جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

Zahirən nəfəqə atanın öhdəsindədir. Əgər mehriyə nağd olsa, o da atanın öhdəsinə düşür. Oğlanın öhdəsinə düşdüyü (mehriyənin nağd olduğu) təqdirdə isə dəlinin sağalacağını gözləmək olar. Sağalmayacağı təqdirdə isə, atanın öhdəsinə düşəcəkdir.

Əgər hər iki tərəf mehrus-sunnənin məşhur fətvaya görə 500 dirhəm (gümüş pul) olduğunu bilirdilərsə, eybi yoxdur və gərək hal-hazırda işlənən pulla hesablasınlar. Amma hər ikisinin, yaxud birinin bundan xəbəri yox idisə, ehtiyat budur ki, mehriyənin miqdarında bir-birləri ilə müsalihə etsinlər.

Kişinin onu çəkindirməyə haqqı yoxdur. Amma cinsi ləzzətlər tamamilə aradan gedərsə, bu halda ərin hüquqlarına maneə törətdiyinə görə, qadın onun icazəsi olmadan nəsə bir müstəhəb əməllə məşğul olmağa haqqı yoxdur.

1) Qadın yaxınlığa razı olmazdan öncə mehriyəni tələb etməyə haqqı var. Hətta ərinin mehriyəni ödəmək üçün imkanı olmasa belə . 2) Ərin mehriyəsi yoxdursa, xərcliyini verməlidir. 3) Bu şərait illərlə davam etsə, belə ki, qadının zərərə düşməsinə və ya şiddətli məşəqqətinə səbəb olsa, şəriət hakimi əri talaq verməyə məcbur edəcək: əgər talaq verməsə, şəriət hakimi özü talaq verəcək və mehriyənin yarısı, ödəmək imkanı əldə edənə kimi ərin öhdəsində qalacaqdır.

Əgər qız mehriyəni və şirbahanı ərindən mehriyə adı ilə alsa, onun bir qismini cehiz almağa sərf etsə və artıq qalanı hər bir kəsə versə, caizdir.

Bakirəlik və ya hər bir kamal və qüsursuzluq şərt olunduğu halda – istər əqddə qeyd olunmuş olsun, istərsə də əqddən öncə – əgər bunun əksi sübuta yetərsə, fəsx hüququ vardır. Əgər duxul (yaxınlıq) baş verməyibsə, mehriyyə bütövlükdə götürülür və əgər baş veribsə mehrul-müsəmma (yəni onun kimi eyibsiz qadının adi mehriyyəsi) ödənilir, sonra tədlis edən şəxsdən alır.

Zahir budur ki, qadın öz möhlətsiz mehriyəsini almamış özünü mütləq (qeydsiz-şərtsiz) şəkildə ərinə təslim etməyə bilər və bu müddətdə ərinə vacibdir ki, onun nəfəqəsini versin.

Sikkəli dirhəm olmadığı şəraitdə, belə fərz etməliyik ki, əgər mövcud olan gümüş sikkəli və işlənən (tədavüldə) olsaydı, onun qiymətinə nə qədər əlavə olunardı, bu qiymət fərqini təxmini şəkildə hesablayıb ona artıraq. Bu hökmün müstəhəbbi bir hökm olduğuna görə təxmini mühasibələrin burada ziyanı yoxdur.

Ya müsalihə etməli, ya da bu günün qiyməti ilə hesablamalıdır.

Mehrus-sunnə məşhur fətvaya əsasən, 500 gümüş dirhəmdir və onun dəqiq qiymətini zərgərlərdən soruşa bilərsiniz.

Bu mehriyə məchul və batildir. Onun yerinə mehrul-misl verilməlidir.

Əgər əqd siğəsi icra olunan zaman ibarələr həmin şəkildə oxunmuşdursa və qeyd olunanların hər birinin qiyməti müəyyən olunmuşdursa, həqiqi (real) mehriyə qeyd olunan məbləğdən ibarətdir. Lakin ərin məqsədinin qiymət, qadının isə məqsədinin qiymət yox, sikkə olması tam şəkildə sübut olunsa, sözü gedən mehriyə batil olur və mehrul-misl ödənməlidir.