رعایت قبله توسط نمازگزار در حالت خوابیده
شخصی که قادر به ایستاده یا نشسته نمازخواندن نیست، وظیفهی او نسبت به رعایت قبله چیست؟
كسى كه نمیتواند نماز را نشسته بخواند و بهصورت خوابیده نماز میخواند، بايد به پهلوى راست طورى بخوابد كه جلو بدنش روبهقبله باشد و اگر آنهم ممكن نيست به پهلوى چپ طورى بخوابد كه جلو بدنش روبهقبله باشد و اگر اين را هم نمیتواند بايد به پشت بخوابد بهطوریکه كف پاهاى او روبهقبله باشد.
روبهقبله بودن تمام اعضای در نماز
آیا لازم است که در هنگام نماز تمام اعضای بدن روبهقبله باشد؟
لازم نيست در موقع ايستادن، نوك انگشتان پا هم روبهقبله باشد، يا در موقع نشستن، سر زانوها کاملاً روبهقبله قرار گيرد، همين اندازه كه بگويند روبهقبله ايستاده يا نشسته كفايت میکند.
نماز استداره (نماز دورتادور کعبه)
نماز استداره ای به چه نحوی است؟
به همین شکل کنونی که به دور کعبه خوانده میشود نماز استداره ای میگویند، بنابراین صفهای طولانى نماز جماعت كه طول آنها از طول خانه خدا بيشتر است همه میتواند روبهقبله باشد.
رعایت قبله در نماز واجب و مستحب
آیا واجب است که نماز واجب یا مستحب روبهقبله باشد؟
تمام نمازهاى واجب بايد روبهقبله خوانده شود، همچنین رعایت قبله در نمازهای مستحب لازم است، البته نماز مستحبی را میتوان در حال راه رفتن یا سواره خواند که در این صورت رعایت قبله لازم نیست.
مکان قبله
قبلهی مسلمانان چه مکانی است؟ آیا برای اشخاص متفاوت است؟
«خانه كعبه» كه در مکه معظّمه است قبله تمام مسلمين دنياست و فرقی ندارد، هركس در هر جا باشد بايد روبروى آن نماز بخواند، البته كسى كه دور است اگر طورى بايستد كه بگويند روبهقبله نماز میخواند كافى است.
تعیین قبله در مساجد قدیمی
مسجدى، در زمان سلسله صفویه، دریکی از روستاها بناشده است و تاکنون حدود چهارصد سال مردم در آن نماز خواندهاند، اکنون آقاى معمّمى قبله مسجد را کمى تغییر داده است؛ آیا نمازهایى که تابهحال خواندهشده صحیح است؟ نمازخواندن به سمت قبلهای که ایشان تعیین کردهاند چه حکمى دارد؟
نمازهاى گذشتهاشکالى نداشته است و امّا در حال حاضر میتوانید بهوسیله قبلهنماهای سالم، قبله مسجد را تعیین کنید و مطابق آن عمل نمایید و چنانچه ایشآنهم این کار را کرده باشد اشکالى ندارد.
امکان تغییر قبله توسط امام زمان (علیهالسلام)
آیا صحیح است که میگویند وقتیکه حضرت حجّت (عج) ظهور میکند قبله را به مزار امام حسین (علیهالسلام) تغییر میدهد؟
این روایت مخالف قرآن و روایات ثابت از طرف معصومین (علیهمالسلام) است، باید طرح و دور انداخته شود.
انحراف از قبله
حکم انحراف از قبله چیست؟
باید رو به قبله نماز بخوانند اما تا ده درجه انحراف عمدی اشکالی ندارد ولی بیش از آن جایز نیست و انحراف سهوی نیز چنانچه ما بين مشرق و مغرب نماز خوانده شود، یعنی در صورتى كه كمتر از 90 درجه بوده، نمازهاى گذشته صحيح است وگرنه بايد به تدريج قضا كنند.
رعایت ترتیب بین دونماز درمکانی که قبله مردد است
اگر بخواهیم نماز ظهر و عصر را بخوانیم و قبله بین چند طرف مردد باشد، آیا لازم است که ترتیب رعایت شود، یعنی اول نماز ظهر و عصر را به یکطرف و دوباره هر دو را در طرف دیگر بخواند یا اینکه میتواند جدا بخواند اول ظهر را به هر دو طرف و بعد عصر را به هر دو طرف بخواند؟
كسى كه میخواهد به چند طرف نماز بخواند اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا را بهجا آورد بهتر آن است نماز اوّل را به چند طرف تمام كند بعد نماز دوم را شروع نمايد.
تذکر دادن به جاهل قبله
اگر شخصى به غیر جهت قبله به نماز ایستاد ما نیز میدانیم که جهت قبله برعکس است آیا وظیفهداریم به وى اعلام کنیم؟
لازم نیست ولى بهتر است که به او تذکر بدهند.
نحوهی نمازخواندن بر بام کعبه در حال ضرورت
شخصی که بر بام کعبه قرار دارد چنانچه در حال اضطرار باشد مثلاً وقت تنگ باشد، باید چگونه نماز بخواند و به کدام سمت باید باشد؟
باید کمی از کنار دیوار عقبتر بایستد که بخشی از پشتبام پیش روی او قرار بگیرد و نماز بخواند، به هر طرف که بخواند اشکالی ندارد.
رعایت قبله در وسایل متحرک
هنگامیکه کشتى یا قطار در حال حرکت است و اشخاص اقامه نماز میکنند درصورتیکه از قبله منحرف شوند وظیفه آنها چیست؟
باید فوراً بهسوی قبله تغییر جهت دهند.
قبله در قطب
شخصى که به طریقى یا براى سفر یا بهعنوان کارى که ایجاب کرده است به قطب سفرکرده و مدّت مدیدى را قصد اقامت کرده (قابل توجّه اینکه در قطب شش ماه روز و شش ماه شب است) با توجّه به این مطلب نماز و روزه و قبله این شخص چگونه است؟ حال اگر شخصى قصد سفر کره ماه را داشته باشد نماز و روزه و قبله او در طول راه (و داخل سفینه) و در روى کره ماه چگونه است
باید مطابق مناطق معتدله عمل کند شرح این مطلب را در کتاب نماز و روزه در قطبین نوشتهایم امّا قبله در مناطق قطبى مشکل ندارد، به سمتى میایستد که نزدیکترین فاصله را با مکه داشته باشد و از اینجا حکم نماز و روزه در سفرهاى فضایى روشن میشود و قبله مسافران فضا آن سمت است که زمین و امتداد آن در آسمان قرار دارد.
نمازخواندن در نقطه مقابل کعبه در طرف دیگر کره زمین
اگر کسی در نقطه مقابل خانه خدا در آنطرف کره زمین باشد به زاویه 180 درجه از خانه خدا بهطوریکه از طرف شرق و غرب نسبت به خانه خدا به یک اندازه باشد به کدام طرف نماز بخواند؟
با توجه به بیضی بودن کره زمین، دو طرف از چهار جهت فاصله کمتر و یکسانی تا کعبه دارند و نمازخواندن به هرکدام از آن دو جهت صحیح است و بعضی تلاش کردهاند آن نقطه را پیدا کنند و در میان جزایری غیرمسکونی در اقیانوس کبیر (اقیانوس آرام) آن را یافتهاند.

