مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مستحب است كسى كه نماز میّت می‌خواند با وضو يا غسل يا تيمّم باشد و احتياط مستحب آن است در صورتى تيمّم كند كه وضو و غسل ممكن نباشد، يا اگر وضو بگيرد و غسل كند به نماز میّت نرسد؛ علاوه بر اين مستحب است که امور ديگرى‏ را به اميد ثواب پروردگار در نماز میّت رعايت كند: اوّل: اگر میّت مرد است امام جماعت يا كسى كه فرادا بر او نماز می‌خواند مقابل وسط قامت او بايستد و اگر میّت زن است مقابل سینه‌اش. دوّم: پابرهنه نماز بخواند. سوّم: در هر تكبير دست‌ها را بلند كند. چهارم: فاصله او با میّت به‌قدری كم باشد كه اگر باد لباسش را حركت دهد، به جنازه برسد. پنجم: اگر نماز را با جماعت می‌خوانند امام جماعت تكبير و دعاها را بلند بخواند و كسانى كه با او نماز می‌خوانند، آهسته بخوانند. ششم: نمازگزار براى میّت و مؤمنين زياد دعا كند. هفتم: قبل از نماز سه مرتبه بگويد: «الصّلاة». هشتم: نماز را درجایی بخواند كه عدّه بيشترى براى نماز میّت حاضر می‌شوند. نهم: بهتر است نماز میّت را در مسجد نخوانند، مگر در مسجدالحرام. دهم: زن حائض اگر نماز میّت را به جماعت بخواند در يك صف، تنها بايستد.

امانت‌دار باید طورى از امانت نگهدارى کند که مردم نگویند در امانت خیانت و یا در نگهدارى آن کوتاهى کرده است.

احتياط واجب آن است كه به فقير بيشتر از مخارج سالش و كمتر از يك صاع (تقريباً سه كيلو) داده نشود.

بارش چند قطره كافى نيست، بلكه بايد به مقدارى ببارد كه به آن «باران» گويند.‌

از موارد معفو نجاست بدن و لباس نمازگزار، خون كمتر از یک‌درهم (تقریباً به‌اندازه یک بندانگشت اشاره) در لباس يا بدن نمازگزار است؛ به‌شرط اين‏كه از خون حيض يا نفاس یا استحاضه یا خون سگ یا خوك یا مردار یا حيوان حرام‌گوشت یا خون كافر نباشد (بنا بر احتیاط واجب).

این مسئله صریحاً در آیه 23 سوره نساء آمده است، آنجا که می‌فرماید: (وَ بَنَاتُ الاخِ وَ بَنَاتُ الاخْتِ) مسلماً هنگامی‌که دخترخواهر به شخصى محرم باشد دایى هم با او محرم می‌شود زیرا ازیک‌طرف دخترخواهر است و ازیک‌طرف دایى.

گرچه وقوف در عرفات در تمام‌وقت آن (از ظهر تا غروب روز نهم) واجب است و تركش گناه مى‌باشد، ولى تمام آن از اركان حج نيست. بلكه ركن حج فقط مقدارى از اين مدّت است؛ يعنى اگر كسى تنها مقدارى از ظهر تا غروب را در عرفات توقّف كند، حجش صحيح است و اگر عمداً وقوف را در تمام اين مدّت ترك كند حج او باطل خواهد شد و وقوف در شب عيد، كه «وقوف اضطرارى» نام دارد، براى او كفايت نمى‌كند.

در شروطى كه شرط واقعى هستند فرقى بين جاهل قاصر و مقصر نيست و فقدان اين شروط در هر صورت عمل را باطل مى‏كند، مانند طهارت از حدث يا استقبال قبله به معناى اينكه پشت به قبله نباشد همچنين وقت نماز و يا اركان نماز امّا بعضى شروط، شرط علمى هستند و در آنها ملاك علم مكلّف است. در هنگام فقدان اينگونه شروط بين جاهل قاصر و مقصر فرق است و فقط جاهل قاصر معذور مى‏باشد مثل طهارت از خبث يا شرايط لباس مصلى يا افعالى در نماز كه ركن نيستند.

1. نسب (ارتباط خویشاوندی)2. سبب (زوجیت، ضمان جریره، ولاء امامت)

از مبطلات نماز شك در رکعت‌های نماز دورکعتی، يا سه ركعتى، همچنين شك در ركعت اوّل و دوم نماز چهار ركعتى است.

در جماعت چند چيز بايد رعايت شود:1. نبودن حائل‏2. بلندتر نبودن جاى ايستادن امام از مأموم‏3. نبودن فاصله میان امام و مأموم‏4. مأموم جلوتر از امام نايستد

شرایطى که براى وضو گفته شد مانند پاک بودن آب و غیر آن در غسل هم شرط است، ولى در غسل لازم نیست که از بالا به پایین بشوید و فاصله افتادن میان شستن اعضا در غسل ترتیبى نیز اشکالى ندارد، مگر در مورد کسى که نمی‌تواند بول و غایط خود را حفظ کند که باید پشت سر هم به‌جا آورد و فوراً نماز بخواند، همچنین در زن مستحاضه کثیره.

بنابر احتياط واجب بايد صيغه طلاق به عربى صحيح خوانده شود و واجب است دو مرد عادل آن را بشنوند، اگر خود شوهر بخواهد صيغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلًا فاطمه است مى‏گويد: «زَوْجَتِي فاطِمَةُ طالِقٌ» (يعنى همسرم فاطمه از همسرى رهاست) و اگر ديگرى را وكيل كند آن وكيل بايد بگويد: «زَوْجَةُ مُوَكِّلِي فاطِمَةُ طالِقٌ» يعنى همسر موكّل من رهاست.

وقتی‌که خورشید در افق پنهان می‌شود، وقت نماز مغرب و عشاء داخل می‌شود و میتوان‌ نماز مغرب را خواند و تا نیمه‌شب ادامه دارد، البته احتياط مستحب آن ‏است كه تا سرخى طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پيدا می‌شود از بالاى سر بگذرد و به‌طرف مغرب برگردد، صبر نمایند.

وقت نماز ظهر و عصر از اوّل ظهر شرعى (يعنى مایل‌شدن خورشید از وسط آسمان به‌سوی مغرب) تا هنگام غروب آفتاب است.