مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورتى که دسترسى به طرف دعوى نباشد، یا از حضور در دادگاه امتناع ورزد، رسیدگى غیابى مانعى ندارد.

در مورد مرگ مغزی باید حتماً به مسلمان پیوند زده شود اما پیوند عضو میت مسلمان به کافر چنانچه مسلمانی نیاز ندارد و پیوند گیرنده غیرمسلمان کافر حربی نیست و ضرورتی وجود دارد مانعی ندارد.

سه طايفه بايد شب سيزدهم را نيز در منى بمانند و در روز سيزدهم جمرات سه‌گانه را (بنا بر احتياط واجب) رمى كنند:1. كسى كه در احرام خود (چه احرام عمره تمتع یا احرام حج تمتع) مرتكب صيد حيوانى شده است.2. كسى كه در احرام (چه احرام عمره تمتع یا احرام حج تمتع) با همسرش نزديكى كرده باشد.3. كسى كه روز دوازدهم از منى كوچ نكند تا آفتاب غروب كند و شب فرارسد. در اين سه صورت ماندن شب سوّم در منى واجب است و در غير اين سه صورت مى‌تواند روز دوازدهم بعدازظهر به مکه بازگردد.

هرگاه انسان از طريق زراعت يا صنعت يا تجارت يا از طريق كارگرى و كارمندى در مؤسسات مختلف درآمدى به دست آورد، چنانچه از مخارج سال او و همسر و فرزندان و ساير كسانى كه نفقه آن‌ها را می‌دهد زياد آيد، بايد خمس (یک‌پنجم یا بیست درصد) آن را بپردازد.

جواز نبش قبر میّت در صورت غصبی بودن کفن تا زمانى است كه كفن قابل‌استفاده باشد ولى اگر تا آن زمان پوسیده‌شده و يا قابل‌استفاده نباشد، ديگر نبش قبر جايز نيست و بايد مثل يا قيمت آن را به صاحبش داد. البته در مورد زمين و يا كفنى كه قابل‌استفاده است اگر صاحب آن به پولش راضى شد اولياء ميّت بايد مبلغ را بپردازند مگر آنكه مالك بخواهد اجحاف كند كه در این‌گونه موارد نيز می‌توان نبش قبر كرد.

زنى كه مهريّه‌اش به‌اندازه هزينه حج است، اگر شوهرقدرت پرداخت آن را نداشته باشد، زن حقّ مطالبه ندارد و مستطيع محسوب نمى‌شود؛ و اگر زوج قادر بر پرداخت باشد و مطالبه آن براى زن مفسده‌اى ندارد، درصورتی‌که شوهر نفقه و مخارج زن را بپردازد، لازم است مهريّه‌اش را مطالبه نموده و به حج برود؛ امّا اگر مطالبه مهريّه مشكلى در زندگى زن ايجاد مى‌كند و ممكن است به اختلاف يا مانند آن منتهى شود، مستطيع نمى‌باشد.

در چند صورت قضاى روزه لازم نيست:الف) هرگاه چيز ديگرى غیر از مايعات را در دهان ببرد و بی‌اختیار فرورود، يا آب داخل بينى كند و بی‌اختیار فرورود.ب) در ماه رمضان اگر بعد از تحقيق يقين كند صبح نشده و چيزى بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده است.ج) اگر فراموش كرده كه روزه است و آب را فروبرد.د) اگر براى وضو آب در دهان كند و بى‏اختيار فرورود.ه) كسى با همسر خود بازى كند و اطمينان داشته باشد كه با اين كار منى خارج نمى‏شود و تصادفاً خارج شود.و) درصورتی‌که در شب ماه رمضان جنب باشد و بخوابد؛ ولى در خواب اوّل بيدار نشود.

1. مورد نذر از بين برود؛ مثل اينكه نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش به ازدواج فرد خاصّى كمك كند و زمانى كه حاجتش برآورده شد، آن فرد ازدواج كرده باشد؛ در اينجا نذر منعقد نشده و لازم نيست به ازدواج فرد ديگرى كمك كند.2. در زمان عمل به نذر، مورد آن غير مقدور باشد؛ مثل اينكه نذر كرده روزه بگيرد ولى هنگام اداى نذر بيمار شود و بعدآ هم توانايى براى انجام دادن آن پيدا كند، چنين نذرى باطل است.3. در زمان عمل به آن، نذر نامشروع شود ورجحانش را از دست بدهد؛ مانند نذرى كه حين العمل، موجب آزار پدر و مادر باشد.4.انجام دادن نذر در اصل مطلوب باشد، ولى هنگام عمل مطلوب نباشد؛ مانند نذر شربت خنك در عاشورا كه هرگاه عاشورا در زمستان واقع شود، شربت خنك مطلوب نيست. در اين مورد، نذر نسبت به زمستان منعقد نيست ولى احتياط، تبديل نذر به چيزى است كه مناسب با فصل است؛ مانند شير گرم يا چاى.

1. مورد نذر از بين برود؛ مثل اينكه نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش به ازدواج فرد خاصّى كمك كند و زمانى كه حاجتش برآورده شد، آن فرد ازدواج كرده باشد؛ در اينجا نذر منعقد نشده و لازم نيست به ازدواج فرد ديگرى كمك كند. 2. در زمان عمل به نذر، مورد آن غير مقدور باشد؛ مثل اينكه نذر كرده روزه بگيرد ولى هنگام اداى نذر بيمار شود و بعدآ هم توانايى براى انجام دادن آن پيدا كند، چنين نذرى باطل است. 3. در زمان عمل به آن، نذر نامشروع شود ورجحانش را از دست بدهد؛ مانند نذرى كه حين العمل، موجب آزار پدر و مادر باشد. 4. انجام دادن نذر در اصل مطلوب باشد، ولى هنگام عمل مطلوب نباشد؛ مانند نذر شربت خنك در عاشورا كه هرگاه عاشورا در زمستان واقع شود، شربت خنك مطلوب نيست. در اين مورد، نذر نسبت به زمستان منعقد نيست ولى احتياط، تبديل نذر به چيزى است كه مناسب با فصل است؛ مانند شير گرم يا چاى.

چند چيز كفالت را به هم مى‏زند: 1. طلب طلبكار داده شود.2. طلبكار از طلب خود بگذرد.3. بدهكار بميرد.4. بدهكار يا شخصى را كه متّهم است به‏ دست طلبكار يا مدّعى بدهند.5. طلبكار حقّ خود را از كفيل ساقط كند.6. كفيل بميرد. 7- صاحب حق طلب خود را به‌وسیله حواله يا طور ديگر به شخص ديگرى واگذار كند.

با توجّه به این‌که قصد اقامه عشره بايد در يك محل، يا دو محل نزديك به هم باشد (مثلاً بافاصله سه يا چهار كيلومتر) حجاج محترم نمى‌توانند با احتساب ايّام عرفات و مشعر و منى قصد ده روز كنند، ولى چنانچه قصد ده روز توقّف در مکه كنند و پس از گذشت ده روز به عرفات و مشعر و منى بروند، يا بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتى از قصد برگردند و به آن امكنه مقدسه بروند، نمازشان در همه اين مکان‌ها كامل است. زيرا در شرايط فعلى فاصله مکه تا عرفات به مقدار مسافت شرعيّه نيست.

اگر خانه خدا (فرضاً) يك سال به‌اندازه كافى زائر نداشته باشد، بر حاكم شرع واجب است عدّه‌اى را با هزينه بیت‌المال به حج بفرستد؛ هرچند حج واجب خود را انجام داده باشند.

نگاه كردن در آينه براى تزيين خود و اصلاح سرووضع خويش در حال احرام حرام است؛ خواه مرد باشد، يا زن؛ امّا براى هدف‌های ديگر، مثل نگاه كردن رانندگان در آينه براى ديدن اطراف اتومبيل، يا نگاه كردن پزشك براى ديدن دهان و دندان بيمار، يا نگاه به آينه بى آن‌که عكس خويش را در آن ببيند، يا نگاه كردن به آينه براى ديدن محل زخم صورت و مانند آن، مانعى ندارد. البته احتياط مستحب آن است كه به آينه نگاه نكند؛ هرچند براى زينت كردن نباشد.

در قرض‌الحسنه که با اختیار خود پول را برای چند سال قرض می‌دهد و سالها بعد موعد پرداخت باشد یا بگوید هر وقت توانایی پیدا کردی بپرداز، نباید اضافه بگیرد. ولي چنانچه موعد پرداخت برسد و بدهکار، بدهي خود را نپردازد و ساليان طولاني بگذرد که با پرداخت همان مبلغ صدق اداي دين نکند تورّم محاسبه می‌شود.

اگر بدهكار و طلبكار و كسى كه به او حواله داده‌شده يا يكى از آنان براى خود حقّ فسخ قرار دهد مطابق آن می‌تواند حواله را به هم بزند.