مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

شرط نماز جمعه، جماعت است و لازم است امام نيّت جماعت کند. ولي در نماز عيد يا نمازهاي ديگر لازم نيست. ولي مأمومین بايد نيّت جماعت کنند.

همه شرایطى که در نماز جماعت معتبر است، در نماز جمعه نیز لازم است، مانند نبودن حائل، بالاتر نبودن جاى امام، فاصله بیش‌ازحد در میان صفوف و افراد و غیر این‌ها.

مستحب است امام در ركعت اوّل، بعد از حمد، سوره جمعه را بخواند در ركعت دوم، سوره منافقين را و هرگاه مشغول يكى از این‌ها شود احتياط واجب آن است كه به سوره ديگرى عدول نكند. ضمناً امام‌جمعه می‌تواند سوره‌ها را از روي قرآن يا تابلو بخواند.

نماز جمعه دو ركعت است مانند نماز صبح، حمد و سوره با صداى بلند خوانده می‌شود و دو قنوت دارد يكى در ركعت اول پيش از ركوع و دومى در ركعت دوم بعد از ركوع. مستحب است امام در ركعت اول، بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم، سوره منافقين را بخواند. بايد قبل از نماز جمعه دو خطبه‌وسیله امام‌جمعه خوانده شود که بنا بر احتياط واجب بعد از اذان ظهر باشد و اگر قبل از آن خوانده شود اعاده كنند.

در صورتی که از شرط بندی اطلاع داشته باشند نباید بازی کنند.

احتياط واجب آن است كه نمازگزاران هنگام ايراد خطبه با طهارت باشند و رو به امام نشينند و سكوت را رعايت كنند و به خطبه‌ها گوش فرا دهند، ولى اگر عمداً سخن بگويند، نماز جمعه آن‌ها باطل نمى‏شود، هرچند كار خلافى کرده‌اند.

خوب است به رجاء مطلوبیت، امام و خطیب جمعه در زمستان و تابستان، عمامه داشته باشد وردایی بپوشد و خود را بیاراید، تمیزترین لباس‌های خود را بپوشد و بوى خوش به کاربرد، به‌طوری‌که باوقار و سکینه باشد. قبل از خطابه، هنگامی‌که مؤذّن اذان می‌گوید، او بر منبر نشسته باشد تا اذان به پایان برسد و خطبه را آغاز کند. هنگام صعود بر منبر خطابه، روبه روى مردم بایستد و سلام کند و مردم نیز با چهره‌های خود از او استقبال کنند و به چیزى از قبیل اسلحه یا عصا تکیه کند.شایسته است امام‌جمعه، خطیب و بلیغ باشد و به‌تناسب اوضاع زمان و مکان سخن گوید و عبارات فصیح و روان به کاربرد. به حوادثى که در سراسر جهان براى مسلمین می‌گذرد، بخصوص حوادث منطقه خود، آشنا باشد. مصالح اسلام و مسلمین را تشخیص دهد، چنان شجاع باشد که درراه خدا از ملامت و نکوهش احدى بیم به خود راه ندهد. در اظهار حق و ابطال باطل برحسب شرایط زمان و مکان صراحت داشته باشد. امورى از قبیل مواظبت در اوقات نماز و عمل به روش صلحا و اولیاى خدا را که موجب تأثیر کلام او در مردم است، رعایت کند. اعمال او با مواعظ و وعده و وعیدهایش تطبیق نماید. ازآنچه که موجب وهن او و کلامش می‌شود، حتّى از قبیل پرگویى، شوخى و بیهوده‌گویی بپرهیزد؛ و همه این امور را تنها براى خداوند رعایت کند و هدفش اعراض از دنیاپرستى و ریاست‌طلبی که سرسلسله همه گناهان است، باشد.

درصورتی‌که خطبه‌ها را بعد از زوال شروع کند مانعی ندارد.

نماز جمعه را با ایشان بخوانید و بعدازآن احتیاطاً نماز ظهر را بخوانید و اگر بتوانید به ایشان تذکر دهید که واجبات خطبه را بعد از اذان در چند دقیقه تکرار نمایند.

احتیاط مستحب آن است که امام در حال خطبه، سخنى غیر مربوط به خطبه‌ها نگوید; البتّه در فاصله بین خطبه‌ها و نماز، سخن گفتن بلامانع است.

خواندن سوره حمد در پایان خطبه‌ها اشکالی ندارد.

این کار خلاف احتیاط است.

احتياط آن است که علاوه بر نماز جمعه نماز ظهر هم بخواند.

سزاوار است ائمّه جمعه خطبه‌ها را کوتاه و فشرده و بامطالعه بخوانند و گاه لازم است يک هفته يا چند روز براي آن مطالعه کنند تا از آن فرصت، بيشترين بهره را ببرند؛ و خطبه‌ها بايد کلاس درس جامعي درزمینهٔ مسائل اخلاقي، تربيتي، معرفتي و مسائل مبتلابه جامعه و مسائل مهم سياسي باشد؛ ولي از داخل شدن و موضع‌گیری در مسائل جناحي که باعث ایجاد اختلاف می‌شود خودداري کنند و ائمّه جمعه به‌منزله پدر عمل کنند.

در صورت نشنیدن خطبه‌ها به علت طولانی بودن صفوف نماز جمعه کافی است.