حکم گوش دادن به تقلید صدای زن
گوش دادن به کسی که صدای زن را تقلید می‌کند چه حکمی دارد؟
درصورتی‌که منشأ فسادی باشد اشکال دارد.
حکم نواختن آهنگ توسط زن در حضور نامحرم
نواختن آهنگ توسط زن در نزد مرد نامحرم چه حکمی دارد؟
اگر آهنگ حرام بوده باشد به هر صورت حرام است و اگر از نوع حلال باشد و منشأ مفسده‌ای گردد آن نیز حرام است.
حکم ساخت مجسمه نیم‌تنه
آیا ساختن مجسمه نیم‌تنه در حکم مجسمه کامل است؟
ما در مورد مجسمه احتیاط واجب داریم که ساختن، نگهداری، خریدوفروش آن جایز نیست و کلمه مجسمه، کلمه عامی است که شامل کامل و نیم‌تنه هر دو می‌شود، آری ممکن است دست یا پای تنها، صدق مجسمه نکند.
حکم نگهداری مجسمه انسان
آیا نگهداری مجسمه‌ای که شکل انسان دارد در خانه اشکال دارد؟
نگهداری مجسمه بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
حکم حکاکی تصاویر بر روی چوب
این‌جانب مدّتى است که بعضى از تصاویر را بر روى چوب به‌صورت برجسته حک می‌کنم و از این طریق امرارمعاش می‌نمایم، این کار چه حکمی دارد؟
این قبیل نقوش برجسته شرعاً اشکالى ندارد ولى سعى کنید نقش‌هایی که موجب ترویج ادیان و مذاهب غیر اسلامى می‌شود و یا تصویرهایى که موجب فساد اخلاق است نبوده باشد.
حکم ساخت اسکلت‌های انسان برای آموزش پزشکی
ساخت و نگهدارى و استفاده از اسکلت‌های انسان جهت آموزش پزشکى چه حکمی دارد؟ آیا احکام مجسمه بر آن بار می‌شود؟
احکام مجسمه ندارد و به مقدار ضرورت می‌توان از آن استفاده کرد.
حکم تدریس نقّاشى و مجسمه‌سازی در دانشگاه
تدریس رشته نقّاشى و مجسمه‌سازی در دانشگاه های کشور چه حکمی دارد؟
تدریس رشته نقّاشى اشکالى ندارد.
حکم مجسمه‌سازی و خریدوفروش آن
آیا حرمت نقّاشى و مجسمه‌سازی به دلیل برداشت شرک‌آمیز از آن‌ها و جنبه بت‌پرستی آن است؟ در این صورت امروز که این امور ذهنیت بت‌پرستی را در عموم مردم ایجاد نمی‌کند و به‌عنوان هنر شناخته‌شده و به کار گرفته می‌شود، پرداختن به آنچه حکمی دارد؟
مجسمه‌سازی و خریدوفروش آن درهرحال اشکال دارد، مگر در مواردى که جنبه اسباب‌بازی دارد. ضمناً نقّاشی جایز است.
حکم ساخت مجسمه برای اسباب‌بازی
خریدوفروش مجسمه‌هایی که از گچ یا مواد ساخته می‌شود و به‌عنوان اسباب‌بازی و یا براى نگهدارى در منازل به کار می‌رود، چه حکمی دارد؟ مثل انواع عروسک‌ها و سگ‌ها و گربه‌ها و مرغ‌ها که از گچ یا مواد ساخته می‌شود؟
هرگاه به‌صورت اسباب‌بازی باشد مانعى ندارد؛ ولى بهتر آن است که از آن‌ها براى تزیین استفاده نشود.
تولید و ساخت نقش فروهر
من کارگر تولیدکننده کتیبه‌های تخت جمشید هستم ازجمله چیزهایی که درست می‌کنیم نقش فروهر است که از نمادهای مردم مصر گرفته‌اند و پس از تغییرات به شکل امروزی درآورده شده و زردشتی‌ها آن را اهورامزدا و نماد خود می‌دانند. آیا تولیدات آن اشکال دارد یا نه درصورتی‌که شغل من همین است؟
فروهر تنها يک علامت تاريخي نيست بلکه به‌عنوان نشانه غير اسلامي است احتياط اجتناب از آن است (و نماز با آن اشکال دارد).
حکم ترجمه قرآن کریم به‌صورت شعر
یکى از برادران شاعر جوان، اخیراً ترجمه کل قرآن مجید را به شعر و به نظم درآورده است که به‌عنوان نمونه دو سوره حمد و کوثر ضمیمه است.سوره حمد:سرآغاز صحبت به نام خداست *** که بخشنده و مهربان کبریاست ستایش بود خاص آن کردگار *** که باشد دو گیتى از او برقرار که بخشنده و مهربان است نیز *** بود صاحب عرصه رستخیز تو را می‌پرستیم تنها و بس *** نداریم یاور به‌غیراز تو کس مرا کن هدایت به راه درست *** به آن‌کس که مُنعَم ز نعمات تُست نه آنان که خشمت بر آنان رواست *** نه آنان که هستند گم ره ز راست؛ و نظم سوره کوثر: سرآغاز صحبت به نام خداست *** که بخشنده و مهربان کبریاست همانا تو را اى پیامبر که ما *** نمودیم خود حوض کوثر عطا تو هم پس به شکرانه مى خوان نماز *** براى خدایت بکن ذبح باز همانا همان کس که عیبت بخواند *** خودش نسل مقطوع و ابتر بماند؛ لذا با توجه به این‌که نشر فرهنگ قرآنى با زبان شعر که در بسیارى از مردم اثر عمیق و مثبت دارد، یکی از نهادهای فرهنگی مصمّم است آن را تکثیر و ترویج دهد، نظر حضرت‌عالی در این مورد چه است؟
هرگاه بقیه اشعار مزبور، مانند همین نمونه یا بهتر باشد و درعین‌حال زیر نظر گروهى از صاحب‌نظران، مضامین آن کنترل و تکمیل گردد مقدمه‌ای بر آن نوشته شود که ترجمه آیات، ترجمه‌ای است نسبتاً آزاد، مانعى ندارد.
حکم اضافه نمودن لفظ جلاله «الله» به اسامی ائمّه معصومین (ع)
اخیراً در بعضى مجامع و هیئت مذهبى تهران اشعارى سروده و خوانده می‌شود که در ضمن آن، لفظ جلاله (الله) را به ذوات مقدسه عصمت ـ علیهم صلوات الله ـ و غیره نسبت می‌دهند، مثلاً گفته می‌شود من على اللهی‌ام، یا من حسین اللهی‌ام و یا زینب اللهی‌ام، آیا بیان این‌گونه اشعار جواز شرعى دارد؟
این تعبیرات مناسب افراد معتقد به مکتب معصومین (علیهم‌السلام) نیست و لازم است به این اشخاص تذکّر داده شود و آن‌ها را از این کار نهى کرد و براى بزرگداشت مقام آن بزرگواران راه‌های خوب و سنجیده و معقول وجود دارد که نیازى به این حرف‌ها ندارد.
حکم خواندن شعر توسط روزه‌دار و مُحرِم
مرحوم حاج شیخ عباس قمى (ره) در «مفاتیح‌الجنان» از امام صادق (علیه‌السلام) نقل می‌کند که «مکروه است روایت شعر براى روزه‌دار و مُحرم و در حرم و در روز جمعه و شب‌ها و لو شعر حق باشد» حضرت‌عالی در این مورد چه می‌فرمایید؟
این مطلب دریکی از روایات معتبره واردشده است که امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «یکره روایه الشّعر للصائم و للمحرم و فى الحرم و فى یوم الجمعه و ان یروى بالّلیل; مکروه است نقل شعر براى روزه‌دار و محرم و در حرم مکه و در روز جمعه و در شب» و حتّى در ذیل حدیث آمده است: هرچند شعر حق باشد، ولى ممکن است عناوین ثانویه مهم‌تری، این کراهت را تحت الشّعاع قرار دهد.
