مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اذان و اقامه در غیر نمازهای یومیه بدعت و حرام است.

در مورد خم شدن به هنگام بردن نام پیامبر (صلی‌الله علیه واله) اگر گاهى انجام شود و گاهى ترک شود اشکالى ندارد، ولى اگر همیشه این کار را بکنند و به‌صورت یک وظیفه مستحب یا واجب منعکس شود، درست نیست.

اگر جمله «عجّلوا بالصّلوة» به‌قصد ورود در شرع و به‌صورت جزئى از اذان گفته شود اشکال دارد، امّا اگر منظور تأکید بیشتر در تعجیل در نماز باشد و از آن جدا گردد اشکالى ندارد.

اگر در جمله‌های اذان و اقامه شك كند احتياط واجب آن است كه برگردد و به‌جا آورد.

آنچه انسان را از نماز دور می‌کند کراهت دارد.

مستحب است حرف نزند ولی اعاده لازم نیست.

شايسته است كه بدن در موقع گفتن اقامه آرام باشد و اقامه را از اذان آهسته‌تر بگويد و فاصله جمله‌ها را كمتر كند و میان اذان و اقامه يك گام بردارد، يا كمى بنشيند، يا سجده كند، يا دعا نمايد، يا دو ركعت نماز به‌جا آورد.

مستحب است در موقع اذان گفتن روبه‌قبله بايستد و با وضو باشد و صدا را بلند كند و بكشد و بين جمله‌های آن كمى فاصله‏ دهد و در میان آن حرف نزند.

این کار جایز نیست.

گفتن اذان یا اقامه به‌صورت غنا يعنى آهنگى كه مناسب مجالس لهو و لعب است حرام و باطل است.

فاصله انداختن بین جملات اذان و اقامه مستحب است، ولی اگر بین آن‌ها بیشتر از معمول فاصله بیندازد، باید دوباره آن را از سر بگیرد.

هرگاه كلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلاً «اشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ الله» را قبل از «اشْهَدُ انْ لا اله الا الله» بگويد، بايد برگردد و ترتيب را رعايت كند.

اذان و اقامه بايد به عربى صحيح گفته شود، بنابراين اگر غلط بگويد، يا ترجمه آن‌ها را به فارسى يا زبان ديگر بگويد صحيح نيست.

شهادت رابعه نه در اذان و اقامه جایز است و نه در نماز و موجب بطلان نماز می‌گردد و علاوه بر عدم مشروعیت زیان‌های فراوانى براى عالم تشیّع دارد. ابراز علاقه به آن بزرگوار راه‌های بسیار بهترى دارد.

از بعضى روایات استفاده می‌شود که این کار از عصر ائمّه (علیهم‌السلام) شروع شد ولى در آن عصر جنبه عمومیت نداشته است و از اواخر قرن سوم معمول شده است، سپس به‌صورت شعار شیعه درآمد (براى توضیح بیشتر به کتاب نفیس مستمسک، بحث اذان و اقامه رجوع شود). ضمناً توجه داشته باشید که شهادت به ولایت امیرالمؤمنین (ع) جزو واجبات اذان و اقامه نیست و به‌عنوان اظهار علاقه گفته می‌شود.