حکم ساخت اسکلت‌های انسان برای آموزش پزشکی
ساخت و نگهدارى و استفاده از اسکلت‌های انسان جهت آموزش پزشکى چه حکمی دارد؟ آیا احکام مجسمه بر آن بار می‌شود؟
احکام مجسمه ندارد و به مقدار ضرورت می‌توان از آن استفاده کرد.
حکم تدریس نقّاشى و مجسمه‌سازی در دانشگاه
تدریس رشته نقّاشى و مجسمه‌سازی در دانشگاه های کشور چه حکمی دارد؟
تدریس رشته نقّاشى اشکالى ندارد.
حکم مجسمه‌سازی و خریدوفروش آن
آیا حرمت نقّاشى و مجسمه‌سازی به دلیل برداشت شرک‌آمیز از آن‌ها و جنبه بت‌پرستی آن است؟ در این صورت امروز که این امور ذهنیت بت‌پرستی را در عموم مردم ایجاد نمی‌کند و به‌عنوان هنر شناخته‌شده و به کار گرفته می‌شود، پرداختن به آنچه حکمی دارد؟
مجسمه‌سازی و خریدوفروش آن درهرحال اشکال دارد، مگر در مواردى که جنبه اسباب‌بازی دارد. ضمناً نقّاشی جایز است.
حکم ساخت مجسمه برای اسباب‌بازی
خریدوفروش مجسمه‌هایی که از گچ یا مواد ساخته می‌شود و به‌عنوان اسباب‌بازی و یا براى نگهدارى در منازل به کار می‌رود، چه حکمی دارد؟ مثل انواع عروسک‌ها و سگ‌ها و گربه‌ها و مرغ‌ها که از گچ یا مواد ساخته می‌شود؟
هرگاه به‌صورت اسباب‌بازی باشد مانعى ندارد؛ ولى بهتر آن است که از آن‌ها براى تزیین استفاده نشود.
تولید و ساخت نقش فروهر
من کارگر تولیدکننده کتیبه‌های تخت جمشید هستم ازجمله چیزهایی که درست می‌کنیم نقش فروهر است که از نمادهای مردم مصر گرفته‌اند و پس از تغییرات به شکل امروزی درآورده شده و زردشتی‌ها آن را اهورامزدا و نماد خود می‌دانند. آیا تولیدات آن اشکال دارد یا نه درصورتی‌که شغل من همین است؟
فروهر تنها يک علامت تاريخي نيست بلکه به‌عنوان نشانه غير اسلامي است احتياط اجتناب از آن است (و نماز با آن اشکال دارد).
حکم ترجمه قرآن کریم به‌صورت شعر
یکى از برادران شاعر جوان، اخیراً ترجمه کل قرآن مجید را به شعر و به نظم درآورده است که به‌عنوان نمونه دو سوره حمد و کوثر ضمیمه است.سوره حمد:سرآغاز صحبت به نام خداست *** که بخشنده و مهربان کبریاست ستایش بود خاص آن کردگار *** که باشد دو گیتى از او برقرار که بخشنده و مهربان است نیز *** بود صاحب عرصه رستخیز تو را می‌پرستیم تنها و بس *** نداریم یاور به‌غیراز تو کس مرا کن هدایت به راه درست *** به آن‌کس که مُنعَم ز نعمات تُست نه آنان که خشمت بر آنان رواست *** نه آنان که هستند گم ره ز راست؛ و نظم سوره کوثر: سرآغاز صحبت به نام خداست *** که بخشنده و مهربان کبریاست همانا تو را اى پیامبر که ما *** نمودیم خود حوض کوثر عطا تو هم پس به شکرانه مى خوان نماز *** براى خدایت بکن ذبح باز همانا همان کس که عیبت بخواند *** خودش نسل مقطوع و ابتر بماند؛ لذا با توجه به این‌که نشر فرهنگ قرآنى با زبان شعر که در بسیارى از مردم اثر عمیق و مثبت دارد، یکی از نهادهای فرهنگی مصمّم است آن را تکثیر و ترویج دهد، نظر حضرت‌عالی در این مورد چه است؟
هرگاه بقیه اشعار مزبور، مانند همین نمونه یا بهتر باشد و درعین‌حال زیر نظر گروهى از صاحب‌نظران، مضامین آن کنترل و تکمیل گردد مقدمه‌ای بر آن نوشته شود که ترجمه آیات، ترجمه‌ای است نسبتاً آزاد، مانعى ندارد.
حکم اضافه نمودن لفظ جلاله «الله» به اسامی ائمّه معصومین (ع)
اخیراً در بعضى مجامع و هیئت مذهبى تهران اشعارى سروده و خوانده می‌شود که در ضمن آن، لفظ جلاله (الله) را به ذوات مقدسه عصمت ـ علیهم صلوات الله ـ و غیره نسبت می‌دهند، مثلاً گفته می‌شود من على اللهی‌ام، یا من حسین اللهی‌ام و یا زینب اللهی‌ام، آیا بیان این‌گونه اشعار جواز شرعى دارد؟
این تعبیرات مناسب افراد معتقد به مکتب معصومین (علیهم‌السلام) نیست و لازم است به این اشخاص تذکّر داده شود و آن‌ها را از این کار نهى کرد و براى بزرگداشت مقام آن بزرگواران راه‌های خوب و سنجیده و معقول وجود دارد که نیازى به این حرف‌ها ندارد.
حکم خواندن شعر توسط روزه‌دار و مُحرِم
مرحوم حاج شیخ عباس قمى (ره) در «مفاتیح‌الجنان» از امام صادق (علیه‌السلام) نقل می‌کند که «مکروه است روایت شعر براى روزه‌دار و مُحرم و در حرم و در روز جمعه و شب‌ها و لو شعر حق باشد» حضرت‌عالی در این مورد چه می‌فرمایید؟
این مطلب دریکی از روایات معتبره واردشده است که امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «یکره روایه الشّعر للصائم و للمحرم و فى الحرم و فى یوم الجمعه و ان یروى بالّلیل; مکروه است نقل شعر براى روزه‌دار و محرم و در حرم مکه و در روز جمعه و در شب» و حتّى در ذیل حدیث آمده است: هرچند شعر حق باشد، ولى ممکن است عناوین ثانویه مهم‌تری، این کراهت را تحت الشّعاع قرار دهد.
سرودن شعر از منظر اسلام
در بعضی روایات، شعر خواندن حتی اگر شعر حق باشد، عملی مکروه شمرده‌شده است درصورتی‌که ما علما و بزرگانی در دین می‌شناسیم که شعر می‌گفتند. این دو چگونه قابل‌جمع است؟
با توجه به آیات سوره شعرا شعرهایی که دارای هدف صحیح و مفیدی است نه‌تنها اشکال ندارد، بلکه مطلوب است. ممکن است روایات مزبور ناظر به شرایط خاصی بوده که مردم در آن زیاده‌روی می‌کردند.
نظر معظم له در مورد مولوی
نظر حضرت‌عالی درباره‌ی مولوی چیست؟ آیا واقعاً مولوی عارف بود؟ رقص سماع او چه بود؟
مولوی شاعر زبردستی بود و مطالب عرفانی در مثنوی او فراوان است ولی عقیده صوفی گری داشت و مسئله سماع و رقص و امثال‌ذلک ناشی از همین است؛ و نمی‌توان به همه گفته‌های او اعتماد کرد.
حکم اشتغال از طریق شعبده‌بازی
شعبده‌بازی را به‌عنوان کسب قرار دادن چه حکمی دارد؟ آیا شرکت در مجلس یا محفلى که در آنجا شعبده‌بازی می‌شود اشکال دارد؟
بازی‌هایى که به‌عنوان نمایش و سرگرمى و تفریح در بعضى مجالس مشاهده می‌شود که تردستى و زرنگى شخص را نشان می‌دهد و غرضى جز آن در کار نیست اشکالى ندارد. امّا اگر براى اغفال مردم باشد نوعى از سحر است که کسب آن حرام و حضور در آن مجلس هم حرام است.
حکم چهره‌پردازی (گریم) در فیلمسازی
یکى از عناصر فیلمسازی، چهره‌پردازی (گریم) است، آیا این کار جایز است؟
اگر به‌وسیله نامحرمان انجام نشود، مانعى ندارد.
حکم تماشای فیلم‌های خارجی برای تحصیل دانش فیلمسازی
براى تحصیل دانش فیلمسازی، نگاه کردن به فیلم‌هایی که زنان بدحجاب در آن هستند، چه حکمی دارد؟
اگر تحصیل دانش فیلمسازی براى تحصیل اهداف مقدّسى باشد و دیدن آن فیلم‌ها منشأ فساد نشود، اشکال ندارد.
حکم تحصیل دانش فیلمسازی نزد مدرّسان ضعیف الاعتقاد
اگر مدرّسان معتقد در دسترس نباشند، آیا تحصیل دانش فیلمسازی از مدرّسان ضعیف الاعتقاد جایز است؟
درصورتی‌که مفسده‌ای بر آن مترتّب نشود، مانعى ندارد.
