نبودن اولاد دارای مذهب مد نظر واقف برای عهده داری تولیت
جد اینجانب در حدود150 سال قبل دهی را وقف نموده وتولیت آن را اینچنین بیان کرده است (مادام الحیات تولیت موقوفه مزبوره با نفیس واقف معظم الیه است پس از آن تفوض نمودندبه نوه پسر زاده وبعدازآنان به اصلح اولادخودکه از شیخیه باشند)حال موقوفه مورد اشاره دست اداره اوقاف می باشد وچون اینجانبان شیعه اثنی عشری می باشیم می توانیم تولیت موقوفه را بدست بگیریم منظور بنده این است که آیا صرف شیخیه بودن واقف می تواند باعث تضییع حقوق اولادومتولی به صرف شیخیه نبودن گردد؟
در صورتی که در میان فرزندان و نوه های او همه شیعه اثنی عشری باشند تولیت به آنها می رسد.
واگذاری تولیت وقف به اداره اوقاف بعد از تعین آن توسط واقف
فردی زمین مشجری را وقف کرد و بیان کرده که عواید حاصل از میوه ها و اثمار آن صرف اطعام عزاداران تاسوعا و عاشورای حسینی در حسینه روستا شود و واقف خود و پس از آن فرزندان و صلب در صلب و بطن در بطن متولی وقف باشند حال آیا متولی که خود واقف نیز می باشد می توانند پس از اجرای صیغه وقف تولیت را به اداره اوقاف واگذار کند؟
هیچکس نمی تواند تولیت را واگذار کند ولی می تواند وکالت دهد به کسی که از طرف او به امور وقف رسیدگی کند و این وکالت مادام حیات متولی صحیح است.
عدم لزوم تولیت وقف توسط خود واقف
آیا واقف همان متولی می باشد واگر واقف متولی برای موقوفه مشخص نکند بعد از وقف می تواند متولی برای آن مشخص کند ؟
بايد توجه داشت كه لزومى ندارد واقف خودش متولّى باشد مگر اينكه در ضمن وقف شرط كند والاّ واقف بعد از وقف ديگر تسلّطى بر موقوفه ندارد و اگر خود او متولّى باشد نمى تواند متولّى بعد از خود را تعيين كند مگر اينكه باز هم در ضمن وقف شرط كرده باشد. واگر متولّى در ضمن وقف تعيين نشده باشد اين وظيفه حاكم شرع است كه شخصى را براى تولّى امور وقف تعيين كند و ديگران تسلّطى براى معيّن كردن اين شخصى ندارند.
تعیین متولی از سوی حاکم شرع پس از اعراض متولی منصوص
چنانچه واقف، توليت موقوفه را طىّ وقف‌نامه‌اى براى اشخاص معيّنى به ترتيب قرار دهد و افراد فوق از قبول توليت اعراض نمايند، آيا متولّى بعدى بايد از سوى واقف باشد، يا حاكم شرع او را تعيين مى‌كند؟
در صورتى كه متولّى منصوص توليت را نپذيرد و واقف براى اين حالت، شخص خاصّى را پيش بينى نكرده باشد حاكم شرع متولّى بعدى را تعيين مى كند.
تعیین متولی بعدی توسط متولی فعلی
هرگاه واقف فردی را به عنوان متولی معین نماید و پس از متولی، شیوه ی ادامه ی تولیت بر موقوفه را مسکوت گذاشته باشد تعیین متولی بعدی بر عهده کیست؟
در صورت سکوت نه واقف حق تعیین متولی بعدی را دارد و نه متولی بلکه باید از حاکم شرع اجازه بگیرند.
معنای تولیت ارشد اولاد نسلا بعد نسل
گاهى در وقف مى نويسند «توليت اين موقوفه نسلاً بعد نسل در ارشد اولاد است» این به چه معنی می باشد؟
معناى اين عبارت آن است كه توليت بعد از فوتِ فرزند ارشد به اولاد اين فرزند ارشد مى رسد نه به برادر بعدى او، و اگر قيد كرده بود در صورت انقراض اولاد ذكور تولّى به اولاد اناث برسد معنايش اين است كه در يك طبقه مورد نظر، اگر فرزند پسرى باشد او متولّى مى شود، اگر چه كوچكتر از باقى اولاد باشد، ولى اگر هيچ پسرى نبود تولّى به اناث مى رسد.
منظور از اسنِّ و ارشد
آیا منظور واقف در عبارت ذیل «ارشد سِنى» است یا «ارشد علمى»؟« تولیت آن را رجوع فرموده اوّل این که با خودم مادام حیّاً و بعد از آن به سیّد غیاث الله که اسنِّ ارشد اولاد حضرت واقف است و بعد از آن به اسنّ ارشد ذکور اولاد واقف و بعد از آن به اسنّ ارشد ذکور اولاد اولاد نسلا بعد نسل و عقباً بعد عقب و اگر در طبقه عالى رشید نباشد در هر طبقه از نسل او که رشید باشد تولیت از آن او باشد ».
منظور از ارشد، ارشد بر حسب سن است، مشروط بر این که هوش و عقل کافى براى تولیت وقف داشته باشد و اگر ارشد بر حسب سن ، رشد فکرى کافى براى اداره وقف ندارد به فرد دیگرى مى رسد که واجد این شرط باشد.
