مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی | استفتائات

Müttəhimdən ifadə almaq üçün işgəncə

Polis şöbəsi bir neçə nəfəri oğurluqda şübhəli bilərək saxlamışdır. Əksər hallarda onlardan adi şəkildə və kötək vurmadan sual olunsa, heç nəyi boyunlarına almır və öz həmkarlarının adlarını vermirlər. Nəticədə ayrı-ayrı şəxslərin maşın, xalça kimi əmlakları oğruların əlində qalır. Amma şallaq və kötək olsa, öz oğurluqlarını əksər hallarda boyunlarına alır və öz yoldaşlarının da adlarını verirlər. Bu idarə işçiləri şəriət baxımından məsul olmamaq üçün nə etməlidirlər?

Cinayətini şərən sübuta yetirməmiş heç bir müttəhimi cəzalandırmaq olmaz. Yalnız iki surətdə bu mümkündür:1) Öz iqrar və etirafına görə sahibinin icazəsi olmadan evə girmək, avtomobilin qapısını açmaq və ya əxlaqsızlıqla məşğul olmaq kimi günahları sübuta yetən, habelə cəza dəlillərinə şamil olan hallarda. Belə hallarda onu bu ünvanla cəzalandırmaq və ondan bildiklərini açıqlamağı tələb etmək olar.2) İslam hökuməti və ya İslamın varlığına, habelə müsəlmanların can və qanlarına geniş miqyasda aid olan böyük əhəmiyyətə malik məsələlər gündəmə çəkilən, nəticədə “mühüm və daha mühüm” qaydasını əsas tutaraq belə cəza növlərini tətbiqi mümkün olan yerlərdə. Bundan əlavə müasir zamanda dünyada elə metodlar kəşf olunmuşdur ki, müstəntiq müttəhimə əzab-əziyyət vermədən məlumatları ondan ala bilir.

دسته‌ها: İqrarın hökmləri

Borc verənlə müəyyən məbləğin müsalihəsi

Müəyyən müddətə borc almaq istəyən bir şəxs, bir məbləğdə pulu borc verənlə sülh edib bu müsalihə əsnasında sözü gedən borcu şərt edə bilərmi, məsələn, deyir ki, 50000 tüməni səninlə sülh edirəm, bu şərtlə ki, 200000 tümən pulu 10 ay müddətində mənə borc verəsən və o da bu sülhü qəbul edir?

İşkalsız deyil.

دسته‌ها: Borcun hökmləri

Ərinə tabe olmayan qadının talaq üçün vəkil olmasının şərti

Əgər qadın ərinin digər bir qadınla evlənəcəyi təqdirdə talaq vermək üçün onun tərəfindən vəkalətə malik olacağını şərt etsə, bu halda ər arvadının onunla yola getmədiyinə görə ikinci arvadı alsa, yenə də birinci həyat yoldaşı talaqda vəkildirmi?

Zahirən bu şərt belə bir hala aid deyil. Çünki qoyduqları bu şərtdə məqsəd kişinin bir arvadla qənaətlənməsi idi. İndi isə, birinci qadın ailə həyatının hüquqlarını ayaq altına salaraq kişini çıxılmaz vəziyyətdə qoymuşdursa, o şərtə əməl etmək üçün heç bir yol qalmır. Yəni, qadının talaq üçün vəkaləti olmayacaqdır.

دسته‌ها: Talağın hökmləri

Ehtiyata əməl etməkdə vəfat etmiş müctəhidlərin nəzərləri

Ehtiyata əməl edən şəxs vəfat etmiş müctəhidlərdən verilmiş hökmləri də nəzərə almalıdır?

Əgər məqsəd mütləq ehtiyatdırsa, gərək bütün nəzəriyyələrə baxsın. Lakin məqsədi mərcəiyyət ehtimalı verilən müctəhidlər arasında ehtiyatdırsa, təkcə diri olan alimlərin nəzərlərini öyrənmək, onun üçün kifayətdir.

دسته‌ها: Ehtiyata əməl etmək

Ehtiyat vacibdə digər müctəhidə müraciət etmək

Xahiş edirik, sizin buyurduğunuz ehtiyat hallarında mərcəyi-təqlidlərin hansına müraciət etməyimizi təyin edəsiniz.

Elmi mərkəzlərdə olan tanınmış mərcəyi-təqlidlərin birinə müraciət edə bilərsiniz.

دسته‌ها: Ehtiyata əməl etmək

Vəty olunmuş heyvanın nəsli

Bir neçə il bundan qabaq bir qoyunla hələ hamilə olmamışdan və doğmamışdan qabaq yaxınlıq edilmişdir. Hal-hazırda bu işdən bir neçə il keçir və o qoyunun balaları da vardır. Lakin nə qoyunun özü məlumdur, nə də onun quzuları. Əgər yaxınlıq edilmiş qoyunu püşk yolu ilə ayırıb kəssə və ətini yandırsa, onun qoyunlar arasında olan nəsilləri də halal olacaqdırmı? Belə ki, qoyunlardan hansılarının onun nəslindən olması da məlum deyildir. Bundan əlavə, əgər məsələn, yaxınlıq edilmiş o qoyun ağ idisə, bu şəxs bütün qoyunlar arasında püşk atmalıdır, yoxsa yalnız ağ qoyunlar arasında? Bu hadisədən bir neçə il keçibsə, püşk atma quzulara və bir illik qoyunlara da şamil olurmu?

Ehtiyat vacibə əsasən həmin heyvanın balaları da onun hökmündədirlər və onlar üçün də eyni şəkildə püşk atılmalı və əməl olunmalıdır.

دسته‌ها: Vəty olunmuş heyvanlar

Müsabiqədə iştirak edənlərdən alınan məbləğlər

Tehran məscidlərinin birindəki müqavimət qərargahı, aşağıdakı formada müsabiqə təşkil etmişdir: 30 elmi-mədəni sualın 25-inə cavab verən bir şəxs, qərargaha yüz tümən hədiyyə verməklə püşk atmaq yolu ilə müxtəlif hədiyyələrin sahibi olacaqdır. Hədiyyələrin siyahısı müsabiqə kağızında qeyd olunmuşdur. Müsabiqəni təşkil edənlər qərara almışlar ki, maya dəyərini kəsr etməklə yerdə qalan pullardan müxtəlif hədiyyələr alınsın. Lakin təəssüflər olsun ki, hədiyyə olunmuş pullar bu malların miqdarında deyildi. Rəhbərlər yerdə qalan qismi öz ciblərindən verməlidirlər, yoxsa hədiyyə olunmuş pulların miqdarında mükafat vermək kifayətdir?

Bu kimi müsabiqələr bünövrədən işkallıdır. Yalnız bu pulu sualların kağızlarını satmaq müqabilində alsalar, eybi yoxdur və bu halda müqaviləyə əsasən əməl olunmalıdır.

دسته‌ها: İdman müsabiqələri

İxtilaflı məsələlərdə əksəriyyətin nəzərinə əməl etmək

Risalələrdə yazılmışdır ki, ələm müctəhidə təqlid olunmalıdır. Müctəhidlər arasında ələm şəxsi təyin etmək elm əhli və (fiqh elmində) təcrübəli ekspertlər üçün çətin, avam camaat üçün isə qeyri-mümkün olmasını nəzərə alsaq, ixtilaflı məsələlərdə konkret bir nəfərə təqlid etmək yerinə əksəriyyətin nəzərini əməl üçün meyar götürmək olarmı?

Əksəriyyətin rəyi kifayət deyil. Əgər ələm sübuta yetibsə, ixtilaflı məsələlərdə ona təqlid etmək lazımdır. Sübuta yetməyibsə camaat (hansı bir müctəhidə təqlid etməkdə) ixtiyar sahibidir.

دسته‌ها: Ehtiyata əməl etmək