مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

وقت فضیلت نماز عشاء از موقعى است كه سرخى مزبور ناپديد می‌شود تا یک‌سوم از شب.

وقت فضیلت نماز مغرب از غروب است تا ناپديد شدن جمره مغربيّه (رنگ سرخى كه بعد از غروب آفتاب در مغرب ظاهر می‌شود).

وقت فضیلت عصر از موقعى كه سايه شاخص به‌اندازه خود آن است تا موقعى كه به‌اندازه دو برابر آن شود.

وقت فضیلت نماز ظهر از زمانی که سایه‌ی شاخص رو به افزایش گذاشت شروع می‌شود و تا موقعى است كه سايه شاخص به‌اندازه خود شاخص شود ادامه دارد (منظور سایه‌ای است كه از ظهر به بعد پيدا می‌شود).

وقت فضیلت نماز صبح از اوّل طلوع فجر سپيده صبح است تا موقعى كه هوا روشن شود.

از ابتدای وقت فضیلت نماز عصر تا غروب آفتاب عصر گفته می‌شود.

درباره‌ی تعیین اوقات فضیلت نماز باید طبق دستوری که در رساله توضیح المسائل در باب فضیلت اوقات نماز نوشته‌شده عمل شود، ولی به‌قصد رجاء (یعنی به امید رسیدن به ثواب) مانعی ندارد.

مستحب است پنج نماز را در پنج وقت به‌جا آورد، يعنى هركدام را در وقت فضیلت خود انجام دهد و تنها فاصله دادن به مقدار نافله يا تعقيبات كافى نيست، بلكه معيار همان وقت فضيلت است، ولى جمع میان آن‌ها جایز است حتّى در روایات اهل تسنّن نیز دلیل بر جواز داریم بنابراین جمع رخصت است ولى جدا کردن فضیلت است.

منظور اول وقت فضیلت است و اگر در وقت مشترک بخواند ثواب بیشتر ندارد و ثواب بیشتر متعلق به‌وقت فضیلت است.

يكى از مستحبات مؤكّد اين است كه نماز را در اوّل وقت فضيلت آن بخوانند و در روايات راجع به آن بسيار سفارش شده است و هرچه به اوّل وقت فضيلت نزدیک‌تر باشد بهتر است، مگر آنکه تأخیر آن از جهتى بهتر باشد، مثلاً صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.

لازم است نماز صبح از هنگام قوى‌تر شدن روشنايى خوانده شود.

منظور از سایه آن سایه است که بعد از زوال ظهر پیدا می‌شود به این معنی که هنگام ظهر نوک سایه را علامت می‌گذارند بعداً که اضافه شد آن اضافه معیار است.

مناطق گرمسیری مثل مکه را شامل نمی‌شود و مدینه و تهران و قاهره شبیه به هم و معتدله هستند.

در انتخاب شهر مناطق معتدل مخیر است و ساعت مهم است.

در مورد روزه مناطقي که روز يا شب آن‌ها خارج از متعارف است (مثلاً بيش از 18 ساعت) بايد روز خود را مطابق مناطق معتدله در آن زمان بجا بياورد مثلاً همان زمان را در تهران يا قاهره در نظر بگيرد که طول شب و روز چقدر است زيرا آن مناطق طلوع و غروب و نصف‌النهار دارند سپس با افق خود آن را تطبيق کند و به تعبير ديگر اگر در آن فصل از سال در منطقه معتدله موردنظر، طول روز 14 ساعت است، آن‌ها هم 14 ساعت روزه می‌گیرند به اين معنا که از طلوع فجر آنجا شروع می‌کند و 14 ساعت روزه می‌گیرد و در زمستان که روزهاي منطقه معتدله موردنظر مثلاً 12 ساعت است، بايد از طلوع فجر آنجا شروع کند و 12 ساعت روزه بگيرد (مطابق مثال بالا). البته اگر شخصي توانايي روزه گرفتن تمام‌روز (مثلاً 18 يا 20 ساعت) را در مناطق غير معتدل دارد بايد مطابق افق همان منطقه غیر معتدل روزه بگيرد؛ و اما در مورد نماز درجاهایی که روز زياد کوتاه نيست، مطابق طلوع و غروب و ظهر آن محل بجا آورد و اگر طول روز زياد کوتاه باشد، مطابق آنچه در روزه نوشتيم عمل می‌کند.