ندارند.

انسان نمی‌تواند در مالى که یقین دارد خمسش را نداده‌اند تصرّف کند، ولى در مال کسى که شک دارد خمس آن داده‌شده یا نه تصرّف جایز است و قبول بخشش و معامله یا شرکت در میهمانى چنین کسى اشکال ندارد و تفحّص و جستجو لازم نیست.

انسان تا خمس مال را ندهد نمی‌تواند در آن تصرّف كند یعنی غذایى که به آن خمس تعلق‌گرفته، نمی‌تواند بخورد و یا بالباس غیر مخمّس نمی‌تواند نماز بخواند و نیز با پولى که خمس آن را نداده نمی‌تواند چیزى بخرد؛ و در چنین مواردی نيّت دادن خمس به‌تنهایی كافى نيست، همچنين نمی‌تواند خمس را به ذمّه بگيرد و در مال تصرّف كند و چنانچه تصرّف كند كار حرامى‏ كرده و اگر آن مال تلف شود بايد خمس آن را بدهد.

اگر چیزی از آن اضافه بیاید بنا بر احتیاط واجب خمس دارد امّا با توجه به وضع خانواده‌های شهید نیمی از خمس را می‌بخشیم.

آنچه معمولاً موردنیاز است خمس ندارد هرچند استفاده‌نشده باشد؛ اما هرگاه واقعاً مقدارى از آن زائد بر نیاز بوده باشد خمس دارد، بنا بر احتیاط واجب

خمس منزل مسكونى و اسباب و اثاثیه منزل و وسيله سوارى (اگر دارید) را با شما مصالحه كرديم. بقيّه اموال و دارایی‌ها مانند پول نقد و پس‌انداز و مطالبات و مواد خوراکی موجود در منزل و همچنین مواد مصرفی را محاسبه کنید بدهی‌هاى مربوط به آن را كسر كرده، خمس باقيمانده را يكجا يا تدريجاً ارسال فرمايید.

خمس و سهم امام (علیه‌السلام) باید به دست امام برسد و در زمان غیبت چاره‌ای جز این نیست که به دست نائبان امام برسد و قطعاً با نظارت آن‌ها صحیح‌تر مصرف می‌شود و امّا این‌که بعضی از مراجع مانند ما گفته‌ایم به مرجع تقلید بپردازند از باب حکم حاکم است، نه از باب فتوا؛ زیرا مصالح زیادی در این کار وجود دارد.

درصورتی‌که تا آخر سال خمسی مصرف نشود، خمس دارد.

الف) جنگل‌ها جزء انفال است و تصرّف در آن منوط به اجازه حکومت اسلامى است.ب) هر کارى که موجب ضرر و زیان مسلمین، در کوتاه مدّت یا دراز مدّت می‌شود، جایز نیست و لازم است مردم مسلمان در این‌گونه مسائل که با محیط‌زیست انسان‌ها ارتباط شدید دارد، کاملاً هوشیار و مراقب باشند.