گرفتن حقالزحمه برای تسریع در امور اداری
آقاى «الف» به آقاى «ب» مراجعه نموده و اظهار میدارد که کارش در فلان اداره گیرکرده و نیاز به سفارش دارد. آقاى «ب» که صاحب نفوذ بوده و ارتباطى با آن اداره دارد، سفارش آقاى «الف» را میکند، در مقابل این سفارش، پاداش یا وجهى را طلب میکند، یا قول آن را میگیرد. حال اگر سفارش «ب» فقط جهت تسریع در انجام کار مربوطه بوده و آن کار نیز غیرقانونی نبوده و خلافى صورت نگرفته، آیا وجه مربوطه، چه نقدى و چه غیر نقدى، مصداق رشوه است؟
درصورتیکه کار قانونى باشد و فقط تسریع صورت گیرد و مزاحمتى براى نوبت دیگران ایجاد نکند، گرفتن حقالزحمه براى غیر کارمندان اشکالى ندارد.
خمس حقالزحمه پرداختی از وجوهات شرعیّه
آیا به حقالزحمهای که از وجوهات شرعیّه پرداخت میشود خمس تعلّق میگیرد؟
اگر بهعنوان حقالزحمه باشد خمس دارد؛ ولی اگر بهعنوان مصرف وجوهات شرعیّه پرداخت شود، خمس ندارد (و معمولاً اینچنین است).