مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که جنازه متلاشی نشده است باید قبر را نبش کنند و میت را عقب‌تر دفن کنند.

این کار اشکالى ندارد، مشروط بر این‌که سبب هتک مؤمن نباشد. البتّه درصورتی‌که اختلاف شدیدى میان ورثه واقع شود و ناراحتی‌های مهمی حاصل گردد، نبش قبر یا انتقال جسد براى پایان دادن به این امور مانعى ندارد.

این کار عین نبش قبر است؛ نبش قبر این نیست که بدن نمایان شود، بلکه نمایان شدن جسد پوشیده در کفن هم نبش قبر محسوب می‌شود.

هرگاه مفسده خاصی بر آن مترتب نشود، اشکالى ندارد.

در فرض سؤال، چون مورد مهم‌تری مطرح می‌باشد نبش قبر جایز است.

براى نبش قبر زمان خاصی مطرح نیست، زیرا بدن اشخاص و همچنین زمین‌ها متفاوت است؛ تنها در صورتى می‌توان نبش کرد که یقین به از بین رفتن تمام آثار بدن حاصل‌شده باشد.

درصورتی‌که به سبب انتقال جنازه، هتک و توهین ازنظر مردم لازم نیاید می‌توان آن را به محل دیگرى منتقل نمود، ولى بهتر آن است که محل آن را تغییر ندهند.

این کار در غیر از مورد ضرورت جایز نیست.

این مصداق سقط است و نبش قبر رجحانی ندارد و جایز نیست و دفن در زمین موات مانعی ندارد.

این کار نبش قبر محسوب نمی‌شود.

هرگاه قبرستان، خصوصی یعنی ملک اشخاص بوده باشد باید رضایت آن‌ها را جلب کرد و اگر قبرستان وقف عموم یا زمین مباح است و تسطیح آن ضرورت دارد اشکالی ندارد و رضایت آن‌ها لازم نیست.

تا ضرورتی برای این کار نباشد جایز نیست.

نبش قبر او جایز نیست و باید قیمت آن را بدهند.

فقط آن قبوری که در طرح جاده قرارگرفته‌اند می‌توان منتقل کرد.

آب‌گرفتگی قبرستان در صورت ضرورت ایجاد سد، اشکالی ندارد و نیازی به نبش قبر نمی‌باشد و إن شاء الله مدفونین در قبرستان مشمول رحمت الهی هستند.